شنیدن کلمه «اسید لاکتیک» احتمالا یادآور بدن‌درد، عضله‌سوزی و نفس‌نفس‌زدن‌هایِ بعد از ورزشتان باشد. حس و دردی گذرا که فقط بعد از ورزش شدتی ممکن است به سراغتان آمده باشد، اما آیا همیشه اسیدلاکتیک و بدن‌درد جزئی از ورزش است که باید با آن کنار بیایید؟
اسیدلاکتیک چیست؟
اسیدلاکتیک یک ترکیب بی‌رنگ است که تقریبا توسط همه بافت‌های بدن تولید می‌شود و برای انجام همه فعالیت‌ها ضروری است. وقتی‌که ورزشکاران به انجام تمرینات شدتی می‌پردازند، در عضلات درگیر خود احساس سوزش می‌کنند؛ علت این سوزش تجمع زیاد اسیدلاکتیک در همان عضلات است. اگر تمرین سبک باشد و اکسیژن کافی به بدن برسد، گلوکز به آب و دی‌اکسیدکرین تبدیل شده و انرژی تولید می‌شود؛ اما اگر تمرین سنگین، سرعتی و با شدت بالا باشد، سطح اکسیژن پایین می‌آید و گلوکز به انرژی و اسیدلاکتیک تبدیل می‌شود. نام دیگر اسیدلاکتیک را «بدهی اکسیژن» نیز می‌نامند؛ یعنی زمانی‌که بدن اکسیژن کم دارد، از این فرمول استفاده می‌کند تا انرژی‌اش را تأمین کند، ولی به‌هر‌صورتی که شده، بدنتان باید این بدهی اکسیژن را به بدن پس بدهد. در غیراین‌صورت اسیدلاکتیک در بدن جمع می‌شود و به‌صورت واسطه‌ای و غیرمستقیم باعث ایجاد احساس بدن‌درد و سوزش خواهد شد.
عضله‌درد دیرهنگام
نکته‌ای که درباره اسیدلاکتیک و لاکتات باید در نظر داشته باشید، این است که بدن‌درد بعد از ورزش یا همان DOMs در بدن‌سازی هیچ ارتباطی به لاکتات ندارد! بدن‌درد دوسه‌روزه شما بعد از ورزش مربوط به رشد عضلانی و تخریب عضلانی است که در حین تمرین برایتان اتفاق افتاده است. لاکتات فقط باعث سوزش و درد لحظه‌ای در بدن شده و ۱۲ تا ۱۴ثانیه‌ای از عضلات خارج می‌شود.
پاکسازی اسیدلاکتیک
در حین و بعد از ورزش، عضلات و قلبتان می‌توانند از لاکتات تولیدشده به‌عنوان منبعی برای تأمین انرژی خود استفاده کنند. کبد نیز به کمک بدن شما می‌آید و با دریافت لاکتات از جریان خون آن را تبدیل به گلوکز یا قند خون خواهد کرد. بخشی از لاکتات هم با عرق دفع خواهد شد.
پاکسازی لاکتات چقدر زمان خواهد برد؟
پاکسازی لاکتات یا اسیدلاکتیک هرچه هم که زیاد باشد، نهایتا ۳۰ تا ۶۰دقیقه بعد از هربار ورزش قدرتی از بدنتان خارج خواهد شد و هر بدن‌درد و کوفتگیِ بعد از ورزش را نباید تقصیر لاکتات‌ها انداخت.