عروجی-هاشمی|شهرآرانیوز، پشت جلد مهم‌تر بود تا روی جلد. چاپ‌های اول و ارزان‌قیمت هر ناشر زودتر تمام می‌شد تا چاپ‌های تازه. مخاطبان روز اول سیوسومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران بیشتر به همین دلیل می‌آیند؛ اینکه بتوانند کتاب را با بهترین قیمت بخرند. از طرفی، امسال بیشتر از هروقتی دیگر مخاطبان همان اول کتاب مدنظرشان را می‌چرخاندند تا ببینند قیمتش چقدر است و آیا از پس خریدش برمی‌آیند یا نه. شاید بگویید همیشه همین بوده اس، ولی دست‌کم امسال پررنگ‌تر و محسوس‌تر بود.
بااین‌حال، بیشتر از هروقتی دیگر نوجوان‌های فهرست‌به‌دستی دم غرفه‌ها کنجکاوانه کتاب‌ها را وارسی می‌کردند و انگار اشتیاق بیشتری برای خریدن داشتند. از طرفی، پدران و مادرانی را می‌دیدم که همراه فرزندانشان به نمایشگاه آمده بودند. می‌توانم بگویم بچه‌های بیشتری روز اول نمایشگاه دیدم. والدین نسل جدید انگار کتاب بیشتر برایشان اهمیت یافته است، هرچند گرانی‌اش باعث می‌شد بیشتر چک‌وچانه بزنند و تخفیف‌هایی بیشتر طلب کنند. مثل هرسال، غرفه ناشران خصوصی مشتری و مخاطب بیشتری داشت و غرفه ناشران دولتی خلوت و بی‌جان بود. تنوع و تعدد کتاب‌ها انگار در غرفه ناشران خصوصی بیشتر و البته شوروشوق غرفه‌دارانش هم برای عرضه و معرفی کتاب بیشتر بود.
نکته دیگر تحریم نمایشگاه از سوی برخی ناشران بود. در روز اول حدود ۱۰ ناشر به نمایشگاه نیامده بودند. این نیامدن هم فقط یک دلیل درست و محکم داشت؛ اینکه کتاب‌فروشی‌های شهر و محل زنده بمانند و ناشرجماعت به نمایشگاه نیاید تا خودش مستقیم کتاب بفروشد. درواقع حرف اصلی آن‌ها این است که ناشر نباید پاچال‌نشین شود، بلکه باید کتاب خوب تولید کند و فروش را بگذارد به‌عهده بقیه. می‌گویند نمایشگاه کتاب باید بیشتر محل عرضه، معرفی و گفتگو با مؤلفان و مترجمان و ناشران باشد تا صرفا تمرکزکردن روی فروش کتاب.
این بحث همیشگی نمایشگاه است که البته هربار به در بسته می‌خورد و به‌جز نیامدن و کنارکشیدن چند ناشر خوب و درجه‌یک عایدی ندارد. بدتر از هرچیز، باید حضور ناشران کم‌رمق و بی حال دولتی را وصله ناجور و هرساله نمایشگاه بین‌المللی دانست؛ غرفه‌هایی بزرگ با دکور‌های شیک‌وپیک، اما خالی از مخاطب که هرسال عَلم می‌شوند و دوباره سال دیگر بدون هیچ هدف مشخصی برپا می‌شوند.
جای خالی ناشران شهرستانی نکته مهمی است که در اولین روز نمایشگاه به چشم آمد. در این میان، حضورنداشتن ناشران مشهدی البته به‌جز «به‌نشر» در نمایشگاه کتاب تهران نکته‌ای تأمل‌برانگیز است. احتمالا هزینه‌های زیاد حضور، آنان را از آمدن به نمایشگاه بازداشته است؛ اما چه خوب بود اگر اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی در همه استان‌ها از ناشران برجسته‌اش برای حضور در سیوسومین نمایشگاه کتاب تهران حمایت می‌کرد.
بیشتر بخوانید: