سیدمحمدرضا هاشمی | شهرآرانیوز؛ نمایشگاه کتاب تهران افزون بر اینکه مهمترین اتفاق فرهنگی ایران است، مهمترین فرصت برای عرضه آخرین آثار چاپ شده به زبان فارسی نیز هست. در واقع این نمایشگاه فرصتی برای کشورهای فارسی زبان است تا ضمن آگاهی از آخرین آثار چاپ شده به زبان فارسی، آثار کشور خود را نیز برای مخاطب فارسی زبان ایرانی به نمایش بگذارند.
در این بین تاجیکستان همواره تنها با اختصاص یک غرفه تشریفاتی در نمایشگاه کتاب تهران حضور یافته است، اما ناشران افغانستانی در دورههای اخیر نمایشگاه بین المللی کتاب تهران نه تنها حضور پررنگی داشته اند که همواره این حضور سیری صعودی از نظر کمی و کیفی داشته است.
حضور ۱۰ ناشر افغانستانی در دوره سی وسوم این آوردگاه نشان داد که فعالان حوزه نشر کتاب در افغانستان مشتاق تبادل آخرین آثار خود با مخاطبان ایرانی و مهاجران افغانستانی ساکن این کشور هستند. هرچند که با روی کار آمدن طالبان در افغانستان، چاپ کتاب با تیغ سانسور روبه رو شده و حکومت سرپرست افغانستان نه تنها از ناشران حمایت نمیکند که با وضع قوانین دست وپاگیر روزگار خوشی به کام آنها نگذاشته؛ اما حضور در چنین نمایشگاهی میتواند امید را بر پیکر ناشران افغانستانی تزریق کند.
«محمدکاظم کاظمی» شاعر و پژوهشگر نام آشنای افغانستانی، درباره اهمیت حضور این ناشران در نمایشگاه کتاب تهران به شهرآرانیوز، گفت: «موضوعی که اهمیت دارد، این است که در سالهای قدیم رفت وآمد و دادوستد کتاب بین ایران و افغانستان همواره یک طرفه بود، یعنی اغلب مردم افغانستان از کتابهای ایرانی استفاده کرده اند، ولی در ایران کمتر کتابهای چاپ افغانستان یا کتابهای تألیف شده و منتشر شده این کشور مطرح میشد.»
وی ادامه داد: «به همین دلیل خیلی از دوستان ایرانی که علاقهمند به کتابهای افغانستانی بوده اند به آنها دسترسی نداشته اند، درحالی که همیشه این تقاضا وجود داشته است. از همان ابتدای حضور ناشران افغانستانی (چه آنها که از داخل کشور میآیند و چه ناشران افغانستانی فعال در ایران) در نمایشگاه کتاب، پنجره خوبی برای دسترسی دوستان ایرانی به کتابهای افغانستانی باز شد. این اتفاق به علاقهمندان ایرانی کتابهای افغانستانی این فرصت را میدهد تا به این کتابها دسترسی داشته باشند و درباره نویسندگان، شاعران، تاریخ و موضوعهای دیگر کشور همسایه خود اطلاعات دقیق تری داشته باشند.»
کاظمی تاکید کرد: «این خیلی ارزشمند است. ما کتابهای بسیاری میبینیم که دوستان ایرانی به آنها علاقهمند هستند، دانشجویانی هستند که علاقهمند تحقیق در شعر شاعران افغانستانی هستند. میخواهند درباره ادبیات داستانی افغانستان تحقیق کنند. میگویند ما منبع نداریم. خیلی وقت ها به من میگویند که آقا من میخوام درباره واصف باختری پایان نامه بنویسم، ولی منبع نداریم چه کنیم. من چندین بار کتابهای شخصی ام را کپی گرفتهام و به شهرهای مختلف ایران فرستادهام تا آنها استفاده کنند.»
و این خیلی ارزشمند است. ما کتابهای بسیاری میبینیم که دوستان ایرانی به آنها علاقهمند هستند، دانشجویانی هستند که علاقهمند تحقیق در شعر شاعران افغانستانی هستند. میخواهند درباره ادبیات داستانی افغانستان تحقیق کنند. میگویند ما منبع نداریم. خیلی وقت ها به من میگویند که آقا من میخوام درباره واصف باختری پایان نامه بنویسم، ولی منبع نداریم چه کنیم.
من چندین بار کتابهای شخصی ام را کپی گرفتهام و به شهرهای مختلف ایران فرستادهام،
به نظر میرسد؛ نمایشگاه سی وسوم کتاب تهران به نوعی جشن ناشران افغانستانی هم بود، جشنی که میتواند؛ پیوندها، اشتراکات و ارزشهای فرهنگی بین دو کشور را بیش از گذشته تقویت کند و در شرایطی که زبان و ادبیات فارسی در افغانستان در معرض خطر قرار دارد، این فرصت را به فرهیختگان همسایه شرقی بدهد تا آنان بتوانند با انتشار آثار جدید و اشتراک گذاری آنها از زبان مادری خود که شیرینترین زبان دنیاست، پاسداری کنند.