فاطمه غلامی | شهرآرانیوز؛ درست زمانی که در منزل در حال استراحت بودم و ماشینم در چند قدمی ام در پارکینگ قرار داشت پیامک عوارض خروج از آزادراه برایم ارسال شد. بر اساس این پیامک به من اعلام شد عوارض خروجی آزادراه را پرداخت نکرده ام. چطور ممکن است در حالی که در منزل بوده ام پیامک واریز نشدن وجه عوارض برایم ارسال شود؟
پس از پرداخت عوارضی به صورت الکترونیک، همچنان در سامانه برایم بدهی ثبت شده است. چرا متولیان آزادراه برای حل این معضل سامانه را به روز رسانی نمی‌کنند؟ قرار شد پرداخت عوارض آزادراه الکترونیکی شود تا مشکلات شهروندان و اتلاف وقت کمتر شود، اما گویا با الکترونیکی شدن عوارض مشکلات دوچندان شده است.
از آزادراه مشهد-باغچه که مجهز به سامانه اخذ الکترونیک عوارض است عبور کردم، اما پیامک پرداخت عوارض برایم ارسال نشد، درحالی که در سیستم برای آن‌ها بدهی ثبت شده است. مشکل چیست؟
«عوارض آزادراه مشهد-باغچه الکترونیکی شد»؛ خبر خوشی که چندی پیش با انتشار در رسانه‌ها بارقه‌ای از امید در دل شهروندان ایجاد کرد تا دیگر به جای ترافیک و معطلی و بده بستانِ کارت بانکی با آرامش خاطر از مسیر عبور کنند، سپس به صورت الکترونیک عوارض خروجی خودرو خود را بپردازند، اما دقیقا مشکلات از جایی شروع شد که پرداخت الکترونیک به جای حل مشکلات موجود، مسائل دیگری را برای شهروندان در حال تردد از این مسیر به وجود آورد.
یکی از مواردی که حالا گلایه شهروندان را به همراه داشته به این موضوع دلالت دارد که پس از الکترونیکی شدن پرداخت عوارض، ارسال پیامک پرداخت نشدن عوارض برای برخی رانندگان، باوجود پرداخت به موقع مبلغ عوارضی همچنان ادامه دارد. مشکل دوم هم مربوط به آن دسته از شهروندان است که با وجود نداشتن تردد خودرویی در این مسیر، پیامک پرداخت نشدن عوارض برایشان ارسال شده است. در حالت سوم هم مبلغ عوارضی که برای آن‌ها ثبت شده بسیار بیشتر از آن چیزی است که قبل‌تر به صورت نقدی پرداخت می‌کرده اند.
به دنبال پیگیری این خواسته شهروندان، مدیرعامل شرکت آزادراه مشهد-باغچه به گزارشگر ما می‌گوید: در مسیر مشهد باغچه سه مکان برای پوشش کامل آزادراه و اخذ الکترونیک عوارض با مجموع شش دکل تعبیه شده است و هر دکل نیز چهار دوربین پلاک خوان دارد.
حسین شکرانی می‌افزاید: قبل و بعد از این دکل‌ها تابلو‌هایی تعبیه شده که روی آن‌ها نوشته شده است: «این آزادراه مجهز به دوربین‌های پلاک خوان است» و مسافران از طریق شماره‌ای که روی تابلو نوشته شده است باید برای پرداخت عوارض اقدام کنند.
او با بیان اینکه حتما نباید پیامک داده شود تا فرد اقدام به پرداخت کند می‌گوید: اکنون در بخش نخست دروازه‌های ورود به آزادراه از سمت مشهد سامانه‌های پلاک خوان متصل شده و به محض ورود خودرو‌ها به آزادراه، قبض الکترونیک عوارض برای آن‌ها صادر می‌شود.
او اضافه می‌کند: اطلاع رسانی ما از طریق تابلو‌های تعبیه شده در جاده هاست و ارسال پیامک اقدامی تکمیلی محسوب می‌شود و ممکن است برای فردی پیام ارسال نشود!
او اضافه می‌کند: پس از عبور خودرو‌ها از آزادراه، پلاک جلو و عقب به وسیله دوربین‌ها خوانده می‌شود و اطلاعات تردد به مرکز داده (دیتاسنتر) پلیس ارسال و سپس پیامک عوارض برای مالک وسیله نقلیه فرستاده می‌شود. این دوربین‌ها مستقیما به وزارت راه و شهرسازی متصل اند و عملیات وصول توسط وزارت راه وشهرسازی با عاملیت مجموعه «سپندار» انجام می‌شود؛ بنابراین وصول عوارض و مبنای نرخ عوارض بر عهده وزارت راه وشهرسازی است.
مدیرعامل شرکت آزادراه مشهد-باغچه می‌گوید: دو مرجع تعیین و ابلاغ نرخ عوارض کل آزادراه ها، شورای اقتصاد و وزارت راه وشهرسازی اند و آزاد راه‌ها به صورت مستقل در نرخ عوارض دخیل نیستند.
شکرانی اضافه می‌کند: عوارض آزادراه از سال ۱۳۹۹ تغییری نداشته است. اکنون اخذ عوارض الکترونیکی همانند گذشته نقدی است یعنی رقم عوارض برای خودرو‌های سواری، نیمه سنگین و سنگین (تریلی) به ترتیب ۴۰، ۵۰ و ۲۰۰ هزار ریال است و عوارض خودرو‌های ورودی از مسیر فریمان به آزادراه همچون گذشته به صورت ۵۰ درصد تخفیف محاسبه می‌شود.
او ادامه می‌دهد: دو آزادراه کنار گذر شمالی مشهد و آزادراه مشهد باغچه خروجی‌های مشهد هستند. آزادراه مشهد-باغچه یکی از پایین‌ترین نرخ‌های آزادراهی را در کل کشور دارد.
شکرانی بیان می‌کند: استان خراسان رضوی درحوزه بستر‌های آزادراهی فقیرترین استان کشور است و یکی از علل آن تمایل نداشتن سرمایه گذاران برای مشارکت در این حوزه است.
او ادامه می‌دهد: بین پلیس، وزارت راه و عامل وصول کننده عوارض (سپندار: سامانه پرداخت نوین در آزادراه‌های کشور) قراردادی وجود دارد. طبق این قرارداد درصدی از مبالغ وصول عوارض به عنوان حق الزحمه به پلیس پرداخت می‌شود و پلیس بر مبنای این قرارداد دو تکلیف شناسایی خودرو‌ها و پلاک‌ها و ارسال پیامک به شهروندان را بر عهده دارد.
شکرانی بیان می‌کند: پیامک‌ها به شهروندان لزوما در زمان عبور از آزادراه ارسال نمی‌شود و بستگی به میزان تراکنش‌هایی که در سرور‌های پلیس صورت می‌گیرد دارد. ممکن است به دلیل شلوغی سرور، پیام صادر نشود یا با تأخیر صادر شود.
او بیان می‌کند: نرخ‌ها براساس کلاس خودرو و شماره پلاک خودروهاست و عینا همان خودرو (چه سواری و چه سنگین) شناسایی می‌شود. سامانه ۱۵۳۱ و همچنین دفتر آزادراه شهید شوشتری واقع در کنار ایستگاه پلیس راه مشهد نیشابور، حتی در روزهای تعطیل با داشتن میز خدمت پاسخگوی مشکلات شهروندان است.
شکرانی توضیح می‌دهد: اکنون در محل اخذ عوارضی آزادراه‌ها کیوسک‌هایی نصب کرده ایم که درباره نحوه پرداخت عوارض الکترونیک و روش‌های پرداخت به مردم اطلاعات مناسبی می‌دهند. روش‌های متعدد پرداخت عوارض الکترونیک در راستای رفاه حال هم وطنان است.
شکرانی بیان می‌کند: به منظور تسهیل در پرداخت، کارت‌های اعتباری تحت عنوان «آنی کارت» در محل عوارضی‌ها ارائه می‌شود که هم وطنان می‌توانند با اعلام شماره خودرو و موبایل خود این کارت‌ها را دریافت و با شارژ کردن آن‌ها به صورت دایمی برای پرداخت عوارض اقدام کنند.