به گزارش شهرآرانیوز، در ادامه سلسله جلسات تحلیل و بررسی الزامات سند ملی زیارت، نشست تبیین ابعاد راهبردی نگارش این سند با حضور امیرحسین بانکی‌پور عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی، حجت‌الاسلام حجت گنابادی‌نژاد معاون فرهنگی، اجتماعی و زیارت استاندار خراسان رضوی و جمعی از اساتید دانشگاه و پژوهشگران فرهنگی در تالار همایش‌های پژوهشکده مطالعات اسلامی در علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد برگزار شد.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با بیان اینکه فرهنگ زیارت نه یک امر محدود به قانون و ابلاغیه، بلکه یک زیرساخت مبنایی برای قانون‌گذاری است، اظهار کرد: در دهه گذشته شاهد افول سرمایه‌های اجتماعی انقلاب اسلامی هستیم و از صداوسیما گرفته تا ساختار‌های حاکمیتی با مشکلات متعددی دست به گریبان هستند. این در حالی است که سرمایه اجتماعی مبانی اعتقادی جامعه مانند معارف رضوی و زیارت امام رضا(ع) هنوز در اوج تأثیرگذاری قرار دارد و تصدیق این موضوع را در جمعیت زائران حرم مطهر رضوی می‌توان مشاهده کرد؛ به‌گونه‌ای که حتی ممکن است خانمی حجاب خود و آقایی نماز خود را کنار گذاشته باشد، اما هنوز وقتی در میدان بسیج، گنبد و بارگاه امام رضا(ع) را مشاهده می‌کند، دست بر سینه می‌گذارد و سلام می‌دهد.
بانکی‌پور افزود: بر همین اساس، می‌توان زیارت را نه به‌عنوان شاخه‌ای از فرهنگ عمومی کشور، بلکه به‌عنوان یک مقوله فرهنگ‌ساز دانست که می‌تواند ضعف‌های فرهنگی را جبران کند، خلأ‌ها را پوشش دهد و از اقتصاد گرفته تا هنر، زیربنای توسعه و رشد باشد.
عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی خاطرنشان کرد: تا پیش از انقلاب اسلامی، موج دلدادگی و گرایش مردم به معارف رضوی همواره تحت سرکوب بود، اما پس از انقلاب، می‌توان گسترش این محبت را مهم‌ترین نشانه تأثیرگذاری آن دانست. موضوع زمانی بیشتر قابل‌درک خواهد بود که حتی از نظر زیربنایی و کیفیت عمرانی، حرم مطهر امام هشتم(ع) را با حرمین شریفین عتبات عالیات مقایسه کرد، زیرا اگرچه هیچ‌کس امام رضا(ع) را مقدم بر وجود امیرمؤمنان(ع) و حضرت سیدالشهدا(ع) نمی‌داند، هرچه از اول انقلاب در این خطه اتفاق افتاده، پیشرفت و تعالی بوده است.
وی ادامه داد: با وجود رضایت‌بخش‌بودن این روند تاریخی، همچنان بروز یک جهش فرهنگی با محوریت فرهنگ زیارت احساس می‌شود. در این میان، بسیاری بر توسعه گردشگری تمرکز دارند و با اینکه این موضوع، یکی از مبانی اقتصاد مقاومتی است، به‌دلیل برخی محدودیت‌های فرهنگی در کشور ما، ایران اسلامی هرگز نمی‌تواند در حوزه برخی آزادی‌ها هم پای کشور‌های حاشیه خلیج‌فارس یا ترکیه، با آن‌ها وارد رقابت شود؛ اما در این عرصه می‌توان از ظرفیت‌های مهم فرهنگ زیارت در ایران استفاده کرد.
بانکی‌پور گفت: شما امروز مشاهده می‌کنید که زیربنای حرم مطهر رضوی با صحن‌ها و رواق‌هایش بیش از ۴۰ برابر زیربنای حرم پیش از انقلاب اسلامی است، اما هنوز در بسیاری از مناسبت‌ها شاهد تکمیل ظرفیت حضور زوار در حرم هستیم که این نشان می‌دهد هرچه حرم اهل بیت(ع) و محدوده فرهنگی آن گسترده‌تر شود، شاهد کاهش چگالی حضور افراد نیستیم و گرایش عمومی هم افزایش پیدا می‌کند.
وی ابراز کرد: بر همین اساس، فرودگاه مشهد هم باید خود را با این مبنا ارتقا دهد، پایانه‌های ریلی و مسافربری مشهد هم باید با همین ضرباهنگ توسعه پیدا کنند، رسانه رضوی هم حتی فراتر از صداوسیما رشد داده شود و در همه زیرساخت‌ها، سند ملی زیارت در خدمت توسعه مشهد قرار بگیرد تا به همین ترتیب، گره‌های کور فرهنگی و چالش‌های عمده اجتماعی کشور هم حل شود.
این نماینده مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: اینکه خادم این حرم، اکنون رئیس‌جمهور کشور است، موضوعی است که باید به فال نیک گرفته شود؛ زیرا اکنون شرایط آن فرارسیده است که تمدن رضوی پایه‌ریزی شود و بر تقویت جریان هجرت امام رضا(ع) به توس و اتصال جریان اربعین به پیاده‌روی دهه آخر صفر تمرکز کنیم. خوشبختانه در بودجه سال آینده، بودجه‌ای برای توسعه فضا‌های مذهبی و مصلا‌های کشور در نظر گرفته شده است و چندین برابر آن به توسعه زیرساخت‌های زیارتی در موسم اربعین و دهه آخر صفر اختصاص یافته است. بر همین اساس، باید توجه کرد که زیست‌بوم زیارتی امام هشتم محدود به جمعیت انقلابی کشور نباشد و این آستان و بارگاه به‌عنوان پایگاه کسانی که دلدادگی ویژه‌ای هم به نظام و انقلاب ندارند، باقی بماند.
معاون فرهنگی، اجتماعی و زیارت استاندار خراسان رضوی، سند ملی زیارت را فرصتی برای توسعه زیرساخت‌های زیارتی خواند و اظهار کرد: مدت‌ها قبل، در جریان خطبه‌خوانی زوج‌های جوان در حرم مطهر رضوی، پیشنهادی به جناب آقای رئیسی که تولیت وقت بودند، مطرح کردیم تا براساس آن، هرکدام از زوج‌های جوان در همان لحظه قرائت خطبه عقد، یک حواله مهمانسرای حضرت هم دریافت کنند. این یک پیشنهاد ساده بود، اما در فاصله زمانی اندکی، علاوه بر حواله مهمانسرا، کلاس آموزشی یک‌روزه و پس از آن، پشتیبانی سه‌ساله مشاوران ازدواج و خانواده هم بر این پیشنهاد افزوده شد و یک بسته فرهنگی مبتنی بر مقوله زیارت شکل گرفت که تا امروز، بیش از ۶۰هزار زوج جوان از سراسر کشور از آن بهره‌مند شده‌اند.
حجت‌الاسلام گنابادی‌نژاد افزود: سالانه حدود ۱۰۰ هزار نفر فقط برای پیگیری روند درمانی خود به مشهد مراجعه می‌کنند. ۵۲درصد ظرفیت اسکان و هتلداری کشور در مشهد متمرکز است و فرودگاه بین‌المللی شهید هاشمی‌نژاد، جزو سه فرودگاه برتر کشور در حوزه مسائل اقتصادی و درآمدزایی است. علاوه بر این، بیش از ۸۰درصد زائران با خودرو‌های شخصی به مشهد مشرف می‌شوند و در مجموع، حدود ۹۰درصد زائران به‌همراه خانواده به این شهر می‌آیند.
حجت‌الاسلام گنابادی‌نژاد خاطرنشان کرد: ۴۰ تا ۷۰درصد جمعیت ایران، اهل سفر نیستند، اما بخش قابل‌توجهی از جمعیت زائران مشهدالرضا(ع) تاکنون از همین بخش بوده است. در جهان، بیش از ۳۰۰ میلیون شیعه اثنی‌عشری وجود دارد، اما متأسفانه پس از انقلاب اسلامی تاکنون هیچ قانون یا سندی مبتنی بر توجه به شیعیان جهان در حوزه زیارت صورت نگرفته است. طبق جدیدترین آمارها، سالانه ۷ میلیون گردشگر خارجی به کشور ما سفر می‌کنند، اما اگر متمرکز بر مقوله زیارت بودیم، با سفر حتی ۱۰درصد شیعیان جهان به ایران، سالانه امکان جذب ۳۰ میلیون گردشگر خارجی فراهم می‌شد.
وی ادامه داد: امروزه ظرفیت درمان‌هایی با محوریت پوست و مو در مشهدالرضا(ع) بسیار توسعه یافته، اما می‌توان مشهدالرضا(ع) را به پایتخت درمان ناباروری تبدیل کرد تا اگر زائر غیربومی به حرم می‌رود تا برای حل مشکل ناباروری‌اش حاجت بخواهد، بتواند در همین شهر هم مشکل خود را حل کند.
معاون فرهنگی، اجتماعی و زیارت استاندار خراسان رضوی تصریح کرد: مایه تأسف است که بنیاد مستضعفان پس از انقلاب بر تکمیل پروژه آزادراه تهران‌شمال متمرکز شد، در حالی که جاده‌های استان خراسان رضوی در بدترین شرایط ممکن قرار دارند و درنهایت کار به جایی رسیده است که در دوران همه‌گیری کرونا، امکان جلوگیری از سفر به شمال وجود نداشت و همه خواهان انجام سفر‌های تفریحی بودند. علاوه بر این، بیش از ۱۰ سال است که برقی‌شدن قطار مشهد تصویب شده، اما هنوز در مرحله تعارفات قانونی باقی مانده است.
وی تأکید کرد: به نظر من، مهم‌ترین خدمتی که سند ملی زیارت می‌تواند به کشور انجام دهد، این است که سرمایه‌گذاری‌های خارجی را با محوریت توسعه فرهنگ زیارت بر زیرساخت‌های موردنیاز مشهد و حتی کشور متمرکز کند تا بر همین اساس، شهر قم به محوریت حضرت معصومه(س)، شهر شیراز به محوریت حضرت شاه‌چراغ(ع) و سایر امامزادگان و اماکن مذهبی کشور هم بتوانند به بازوان توانمند تعالی فرهنگ زیارت تبدیل شوند.