سنابادی | شهرآرانیوز؛ «امروز دین شما را برایتان کامل و نعمت خود را بر شما تمام گردانیدم و اسلام را براى شما [به عنوان]آیینى برگزیدم» *؛ این واژههای آسمانی بخشی از «آیه اکمال» است و قسمتی از سخن الهی که گفته اند در واقعه غدیر خم بر پیامبر رحمت نازل شد. هجدهم ذی الحجه سال پیش از وداع محمد (ص)، هنگامی که مسلمانان حج گزار از حجه الوداع باز میگشتند، در محل غدیر خم، جبرئیل آیه تبلیغ را بر پیامبر (ص) نازل کرد و فرمان خداوند را به حضرت رساند: اینکه ایشان باید شایستهترین فرد امت اسلام را برای جانشینی رسول خدا به مردم معرفی کنند؛ به عبارتی، علی (ع) را، ولی و وصی بعد از خویش بخوانند.
حضرت محمد (ص) امر خدا را اطاعت کردند و پس از متوقف ساختن کاروان حاجیان و یک جا جمع شدن جماعت، خطبه غدیر خواندند: «[..]خداوند لطیف و خبیر مرا خبر داد که من به زودی [به سوی او]فرا خوانده میشوم و [دعوت او را]اجابت خواهم نمود [..]پس بنگرید که پس از من چگونه درباره ثقلین [(کتاب خدا و عترت رسول)]رفتار میکنید [..]» آن گاه خاتم پیامبران دست علی (ع) را بلند کردند تا مردم ایشان را ببینند. سپس فرمودند: «ای مردم، آیا من از خود شما، به ولایت [(سرپرستی)]شما سزاوارتر نیستم؟» بعد از شنیدن پاسخ مثبت و شوق مندانه جماعت مسلمین، حضرت فرمودند: «خداوند، ولی من است و من، ولی مؤمنانم و من به خود شما، به ولایت [(سرپرستی)]شما سزاوارترم. پس هر کس که من مولای اویم، علی مولای اوست.»
حضرت سه بار این جمله را بازگفتند و بعد گفتند: «خداوندا، دوست بدار و سرپرستی کن هر کسی را که علی را دوست دارد و او را مولای خود بداند و دشمن بدار هر کسی را که او را دشمن میدارد و یاری نما هر کسی را که او را یاری مینماید و به حال خود رها کن هر کس را که او را وا میگذارد.» و به مردم فرمودند: «حاضران این پیام را به غایبان برسانند.» و همین پیامی که حاضران به غایبان رساندند و در اعصار بعد، بارها و بارها و بارها بازگویی شد و چه بسیار هم از سر عمد یا غفلت نادیده گرفته شد و ناشنیده ماند، گنجینهای مغفول بود که لحظهای پس از ارائه آن، جبرئیل بار دیگر بر پیامبر (ص) نازل شد و آیه اکمال آورد: «امروز دین شما را برایتان کامل و نعمت خود را بر شما تمام گردانیدم و اسلام را براى شما [به عنوان]آیینى برگزیدم» ... اکنون آن که بر آیین محمد (ص) مؤمن است و از موهبت امکان ابلاغ پیام اکمال (توان نویسندگی) برخوردار است، چه مسئولیتی دارد؟ به طور مشخص، وظیفه داستان نویسان در برابر پیام رسول خدا چیست؟ جز این است که به بهترین شکلی که از پسش بر میآیند، بایسته است آن را یادآور شوند؟ در گزارش پیش رو، دو اثر داستانی را معرفی خواهیم کرد که اهالی قلم در همین راستا نوشته اند.
ادبیات داستانی قالبهایی را در اختیار نویسنده و خواننده اش میگذارد که بر بستر هنر و خلاقیت و سرگرمی شکل میگیرد. خیلی اوقات، نویسنده داستان و رمان با آفرینش ماجرا میکوشد ضمن ارائه لذت هنری به مخاطبش پیام و درونمایهای هم به وی عرضه دارد. نویسندگان مسلمانی که در نوشته هایشان بر آیین خود تأکید دارند، پیام یادشده را از آموزههای دین اسلام میگیرند و به مقصد (مخاطب) میرسانند.
برای نمونه، در نگارش داستانهای تاریخی مربوط به صدر اسلام تلاش میکنند با مایه گرفتن از واقعیت، حقیقت را به نمایش بگذارند و حقیقت واقعه غدیر برای چنین نویسندگانی همان پیام آخرین پیامبر (ص) است. فریبا کلهر در کتاب «آسمان چهارم؛ رمانی درباره غدیر خم» که از عنوان فرعی اش هم مشخص است، با زبان ادبیات، داستان حقیقت برکهای را بازگو میکند که شاهد دغدغه مهم و بزرگ محمد (ص) است.
در این داستان بلند، تخیل و داستان پردازی با تاریخ تنیده میشود و برکه غدیر در عرصه ادب راوی حقیقت ولایت علی (ع) بر پیروان محمد (ص) میشود. «آسمان چهارم» داستان شخصی به نام الیاس را تعریف میکند که به امر پیامبر (ص)، به مسلمان کردن مردم قبیله ربیع راهی میشود. او با اسب خاص سرخ رنگش به این مأموریت میرود. در طی سفر، خواهرزاده اش تیهان یازده ساله هم به او ملحق میشود. پس از تحمل سختیهای مسیر، آنها به قبیله ربیع میرسند، اما عموی او حارث که رئیس قبیله است و خود اهالی قبیله اتفاقاتی را رقم میزنند... این کتاب را مؤسسه انتشارات قدیانی در ۱۵۲ صفحه به چاپ رسانده است.
یک پرسش بنیادین که ممکن است برای افراد ناآگاه پیش بیاید این است که اصلا علی (ع) کیست و چه ویژگیهایی دارد که سبب شده او شایستهترین فرد برای جانشینی بهترین بنده خداوند در امر راهبری مردم باشد. رضا شیرازی، نویسنده «در خانه تو: رمان زندگی امام علی (ع)» زندگی نامهای داستانی از حضرت پیش روی خواننده گذاشته که شاید تا اندازهای پاسخ گوی پرسش یادشده باشد. بخشهای این کتاب با عنوانهای «در خانه تو»، «وقتی زمین میسوزد»، «اعتراض بر پیامبر (ص)»، «چرا سکوت؟»، «دوشنبه سیاه»، «میراث شوم»، «با فریب مردم»، «بهترین سنت ها»، «مزد ترس از دشمن» و جز اینها مشخص شده است.
کتاب از عبدالمطلّب، پدربزرگ پیامبر (ص) و ابوطالب، عموی ایشان که پدر علی (ع) است، و همچنین از بعثت و سختیها و مشقّتهایی میگوید که رسول خدا در ترویج دین مبین اسلام با آن روبه رو میشوند. هجرت پیامبر (ص) و علم آموزی علی (ع) از پیامبر (ص) و ارتباط صمیمانه دو معصوم و فداکاریهای حضرت علی (ع) برای انتشار دین اسلام و جنگشان با کفّار و به خلافت رسیدن ایشان و واکنش مخالفان و مبارزه برای گسترش عدالت در جامعه و... مسائلی دیگر است که نویسنده در اثر داستانی اش به آن توجه کرده است. این کتاب را انتشارات انجمن قلم ایران در ۳۸۶ صفحه منتشر ساخته است.