وقتی فلسفه ازدواج یا شیوه ازدواج صحیح را در نظام الهی جست‌وجو می‌کنیم، با راهکار‌های متعددی مواجه می‌شویم که حداقل یکی از آنها به‌خوبی، چرایی ازدواج و تشکیل خانواده را بیان می‌کند. وقتی در آیه۲۱ از سوره مبارک روم می‌فرماید: «و از نشانه‌های او اینکه از [نوع]خودتان، همسرانی برای شما آفرید تا بدان‌ها آرام گیرید و میانتان دوستی و رحمت نهاد...».
بنا بر آموزه‌های نظام الهی، عوامل متعددی وجود دارد که باعث می‌شود این علقه‌ای که خدای متعال برای زوج‌ها درنظر گرفته است، به نابودی یا اصطلاح امروزی، طلاق عاطفی برسد. طلاق عاطفی یعنی صفر شدن این علاقه و مودت بین زوج‌ها. در چنین حالتی زن و شوهر به زندگی مشترک خود ادامه می‌دهند و روابط‌شان با طلاق‌های رسمی فرق دارد، اما در عین تداوم زندگی، علقه‌ای بین زن و شوهر نیست و این بسیار خطرناک است.
در روایتی از پیامبر (ص) آمده است: چند رفتار باعث می‌شود قلب دچار آلودگی شود. تعبیر روایت مفسده قلب است؛ یعنی آلودگی، یعنی قلبی که خلوص و صفا ندارد. به تعبیر حضرت رسول (ص)، ازجمله این رفتارها عبارتند از قرار گرفتن آقایان و خانم‌ها در محیطی تنها؛ تنهایی‌ای که استمرار دارد و طولانی‌مدت است.
در ادامه پیامبر (ص) می‌فرمایند: «در این خلوت، از یکدیگر استفاده غریزی و عاطفی می‌برند». در این بهره‌مندی هوشمندانه یا غیرهوشمندانه با تصور دوستی و امثال آن عمل می‌کنند. در ادامه حدیث آمده است: «و در این خلوت، تحت‌تأثیر نظر جنس مخالف هم قرار می‌گیرید!». آقا یا خانمی که این تنهایی طولانی با جنس مخالف را در محل کار، تحصیل یا... تجربه می‌کند، وقتی وارد منزل می‌شود، ناخودآگاه (یا خودآگاه) شروع به مقایسه ذهنی بین همسر خود با آن جنس مخالف می‌کند.
در این مقایسه‌ها، بسیار طبیعی و عادی است که همسر خود را با کاستی‌ها و نواقصی می‌بیند. باید توجه داشت ماهیت زندگی مشترک اقتضا می‌کند برخی اختلاف سلیقه‌ها عمیق شود و همین، بستر تنش و درگیری را فراهم می‌کند، اما وقتی زندگی مشترک مطرح نیست، هرقدر هم تفاوت و نقص باشد، غالبا بروز نمی‌کند و به چشم نمی‌آید؛ یعنی خیلی وقت‌ها روابط ایجادشده در بستر غیرازدواج، به‌دلیل پنهان بودن نقص‌هاست که شکل می‌گیرد و ادامه می‌یابد.
امام باقر (ع) درباره خصوصیات جامع یک شیعه (فرد الهی) می‌فرمایند: «مراقب باشید شهوتتان را در عُلقه و دلبستگی غیرخانواده به‌کار نبرید». این یعنی قرار گرفتن در روابط اجتماعی باز به اسم دوستی و دیگر عناوین، باعث می‌شود ناخودآگاه تمایلات جنسی ولو نامحسوس شروع شود؛ اینکه تأکید شده است هیچ تمایل جنسی را به غیر همسران خود نداشته باشید، برای آن است که در پی چنین روابطی، در زندگی خانوادگی نقص‌ها برایمان بزرگ و تحمل‌ناپذیر نشود.
اگر بخواهیم از وقوع طلاق‌های عاطفی به‌عنوان معضلی که رو به افزایش است، پیشگیری کنیم، براساس نظام الهی، توصیه می‌شود چه خانم‌ها چه آقایان در حضور جنس مخالف، حریم‌ها را حداکثری رعایت کنند. وقتی ما با عوامل متعدد تنش‌زا در زندگی مشترک مواجه باشیم، اگر علاقه و عاطفه بین همسران باشد، هیچ‌گاه این تنش‌ها به طلاق عاطفی ختم نمی‌شود.
مشکلات زوج‌ها زمانی تنش‌زاست که علاقه از بین برود و این عُلقه با ارتباط با جنس مخالف حتی حداقلی آن، است که از بین می‌رود، حتی اگر به اسم رابطه کاری، دوستی و... باشد. حداقل‌ها هم بهره‌های عاطفی دارد و می‌تواند فرد را به مرحله جایگزینی برساند؛ چون مقایسه می‌کند؛ برای مثال چطور همکارم با من خوب و محترمانه برخورد کرد، اما همسرم چنین نمی‌کند، درحالی‌که متوجه نیستیم که ماهیت زندگی مشترک، با روابط دوستی و همکاری متفاوت است و هریک اقتضائات رفتاری خود را دارد.