بزرگی به عقل است، نه به قد. برخی هم می‌گفتند بزرگی به عقل است، نه به سال. منظور هم تعداد سال شناسنامه‌ای بود. آدمی دقت که می‌کند، می‌بیند هم درست است و هم دقیق، این گزاره‌هایی که به ضرب المثل تبدیل شده اند. چه بسا بلند قامتانی که کوتاه عقل اند. چه فراوان آدم‌هایی که پیر می‌شوند، اما بزرگ نه.
واقعا هم بزرگی به عقل است. این را به اصرار می‌گویم با این تأکید که برای بزرگ بودن نیز به بزرگواری نیاز است، نه قد و سن و سال و حتی عناوین پر طمطراق. مدرک نمی‌خواهد بزرگی؛ به درکی مؤمنانه از زندگی نیاز است تا به معرفت، کوچه‌های زمین را رو به آسمان بگشاید. تأکید به اصرار رسیده ام بر این موضوع، در خبری است که روز‌های پیش در مشهد خودمان اتفاق افتاد، در همایش خیران.
آنجا خیر شاخص حوزه سلامت، حاج حبیب ا... عدالتیان، حرف‌هایی زد شنیدنی، نوشتنی و خواندنی، نه فقط برای امروز که درسی است که به روزگاران باید خواند. او از بزرگی و بزرگواری یک مرد گفت؛ مردی که نه عنوان آن چنانی داشت، نه شهر نشین بود و نه نامی داشت که برند باشد. آن مرد یک چوپان بود؛ یک چوپان ساده، اما بزرگ بود آن مرد. خیلی خیلی بزرگ‌تر از کسانی که با هزار ادعا، کلمه چوپان را بر زبان نمی‌آورند مگر زمانی که قصد اهانت به کسی را داشته باشند. این چوپان، اما بزرگ بود. بزرگ و کریم و بخشنده. آقای عدالتیان نام نبرد از او، اما گفت فرزند آن چوپان تصادف می‌کند و از دنیا می‌رود. پدر دیه او را می‌گیرد و برای ساخت مدرسه هدیه می‌کند.
تا اینجای کار شاید کارش چندان به چشم نیاید، اما دیده و دل را جلا می‌دهد وقتی بخوانیم فرزند دیگر آن مرد که وضعیت اقتصادی چندان خوبی ندارد، بیمار تالاسمی است. هزینه‌های بیماری معمولا کمر شکن است، چه رسد به بیماری‌ای که معمولی هم نیست. او اگر دیه را برای درمان فرزند بیمارش هزینه می‌کرد، هیچ مشکلی نداشت. بماند که هیچ کس هم زبان به مذمت باز نمی‌کرد، اما او روح بزرگی داشت، به بزرگی فردای فرزندان سرزمینش فکر می‌کرد. با این کار هم به فرزندش جاودانگی بخشید و هم راه جاودانه شدن از طریق علم آموزی را برای دیگرفرزندان دیار خود همراه کرد.
این بزرگی در میان مردم ما تکرار می‌شود و به هر تکرار هم نور افزایی می‌کند، مثل همسر شهیدی که با قید گمنام بودن، حقوق شوی شهیدش را برای سی سال آینده وقف کار خیر کرد. این‌ها بزرگی را معنایی نو شدند تا بدانیم نباید قد آدم‌ها را نگاه کرد یا صفحه ا ول شناسنامه هاشان را خواند. بزرگی در عقلانیت ایمانی و جوانمردی ملی مردم جلوه بهتری دارد.