ضربه مغزی آسیبی به مغز است که در اثر ضربه، مغز در جمجمه تکان می‌خورد و لزوما فرد بلافاصله پس از ضربه دچار بیهوشی نمی‌شود، اما صرف‌نظر از سن، ورزشکار و غیرورزشکار که مشکوک به ضربه مغزی هستند، باید سریع فعالیت خود را قطع کنند. در ادامه به اقدامات ضروری پس از ضربه به سر در حین ورزش اشاره می‌شود.
علائم ضربه مغزی
برخورد شیء به سر ورزشکار، برخورد سر با افراد دیگر، توپ یا زمین از علل مرسوم ضربه مغزی است. در این شرایط مغز درون جمجمه تکان می‌خورد و این تکان ناگهانی ممکن است باعث تورم مغز شود. اگر مشکوک به ضربه مغزی بود، باید حتما بازی قطع شود. معمولا ضربه‌های سهمگین‌تر به سر، علائم جدی‌تری را نیز به همراه دارد، مانند خون‌ریزی مغزی و دیده‌شدن خون در بینی و دهان. افراد در صورت داشتن یکی از علائم خطرناک گیجی و سردرد‌های تمام‌نشدنی، استفراغ، دوبینی و مردمک‌های نامتقارن، تغییر رفتار و زودرنجی و کج‌خلقی، خواب‌آلودگی یا کاهش سطح هوشیاری به مراقبت‌های ویژه و اضطراری نیاز خواهند داشت. سایر علائم ضربه مغزی کمتر مشخص هستند، مانند احساس کندی یا گیجی، مشکلات تمرکز، مشکلات یادآوری، عصبی‌بودن، خواب بیشتر یا کمتر از حد معمول.
درمان ضربه مغزی
متأسفانه افراد مبتلا به ضربه مغزی رفتار و چهره نرمالی دارند. پس سخت است که به آن‌ها و خانواده‌شان توضیح دهید دچار ضربه مغزی شده‌اند، مانند هر عضو آسیب‌دیده بدن، مغز در این موقعیت باید استراحت کند. در طول بازیابی ورزشکاران نباید تحرک چندانی که منجر به افزایش ضربان قلب شده، داشته باشند و در عین حال نباید کار‌های ذهنی مانند تکلیف‌های دانشگاه و مدرسه که به تمرکز نیاز دارند، انجام داد. پزشکان معمولا توصیه می‌کنند که فعالیت‌هایی که نیاز به کار‌های ذهنی دارد کمتر انجام شود، اما در بعضی موارد مغز کاملا باید در استراحت باشد، یعنی بدون فکر یا حتی کار‌هایی مانند نوشتن پیامک و بازی‌های ویدئویی. با ریکاوری مغز فعالیت‌های شناختی به مرور بازمی‌گردد و تنها زمانی که در شرایط استراحت، مغز فعالیت کاملا نرمالی داشته و هیچ کدام از علائم فوق وجود نداشته باشد، ورزشکار می‌تواند ورزش را از سر گیرد. بیشتر افرادی که ضربه مغزی شده‌اند، در طول ۷تا۱۴ روز بهبود می‌یابند. برخی افراد برای بهبود به زمان طولانی‌تری نیاز دارند و برخی هرگز به شرایط کاملا عادی بازنمی‌گردند. ضربه مغزی مجدد می‌تواند با آسیب‌های جدی‌تر و دوران نقاهت طولانی‌تر همراه باشد. ضربه مغزی مجدد زمانی که هنوز مغز کاملا بهبود نیافته است، ممکن است کشنده باشد و باعث تورم سریع مغز و سندرم اثر دوم شود.