سمیرا شاهیان | شهرآرانیوز؛ در خانه‌های آپارتمانی کوچک امروزی، پشت بام‌ها دیگر سطحی بدون استفاده نیستند که فقط میزبان بساط گرمای تابستان و برف زمستان باشند، بلکه کارکردی مشابه حیاط‌های قدیمی را پیدا کرده اند و محل شب نشینی ها، هواخوری ها، رفت وروب‌های سالیانه و ... هستند.
از طرفی پشت بام‌ها یک فضای عمومی در ساختمان‌ها هستند که همه ساکنان حق استفاده از آن را دارند، یعنی اهمیتی ندارد واحد مسکونی شما چهل وپنج یا دویست مترمربع باشد یا در طبقه اول یا دهم، بلکه اگر به قوانین ساختمان پایبند و مبلغ شارژ ماهیانه را پرداخت کرده باشید امکان استفاده از آن را دارید.
مستأجر و مالک هم ندارد، ولی ضروری است به حقوق دیگر ساکنان و رعایت نکته‌های ایمنی توجه داشته باشید. تراس و حیاط خلوت هم جزو دیگر بخش‌های آپارتمان‌های امروزی است که قصد داریم در این مطلب درباره جنبه‌های ایمنی در هر سه بخش بیشتر بدانیم. البته این نکته را به خاطر بسپاریم در منازل آپارتمانی، استفاده از فضای پشت بام دارای قوانین و ضوابطی است که بهتر است از آن‌ها تخطی نکنیم و اگر بنا به هر دلیلی مجبور به استفاده از این فضا بودیم قوانین را به درستی رعایت کنیم.
برای بسیاری امکان رفت و آمد از پله‌های آپارتمانی که در آن زندگی می‌کنند بسیار سخت است. این گروه افراد برای چند دقیقه قدم زدن یا ساعتی از روز آفتاب گرفتن ودقایقی ورزش‌های ذهنی و تمرکزی انجام دادند، می‌توانند بدون کمترین مزاحمتی به پشت بام بروند.
البته دو نکته را درنظر داشته باشید، نخست اینکه پشت بام، لبه یا جان پناه داشته باشد و دوم اینکه انجام برخی از ورزش‌ها مانند والیبال یا بدمینتون روی پشت بام نه تنها اقدام مناسبی نیست که خطرناک هم هست، زیرا اگر فرد به عقب حرکت کند، امکان دارد از پشت بام به پایین پرت شود. در زمان ورزش کردن روی پشت بام باید از لبه‌ها و بریدگی‌های ساختمان فاصله بگیرید و در قسمتی که فاصله مناسبی از پرتگاه‌ها دارد ورزش کنید.
وقتی قصد دارید به پشت بام بروید و خردسالی همراه شماست مراقب باشید دور از چشم شما نباشد و اگر لبه‌های بام، دیوار یا نرده‌های محافظ ندارد هرگز دست کودک را رها نکنید. در صورتی که دیواره‌های ایمن در لبه‌های پشت بام ساخته شده است، حتما محیط را از جنبه‌های دیگر ایمنی برای حضور کودک بررسی کنید.
برای نمونه سیم برقی رها یا دریچه کولری باز نباشد. برای بازی کودکان روی بام و در حیاط خلوت ضروری است ابتدا خطر‌های احتمالی محیط را وارسی کنید. معمولا در این بخش‌های خانه، شیلنگ‌های آب و ابزار‌های فنی رها شده اند و در روی زمین اشیای خطرناک مانند خرده شیشه و میخ که می‌تواند آسیب زا باشد، وجود دارد. همچنین گیاهان و موجودات روی بام و داخل حیاط ازجمله پیچک که می‌تواند سمی باشد و مورچه‌های آتشین و لانه زنبور‌ها احتمال خطر دارند که باید مراقب باشید.
پشت بام از مهم‌ترین فضا‌های عمومی در آپارتمان هاست که تصرف آنجا یا مانع تراشی برای ورود دیگران می‌تواند معادل جرم کیفری محسوب شود و افراد می‌توانند علیه کسی که چنین کاری را می‌کند اعلام جرم کنند، ولی رفت وآمد به آنجا نیاز به رعایت ایمنی دارد.
کودکان از حوادث بی خبرند و در زمان بازی پر از جنب وجوش هستند. حضور یک فرد بزرگ سال که حواسش به بچه‌ها باشد در زمان بازی آن‌ها در حیاط خلوت و روی پشت بام ضروری است. درست است که پشت بام و حیاط خلوت به ویژه در خانه‌های شخصی، بخشی از خانه محسوب می‌شود، ولی اگر مراقب نباشیم احتمال سقوط یا برق گرفتگی در این بخش‌های خانه زیاد است.
در صورتی که قصد دارید برای جبران کمبود محیط بازی کودکان، حیاط یا بام را در اختیارشان بگذارید باید ابتدا این نکته‌های ایمنی را رعایت کنید.
اگر میله‌ای در محیط وجود دارد آن را با الیاف نرم بپوشانید تا در زمان برخورد کودکان با آن آسیبی به آن‌ها وارد نشود.
پله‌های حیاط و راه پشت بام نرده گذاری شوند تا در زمان رفت وآمد کودکان امنیت آن‌ها حفظ شود.
کف بام، حیاط خلوت و تراس اگر قرار است جای بازی کودکان باشد بهتر است سنگ یا سرامیک باشد تا به راحتی بتوانید با یک دستمال نم دار یا تی آنجا را تمیز کنید. در صورت بسته بودن فضا هم می‌توانید از موکت یا چمن‌های مصنوعی استفاده کنید تا در زمان زمین‌خوردن کودکان آسیب جدی به آن‌ها وارد نشود.
سرویس بهداشتی در داخل حیاط خلوت یا روی پشت بام را بررسی کنید که تمیز و خشک باشد تا آلودگی یا خطر لیزخوردگی برای کودک نداشته باشد.
به کودکان بیاموزید در زمان بازی از دعوا کردن و زد وخورد و کار‌های خطرناک بپرهیزند و مواظب کوچک تر‌ها باشند.
گاهی شرایط خاصی پیش می‌آید که نمی‌توانید فرزندتان را در خانه تنها بگذارید و مجبورید آن‌ها را با خود به پشت بام ببرید. در این شرایط خاص مراقب سیم‌های برق باشید. محیط را از نظر وجود سیم‌های برق رها شده و بدون روکش بررسی کنید. پریز‌های برق تعبیه شده در پشت بام، حیاط خلوت و تراس هم باید درپوش محافظ داشته باشند تا در زمان بارندگی مشکلی پیش نیاید.
شستن فرش و مبل در پشت بام جدا از اینکه غیر قانونی است، سبب فرونشینی این سطح می‌شود و در صورتی که ایزوگام کم کیفیتی داشته باشد به سقف طبقه آخر صدمه می‌زند. اگر همه ساکنان هم راضی به چنین کار‌هایی در پشت بام باشند باز هم نمی‌توانید چنین اقدامی انجام دهید، زیرا با استاندارد‌ها فاصله دارد.
حیاط خلوت به فضای آزاد و بدون سقفی گفته می‌شود که در بخشی از محوطه ساختمان قرار دارد و به صورت مشاع و اختصاصی از آنجا استفاده می‌شود. در یک مجتمع مسکونی همه افراد ساکن می‌توانند بر اساس ضوابط ساختمان از این بخش استفاده کنند، ولی اگر حیاط خلوت اختصاصی باشد و در سند مالکیت یکی از ساکنان قید شده باشد فقط مالک این بخش حق استفاده و انحصار این بخش را دارد.
در بیشتر خانه‌ها بالکن، ایوان، تراس و بهارخواب که هرکدام در معماری تعریف خودش را دارد هم ساخته شده است. تفاوت اصلی بین بالکن و تراس در سقف آن است. بالکن، مسقف، ولی تراس غیرمسقف و جزو مشاعات ساختمان است و مساحت آن در متراژ اصلی خانه محاسبه نمی‌شود.
اگر در طبقه نخست یک ساختمان ساکن هستید برای تأمین امنیت بیشتر می‌توانید دورتادور تراس را با شیشه‌های دوجداره بپوشانید و درون آن را هم با گل و گیاه تزیین کنید. به این ترتیب فضای تراس شما از دید همسایگان هم محفوظ است.
می‌توانید برای تراسی که در طبقه اول ساختمان قرار دارد از نرده‌های سرتاسری هم استفاده کنید تا هم امنیت خانه حفظ شود و هم از هوای آزاد و نور مستقیم خورشید بهره ببرید.
ارتفاع استاندارد برای نرده‌های جلویی تراس دست کم ۱۲۰ سانتی متر است و ساختار نرده‌ها باید به گونه‌ای باشد که کودک نتواند از آن‌ها بالا برود و خود را آویزان کند. یعنی نرده‌ها باید به صورت یک تکه و بدون پله طراحی شوند.
به منظور تأمین امنیت خانه می‌توانید از حفاظ‌ها و قفل‌های مناسب برای در تراس، پشت بام و حیاط خلوت استفاده کنید. کلید این قفل‌ها را هم در جا‌هایی مانند زیر جاکفشی، داخل گلدان یا وسایلی که در ورودی خانه هستند، قرار ندهید.
بهتر است برای افزایش امنیت خانه همیشه کلید‌ها را همراه خود داشته باشید یا یدک آن را در صورت نیاز به فردی قابل اعتماد بسپارید.
اگر از آن دسته افرادی هستید که به روز مبادا زیاد فکر می‌کنید و ممکن است بطری بنزین در حیاط داشته باشید حواستان باشد که بطری‌های بنزین در پشت پنجره‌ای که آفتاب روی آن‌ها می‌تابد ممکن است آتش بگیرند، بنابراین از قرار دادن این نوع مایعات در بالکن و حیاط خودداری کنید. همچنین اگر قصد دارید برای چند روزی خانه را ترک کنید پیش از این کار هر وسیله اضافی که در تراس و بالکن گذاشته اید را بردارید، زیرا احتمال دارد در اثر وزش باد، اجسام روی سر عابران سقوط کنند یا مواد اشتعال زا، آتش سوزی به وجود بیاورند.
سال هاست که نصب آنتن‌های مخابراتی در پشت بام‌ها رایج شده است. برای نصب این آنتن‌ها هیئت مدیره ساختمان نمی‌تواند به تنهایی تصمیم بگیرد مگر اینکه در اساسنامه چنین اجازه‌ای داده شده باشد. همچنین در صورت داشتن اجازه، آنتن باید با مجوز وزارت بهداشت باشد و بی ضرر بودن امواج آن تأیید شده باشد. اگر در اساسنامه ساختمان چنین موردی قید نشده باشد موضوع باید در جلسه‌ای مشترک طرح و رأی گیری و در صورت موافقت ساکنان اجرایی شود.