شهرآرانیوز - درحالی که مردم آمریکا انتخابات میان‌دوره‌ای کنگره و دیدن پدیده ماه خون در ساعات بامداد را همزمان دنبال می‌کنند و این تقارن را با نشانه‌هایی تفسیر می‌کنند، بخشی از مردم آسیا و اقیانوسیه در اوایل امشب (۱۷ آبان ۱۴۰۱) پس از طلوع ماه می‌توانند شاهد ماه‌گرفتگی یا ماه خونی باشند.
پیش از هرچیز می‌توانید نقشه متحرک ناسا که نشان می‌دهد ماه گرفتگی امشب در چه مناطقی و تا چه حد قابل مشاهده است را در ویدئو زیر ببینید.
خبرگزاری آنا (دیده‌بان پیشرفت علم، فناوری و نوآوری) جزئیات مراحل و زمان‌های ماه‌گرفتی روز سه‌شنبه ۱۷ آبان ماه ۱۴۰۱ برای شهر تهران را در جدولی منتشر کرده است. زمان‌ها برحسب ساعت تهران است. مطابق این جدول در ساعت ۱۳:۴۶ ماه‌گرفتگی کلی آغاز می‌شود ولی در ایران به دلیل ارتفاع بسیار کم ماه قابل رؤیت نیست. در ادامه جدول جزئیات خسوف روز سه‌شنبه را مشاهده می‌کنید:
خسوف ۱۷ آبان ۱۴۰۱ کلی است و تمام سطح ماه گرفته می‌شود و طبق گزارش‌ها از مناطق آمریکای شمالی و جنوبی، اقیانوس آرام و استرالیا قابل مشاهده خواهد بود. این خسوف ۸۵ دقیقه‌ای دارای فرایندی است که در پنج مرحله جداگانه روی خواهد داد.
شاید برایتان جالب باشد که ماه با ورود به سایه زمین به سادگی تاریک نمی‌شود، زیرا نور ماه فقط نور خورشید را منعکس می‌کند. وقتی بیشتر این نور در طول ماه‌گرفتگی مسدود می‌شود، بخشی از آن لبه‌های سیاره ما را می‌گیرد؛ لبه‌هایی که در آن‌جا طلوع و غروب خورشید اتفاق می‌افتد. در لحظه ماه‌گرفتگی طول موج‌های کوتاه‌تر و آبی‌تر فیلتر می‌شوند و تنها طول موج‌های قرمزتر و طولانی‌تر به ماه برخورد می‌کنند. دکتر بتز در این‌باره گفته است: «تعبیر عاشقانه این ماه‌گرفتگی این است که به‌نوعی انگار همه غروب‌ها و طلوع‌های خورشید روی زمین در یک زمان دیده می‌شوند.»
این دیدگاه تقریبا با دیدگاه اجداد ما متفاوت است. شانیل ویرانی، ستاره شناس دانشگاه جورج واشنگتن، می‌گوید: «در بسیاری از فرهنگ‌ها، ناپدید شدن ماه را نشانه خطر و هرج و مرج تلقی می‌کنند.»
برای مثال، اینکا‌ها معتقد بودند که یک پلنگ خالدار هنگام خسوف به ماه حمله می‌کند. بین النهرینی‌ها آن را نشانه حمله به پادشاه خود می‌دانستند. در اساطیر هند باستان، دیو ماه را می‌بلعد. اجداد ما هم معتقد بودند زمان ماه‌گرفتگی اژد‌ها یا دیوی ماه را می‌بلعد و برای آزادکردن آن روی پشت بام می‌رفتند و روی قابلمه و ظروف خود می‌زدند و سرو صدا به پا می‌کردند تا موجود پلید ماه را بالا بیاورد.
اما همه ماه‌گرفتگی‌ها قرمزرنگ نمی‌شوند تا به آن‌ها به صورت استعاری «ماه خونی» بگوییم. همانطور که شدت طلوع یا غروب خورشید می‌تواند در روز‌های مختلف، متفاوت باشد، رنگ‌های ماه‌گرفتگی نیز می‌تواند متفاوت باشند. شدت این رنگ‌ها بیشتر به ذرات موجود در جو سیاره ما بستگی دارد. دود آتش‌سوزی یا گرد و غبار آتشفشانی می‌تواند رنگ‌های قرمز غروب خورشید را عمیق‌تر کنند و همچنین رنگ ماه‌گرفتگی را تحت‌تأثیر قرار دهند. اما اگر جو زمین به ویژه در طول ماه‌گرفتگی شفاف و صاف باشد، نور بیشتری از آن عبور می‌کند و ماه رنگ قرمز روشن‌تری ایجاد می‌کند؛ شاید حتی به رنگ نارنجی مایل به قرمز هم برود.
بنابراین، رنگ ماه می‌تواند نشانه‌هایی از جو زمین را آشکار کند که بررسی آن‌ها به فهمیدن آینده سیارات اطراف ستاره‌های دور کمک می‌کند.
اخترشناسان معمولا سیارات فراخورشیدی را مستقیماً رصد نمی‌کنند. آن‌ها به دنبال گذر یا برخورد آن‌ها هنگام عبور از مقابل ستاره مادرشان هستند. در چنین زمان‌هایی، نور ستارگان با جو سیاره فراخورشیدی فیلتر می‌شود، همانطور که در ماه‌گرفتگی، نور خورشید قبل از برخورد با ماه از جو زمین عبور می‌کند.
پس ستاره‌شناسان می‌توانند ماه‌گرفتگی را نشانه‌ای برای گذر سیاره فراخورشیدی در نظر بگیرند. آلیسون یانگ بلاد، ستاره‌شناس مرکز پرواز فضایی گودارد ناسا در گرین‌بلت، می‌گوید: «دانشمندان از ماه به‌عنوان آینه‌ای برای مشاهده زمین استفاده می‌کنند.»
در ژانویه ۲۰۱۹، دکتر یانگ بلاد و همکارانش تلسکوپ فضایی هابل را در طول ماه گرفتگی کامل روی ماه تنظیم کردند. دکتر یانگ بلاد در این‌باره گفته است: «با در نظر گرفتن زمین به عنوان یک سیاره فراخورشیدی، اخترشناسان می‌توانند دوباره جزئیات اتمسفر زمین را هنگام رصد ستاره‌های دیگر بررسی کنند.»
مانیشا شرستا، ستاره‌شناس دانشگاه آریزونا، ایده دیگری در ذهن دارد. او می‌خواهد ماه‌گرفتگی امشب را از تلسکوپ بوک در رصدخانه ملی کیت‌پیک در آریزونا رصد کند، با این امید که توزیع مواد شیمیایی خاص در جو زمین را هم ببیند.
اما مردم عادی برای لذت‌بردن از ماه‌گرفتگی نیازی به دلیل علمی ندارند. همه اخترشناسان موافقند که این پدیده فرصتی عالی است برای دورشدن از مشغولیت‌ها و گرفتاری‌ها و تفکر در کیهان. دکتر فراکنوی می‌گوید: «از نظر کیهانی، مشکلات ما چیز‌های موقتی هستند - چیز‌هایی که از خیالات نوع بشر نشأت می‌گیرند. کسوف ما را به چرخه‌ها و ریتم‌هایی که بسیار قدیمی‌تر هستند متصل می‌کند.»
ماه‌گرفتگی کامل امشب تا سال ۲۰۲۵ دیگر اتفاق نمی‌افتد. پس بهتر است اگر می‌خواهیم این پدیده جذاب را ببینیم یا از آن عکسبرداری کنیم، چیز‌هایی را رعایت کنیم. کارلی ارل، ویرایشگر عکس گاردین استرالیا، باید‌ها و نباید‌های عکاسی از ماه را توضیح می‌دهد.
هنگام ماه‌گرفتگی کامل یا ماه خون کامل، بسیاری از مردم تلفن‌های همراه خود را بیرون می‌آورند تا بتوانند عکسی مناسب از این پدیده بگیرند، اما شاید گرفتن یک عکس عالی از ماه کمی دشوار یا چالش‌برانگیز باشد؛ چون اولا ماه خیلی از ما دور است؛ مگر اینکه یک لنز تله‌فوتو داشته باشیم که باعث می‌شود ماه نزدیکتر از آنچه هست به نظر برسد.
دوم اینکه عکسبرداری در شب واقعا سخت است. دوربین‌های حرفه‌ای به شما امکان می‌دهند ISO یا درجه حساسیت لنز را تغییر دهید، تا بتوانید در شرایط نور کم بدون از دست رفتن کیفیت تصویر عکس بگیرید.
پاسخ کوتاه بله است، اما من پیشنهاد می‌کنم به جای استفاده از برنامه دوربین پیش‌فرض گوشی‌تان، برنامه‌ای نصب کنید که به شما امکان می‌دهد درجه حساسیت لنز را افزایش دهید تا بتوانید در نور کم هم عکس بگیرید. پیشنهاد دیگر این است که از ماه کنار یک عنصر دیگر در تصویر عکس بگیرد؛ مثلاً کنار یک پل زیبا یا یک کوه. این به بیننده اجازه می‌دهد تا چشم‌اندازی از اندازه ماه داشته باشد و همچنین تصویر جالب‌تری ایجاد می‌کند.
ممکن است حتی با برنامه‌های پیشرفته‌تر عکسبرداری موبایلی هم نتیجه خوبی نگیرید. برای گرفتن یک تصویر شگفت‌انگیز از ماه، واقعا به یک لنز تله‌فوتو با قابلیت زوم خوب نیاز دارید - هرچه این لنز قدرت بزرگ‌نمایی بیشتری داشته باشد بهتر است. غیر از دوربین حرفه‌ای و سه‌پایه، تایمر دوثانیه‌ای دوربین را هم فعال کنید تا هنگام عکسبرداری هیچ لرزشی نداشته باشید.
تنظیمات شما بسته به کیفیت دوربینی که استفاده می‌کنید متفاوت است. اما بهتر است ISO را روی ۱۰۰ تنظیم کنید تا کیفیت تصویر در بالاترین حد خود باشد. بهتر است خروجی فایل را روی Raw قرار دهید تا بزرگترین اندازه ممکن را داشته باشید. هنگام عکاسی از ماه، دیافراگم آنقدر مهم نیست، بنابراین حدود f۸ مقدار مناسبی است.
در پایان تصویری را ببیند که مت کاردی در گلاستونبری تور از ماه گرفته است. کاردی با ترکیب‌بندی و فاصله کانونی مناسب چنین قاب تاثیرگذاری خلق کرده است. اندازه ماه در کنار مردم، تصویری ماورایی ایجاد می‌کند.
تصاویری از ماه‌گرفتگی شب گذشته در سراسر دنیا | ماه خون