علیرضا ظهیری | شهرآرانیوز؛ سال گذشته اعلام می‌شد که هزینه ساخت هر کیلومتر مترو ۱۵۰۰ میلیارد تومان است، اما با توجه به رشد قیمت دلار و افزایش هزینه ها، امسال هزینه ساخت هر کیلومتر مترو با افزایش ۵۰۰ میلیارد تومان مواجه شده و به رقم ۲ هزار میلیارد تومان رسیده است.
با توجه به اینکه هزینه برای ساخت هر کیلومتر قطارشهری در شهری مانند مشهد که ساخت مترو یکی از نیاز‌های اصلی این شهر محسوب می‌شود به شدت افزایش یافته و دولت نیز در سال گذشته مصوبه‌ای خاص برای مترو مشهد داشت، اما مصوبات دولت پس از گذشت بیش از یک سال از وعده‌های داده شده هنوز عملی نشده است و در صورتی که یک نهضت ملی برای ساخت مترو در کشور ایجاد نشود شهرداری‌ها از جمله شهرداری مشهد به تنهایی توان ساخت مترو در بازه زمانی مناسب را نخواهند داشت و در عمل نه تنها مشکلات ترافیکی و محیط زیستی شهر مشهد همچنان پابرجا خواهد بود، بلکه سال‌های آینده شاهد گره‌های ترافیکی بیشتر در شهر خواهیم بود.
در همین باره مدیرعامل شرکت قطارشهری مشهد در گفتگو با شهرآرا درباره آخرین وضعیت ساخت خطوط مترویی مشهد و وضعیت تأمین مالی برای ساخت این مگاپروژه شهری گفت: درباره جابه جایی دستگاه حفاری از بخش شرقی خط ۳ به بخش غربی این خط قرار است ماشین آلات مخصوص جابه جایی دستگاه از عسلویه وارد مشهد شوند.
کیانوش کیامرز افزود: در صورتی که در موضوع جابه جایی مانعی وجود نداشته باشد یا اتفاق خاصی رخ ندهد عملیات جابه جایی دستگاه حفاری از تاریخ ۲۵ اردیبهشت ماه آغاز و در بازه زمانی یک ماه این دستگاه در بخش غربی خط ۳ قطارشهری در محدوده میدان امام علی (ع) قرار خواهد گرفت.
وی با بیان اینکه در راستای بهبود عملکرد دستگاه حفاری، پیمانکار پروژه قرار است یکی از قطعات اصلی دستگاه را نیز تعویض کند که این قطعه مهم در مرداد ماه از کشور چین به مشهد انتقال داده می‌شود، تصریح کرد: با توجه به اینکه عملیات مونتاژ دستگاه حفاری نزدیک ۴۵ روز زمان می‌برد، برنامه ریزی مدیریت شهری برای شروع حرکت دستگاه حفاری از انتهای امامت و میدان امام علی (ع) به سمت امیریه در ابتدای مهرماه امسال خواهد بود.
کیامرز با بیان اینکه امیدواریم دستگاه حفار، ۱۰ کیلومتر پایانی خط ۳ قطارشهری مشهد در بخش غربی این خط را در مدت دو و نیم سال حفاری کند، اظهار کرد: همچنین ۱۴ کیلومتر حفاری تونل قطارشهری مربوط به خط ۴ بوده در مجموع ۲۴ کیلومتر از حفاری خطوط قطارشهری مشهد باقی مانده است، با توجه به وجود دو دستگاه تی بی ام (دستگاه حفاری) در مشهد روی کاغذ می‌توان پایان عملیات حفاری را در انتهای سال ۱۴۰۴ داشته باشیم، اما محقق شدن این اتفاق نیازمند تأمین مالی ۳۸۰۰ میلیارد تومان پول است و این عدد در صورتی است که افزایش هزینه نداشته باشیم.
مدیرعامل شرکت قطارشهری مشهد درباره آخرین وضعیت حفاری خط ۴ نیز گفت: اکنون دستگاه حفار خط ۴ در نزدیکی میدان امام حسین (ع) متوقف شده و عملیات تقویت پل میدان امام حسین (ع) در حال انجام است. با تقویت پل بدون توقف باید دستگاه فاصله ۳۵۰ متری را حرکت کند تا از زیر پل عبور کند.
وی با انتقاد از محقق نشدن بودجه‌های سنواتی برای ساخت متروی مشهد بیان کرد: سال ۱۳۹۸ که عملیات اجرایی ساخت کامل ۶کیلومتر مرحله اول خط ۳ متروی مشهد را آغاز کردیم، اگر منابع مالی به صورت کامل تأمین می‌شد در سال ۱۴۰۱ می‌توانستیم این بخش از خط ۳ را به بهره برداری برسانیم، اما در یک مقطع (سال ۹۸) ۳۰ درصد بودجه و در سال بعد آن نیز ۴۰ درصد آن محقق شد. سال گذشته نیز از مجموع ۲ هزار میلیارد تومان بودجه قطارشهری، ۵۰ درصد بودجه یعنی ۱۰۰۰ میلیارد تومان محقق شده است که عقب ماندگی ۵۰ درصدی در تأمین منابع مالی به صورت طبیعی ۵۰ درصد از کار را هم عقب می‌اندازد.
کیامرز در ادامه درباره پایان ساخت مرحله اول خط ۳ متروی مشهد افزود: از ابتدا اعلام کرده ایم که مهرماه سال ۱۴۰۳ زمان بهره برداری از این بخش از پروژه خواهد بود. همچنان روی این زمان متمرکز هستیم، البته در صورتی که شرایط مالی را دولت و شهرداری تأمین کند، بهره برداری از مرحله اول خط ۳ در این زمان محقق خواهد شد.
مدیرعامل شرکت قطارشهری مشهد با اشاره به اینکه برای بهره برداری کامل از مرحله نخست خط ۳ مترو مبلغ ۵ هزار میلیارد تومان منابع مالی نیاز است، ادامه داد: البته اگر به صورت حداقلی بخواهیم از مهرماه سال ۱۴۰۳ مسافرگیری داشته باشیم، مبلغ ۳۸۰۰ میلیارد تومان به منابع مالی نیاز داریم که با توجه به ۵۰ درصد باقی مانده بودجه سال گذشته و بودجه امسال اگر ۲۴۰۰ میلیارد تومان تأمین منابع مالی داشته باشیم، می‌توانیم در بازه زمانی تعیین شده با احتساب بودجه سال آینده، ۶ کیلومتر میانی خط ۳ قطارشهری مشهد را به بهره برداری برسانیم.
کیامرز ادامه داد: اکنون هسته مرکزی خط ۳ قطارشهری مشهد از پیشرفت ۷۵ درصدی برخوردار است و در بخش معماری این خط پیشرفت فیزیکی ۱۰ درصد و در بخش تجهیزات پیشرفت فیزیکی ۱۰ درصد است.
وی با بیان اینکه سال گذشته با نرخ دلار ۳۰ هزار تومانی هزینه ساخت هر کیلومتر مترو مبلغ ۱۵۰۰ میلیارد تومان بوده است، اظهار کرد: هزینه ساخت یک کیلومتر مترو در دنیا ۵۰ میلیون دلار برآورد می‌شود که این عدد به صورت ریالی در سال گذشته با دلار ۳۰ هزار تومانی، مبلغ ۱۵۰۰ میلیارد برآورد می‌شد و اگر امسال با دلار نیمایی مبلغ ۴۰ هزار تومان به ازای هر دلار محاسبه کنیم برای ساخت هر کیلومتر مترو در سال جاری باید افزایش ۵۰۰ میلیارد تومانی را در نظر بگیریم؛ بنابراین هزینه ساخت هر کیلومتر قطارشهری در سال ۱۴۰۲ به صورت حداقلی ۲ هزارمیلیارد تومان برآورد می‌شود.
مدیرعامل شرکت قطارشهری مشهد با تأکید بر اینکه دولت در حوزه ساخت خطوط مترویی هیچ کمکی نمی‌کند، تصریح کرد: در سفر سال گذشته هیئت دولت به مشهد، مصوب شد از محل منابع مالی نفتی مبلغ ۲ هزار میلیارد تومان از محل انتشار اوراق مشارکت با سهم دولتی مبلغ ۲ هزار میلیارد تومان و با سهم شهرداری نیز مبلغ ۲ هزار میلیارد تومان و در مجموع مبلغ ۶ هزار میلیارد تومان تأمین مالی برای ساخت مترو مشهد داشته باشیم.
کیامرز ادامه داد: متأسفانه مصوبه مربوط به تأمین مالی از محل نفت با وجود پیگیری‌های زیاد هنوز محقق نشده است و هر چند که پیگیری‌های ما همچنان ادامه خواهد داشت، اما به نظر می‌رسد این موضوع فقط یک وعده بوده است.
وی گفت: همچنین از محل انتشار اوراق مشارکت مربوط به سهم ۲هزار میلیارد تومانی دولت، مبلغ ۴۵۰ میلیارد تومان انتشار اوراق را داشته ایم و از محل ۲هزار میلیارد تومان انتشار اوراق سهم شهرداری نیز مبلغ ۱۳۵۰ میلیارد تومان انتشار اوراق را داشته ایم که البته این مبالغ نیز هنوز داده نشده و قرار است شهریورماه مبالغ مربوط به انتشار اوراق را به ما بدهند.
مدیرعامل شرکت قطارشهری مشهد با بیان اینکه تأمین نشدن به موقع منابع مالی و نداشتن نقدینگی مناسب پیمانکاران و خرید اجناس به صورت نقد سبب می‌شود مگاپروژه مترو مشهد با تأخیر مواجه شود، تصریح کرد: امروز نیازمند نهضت ملی برای ساخت مترو در کشور هستیم. باید همه درک کنند که ساخت مترو، ساخت یک پل نیست، بلکه یک مگاپروژه است. شعار‌هایی مانند هوای پاک و حمل ونقل انبوه بر ارزان داده می‌شود، اما دولت به هیچ عنوان پای کار موضوع ساخت مترو نیست.