سعید جلائیان | شهرآرانیوز؛ ظهر شنبه خبر آتش‌سوزی در بخش سونای خشک یک مجموعه آبی در مشهد، خیلی زود فضای‌مجازی را به تسخیر خود درآورد؛ خبری که به پشتوانه تبلیغات گسترده پارک‌های آبی در سطح ملی، حساسیت‌های زیادی درپی داشت، اما اعلام‌نشدن نام دقیق مجموعه حادثه‌دیده، ذهن‌های نگران و کنجکاو را به‌سمت یکی از مجموعه‌های آبی شناخته‌شده شهر مشهد برد.
مجموعه‌ای که هرسال افراد زیادی را از سرتاسر کشور به‌سمت خودش می‌کشاند و یکی از جاذبه‌های تفریحی جدید مشهد محسوب می‌شود. با وجود این، بر آن شدیم تا پرونده‌ای ویژه برای همه مجموعه‌های آبی مشهد باز کنیم و مبحث ایمنی این مجموعه‌ها را از دستگاه‌های مرتبط با ایمن‌سازی استخر‌ها و مجموعه‌های آبی جویا شویم.
بررسی‌های ابتدایی نشان داد که در دو سال گذشته فقط یک مجموعه آبی برای تأییدیه ایمنی به سازمان آتش‌نشانی مشهد مراجعه کرده است. این درحالی است که به‌گفته مسئولان سازمان آتش‌نشانی هیچ الزامی وجود ندارد که مجموعه‌های آبی هر سال از این سازمان تأییدیه ایمنی دریافت کنند.
پیگیری حادثه ظهر شنبه نشان داد آتش‌سوزی در بخش سونای خشک یک استخر و در ساعت تعویض شیفت کارکنان آن رخ داده است؛ حادثه‌ای که یادآور حریقی مشابه در چهاردهم شهریور سال گذشته بود. در حادثه آتش‌سوزی سونای خشک پارسال که به دودگرفتگی کل مجموعه منجر شده بود، دود باعث شد سی شهروندی که خودشان را آماده ورود به این پارک آبی کرده بودند، پیش از اینکه پایشان به آب برسد، با مشاهده آن و بوی آتش از این مجموعه بیرون بزنند.
البته بخت با این افراد یار بوده است، چون به‌گفته یکی از مدیران آتش‌نشانی مشهد در همان زمان، اگر در زمان آتش‌سوزی این سی نفر به جای رختکن و تعویض لباس، در محل حریق بودند، احتمال مرگ آن‌ها قطعی بود. حالا پس از یک‌سال و چهارماه و چند روز دوباره حریقی در قسمت سونای خشک یک مجموعه آبی دیگر رخ داد. دوباره چوب‌هایی که در این بخش قرار داشتند، باعث شعله گرفتن آتش و گسترش آن شده بودند.
دوباره انگار در زمان تغییر دو شیفت حریق رخ داده و بازهم به‌خیر گذشته است، هرچند اگر برای رفع نواقص فکری نشود، ممکن است دفعات بعدی حادثه‌ای جبران‌ناپذیر برای مراکزی که تأییدیه ایمنی ندارند، رخ دهد. اولین مسئولی که برای روشن‌شدن وضعیت مجموعه‌های آبی مشهد به‌سراغش رفتیم، مدیرعامل سازمان آتش‌نشانی مشهد بود که درباره چگونگی بازرسی و بررسی ایمنی در مجموعه‌های آبی می‌گوید: دو نوع بازدید از مجموعه‌های آبی توسط کارشناسان ما انجام می‌شود.
بازدید نخست را آتش‌نشانان ایستگاه‌های شهر با عنوان شناسایی اماکن پرخطر انجام می‌دهند. این بازدید‌ها به‌صورت سرزده انجام می‌شود. کافی‌نیا می‌افزاید: دومین بازدید، اما به درخواست خود مراکز برای تمدید مجوز‌های ایمنی انجام می‌شود. در این حالت، همکاران ما به درخواست مدیریت مجموعه از زیرساخت‌ها و تجهیزات مربوط بازدید می‌کنند. وی ادامه می‌دهد: بازدید‌های ایمنی از مجموعه‌های آبی سرپوشیده و روباز مشهد نیز با همین دو روش انجام می‌شود.
البته متأسفانه از میان مجموعه‌های آبی که بازدید کردیم، به‌جز یکی از مجموعه‌های آبی شناخته‌شده، هیچ‌کدام از مجموعه‌های دیگر از سازمان آتش‌نشانی تأییدیه ایمنی دریافت نکرده‌اند. البته آن مجموعه معروف نیز دو سال پیش برای اخذ پایان‌کار از شهرداری ملزم شد به آتش‌نشانی مراجعه و تأییدیه ایمنی دریافت کند و بعد از آن دیگر به ما مراجعه نکردند. مدیرعامل سازمان آتش‌نشانی مشهد اضافه می‌کند: در استخر‌های سرپوشیده و مجموعه‌های آبی تجهیزات حریق‌زای خاصی وجود ندارد.
به همین دلیل، عمده ایرادات ما نیز فقط به در‌های خروج و سیستم اعلام حریق آن‌ها خلاصه می‌شود. چند حریقی هم که در سال‌های گذشته شاهد بودیم، مربوط به سونای خشک بوده که به‌دلیل کف‌پوش و سقف چوبی حریق در آن شکل گرفته و دلایل ایجاد حریق در این مراکز در دست بررسی است. البته چندسالی است که مجموعه‌های آبی فقط استخر نیستند و انواع تجهیزات آبی مانند سرسره و... دارند که برای اطلاع از شرایط تجهیزات نصب‌شده در این مجموعه‌ها به‌سراغ اداره‌کل استاندارد استان رفتیم.
معاون اجرایی اداره استاندارد درباره وضعیت ایمنی تجهیزات مجموعه‌های آبی مشهد می‌گوید: از چهار مجموعه پارک آبی شهر مشهد هم‌اکنون سه پارک فعال داریم که تجهیزات این مراکز به‌صورت دوره‌ای بررسی می‌شود و مجوز بهره‌برداری سالانه می‌گیرند. در واقع ما هر سه‌ماه یک‌بار تجهیزات این مجموعه‌ها را بررسی می‌کنیم، اما اینکه چه تجهیزاتی توسط سازمان استاندارد بررسی می‌شود، سؤالی است که فرشاد فیروزآبادی درباره آن توضیح می‌دهد: در بازرسی‌های ما مستندات آموزشی و کیفی این مجموعه‌ها بررسی می‌شود.
همچنین، همه وسایل تفریحی بزرگ‌سالان و کودکان و برخی تجهیزات دیگر نیز بررسی می‌شوند که خوشبختانه امسال هیچ مشکلی در این بخش‌ها یافت نشده است؛ اما اماکنی مانند سونا مشمول استاندارد اجباری نیست. بخش‌هایی مانند سونا اماکنی هستند که مسئولیت آن برعهده تربیت‌بدنی است و وزارت ورزش‌وجوانان باید وضعیت آن‌ها را بررسی کند. سایر استخر‌های سرپوشیده و روباز نیز زیرمجموعه استاندارد نیستند.
با افتادن توپ در میدان اداره‌کل ورزش‌وجوانان، موضوع را با مدیر روابط‌عمومی این سازمان در میان گذاشتیم که رضا محمدیان دراین‌باره می‌گوید: مجموعه‌های آبی به دو صورت اداره می‌شوند؛ یکی بخش خصوصی و دیگری که ما احداث می‌کنیم و اداره آن به بخش خصوصی واگذار می‌شود. البته اداره و نظارت بر دو استخر مشهد نیز از سوی هیئت شنای استان و هیئت نجات‌غریق استان انجام می‌شود.
وی ادامه می‌دهد: درباره حوادثی که در مجموعه‌های آبی رخ می‌دهد، باید بررسی کارشناسی کنیم تا ببینیم علت حریق نقص تجهیزات بوده است یا سهل‌انگاری. البته بازرسی‌ها و بررسی‌ها همواره توسط ناظران هیئت شنا و هیئت نجات‌غریق و اداره هیئت ورزش‌وجوانان انجام می‌شود. در خلال این بازدید‌ها اگر مشکل یا نقصی مشاهده شود، به مدیریت و مسئول آن اعلام می‌شود تا نقص را رفع کند. همچنین یکی از مواردی که برای صدور مجوز مدنظر داریم، سیستم اطفای حریق است.
اگر سیستم اطفای حریق مشکل داشته باشد، مجوز نمی‌دهیم. محمدیان ادامه می‌دهد: ممکن است پیش بیاید که سیستم اطفای حریق مستهلک شده باشد و باید تعویض بشود. ممکن است این بازدید‌ها برای یک دوره طولانی از سوی گردانندگان مجموعه‌ها بررسی نشده باشند. مدیر روابط‌عمومی اداره‌کل ورزش‌وجوانان در پاسخ به اینکه آیا با سازمان آتش‌نشانی مشهد تعامل کافی وجود دارد، اضافه می‌کند: تلاش می‌کنیم بیشتر با سازمان آتش‌نشانی تعامل برقرار کنیم و اگر اخذ تأییدیه برای مجموعه‌های آبی الزامی نبوده باشد، امکان آن را در دستورکار خود قرار می‌دهیم.
مسئولان مرتبط با ایمن‌سازی استخر‌ها و مجموعه‌های آبی همه اتفاقات پیرامون این اماکن را تشریح کردند، اما به‌نظر می‌رسد سهل‌انگاری‌ها در دریافت تأییدیه ایمنی از سوی گردانندگان این مجموعه‌ها و همچنین بی‌توجهی نهاد‌های نظارتی به داشتن این تأییدیه، منجر شده است این مجموعه‌ها اقدامی جدی برای دریافت تأییدیه ایمنی انجام ندهند؛ موضوعی که با وجود تعطیلات نوروزی پیش‌رو می‌تواند خطری بالفعل تلقی شود و هر لحظه حادثه‌ای جان افراد زیادی را به خطر بیندازد.