الهام ظریفیان | شهرآرانیوز؛ مشهد به عنوان دومین کلان شهر کشور، یکی از قطب‌های مهم فرهنگ و هنر است. هنرمندان زیادی در رشته‌های مختلف در این شهر فعالیت می‌کنند که بخش مهمی از فعالیت آن‌ها مستقیم و غیرمستقیم به سیاست گذاری‌های کلان فرهنگی که نمایندگان در مجلس شورای اسلامی تصویب می‌کنند، بستگی دارد.
با نزدیک شدن به انتخابات، گروه هنر روزنامه شهرآرا در چند گزارش به سراغ گروه‌های مختلف هنری فعال در مشهد رفته است و از چندین هنرمند شناخته شده درباره مهم‌ترین دغدغه هایشان و مطالباتی که از نمایندگان آینده شهرشان دارند، سؤال کرده است. گزارش پیش رو یکی از آن هاست.
مصطفی معمی وند، گرافیست شناخته شده مشهدی، در پاسخ به اینکه هنرمندان مشهد چه مطالباتی از نماینده آینده شهرشان در مجلس شورای اسلامی دارند، می‌گوید: اولین چالشی که ما هنرمندان (به ویژه آن‌هایی که به صورت فردی کار می‌کنیم) در رویارویی با قوانین کار‌های پروژه‌ای برای سازمان‌های دولتی داریم، در زمینه پرداخت مفاصاحساب و ۱۶ درصد بیمه است. این الزام درحالی صورت می‌گیرد که در قبال آن هیچ خدمتی دریافت نمی‌کنیم و نمی‌دانیم چرا باید این مبلغ را پرداخت کنیم.
او با تأکید بر اینکه چند سالی است حوزه فرهنگ و هنر در مشهد کم فروغ شده است، می‌افزاید: هم از نظر اختصاص بودجه و هم از نظر کیفی، موضوعات فرهنگی از اولویت برخوردار نبوده اند. این مسئله در سراسر کشور صادق است، اما در مشهد محسوس‌تر است. چنان که در سال‌های گذشته کمیت و کیفیت جشنواره‌ها و گردهمایی‌های فرهنگی در مشهد کاهش محسوسی داشته است. این تغییرات باعث شده اند سطح سواد هنری نسل جدید افت کند. در این اوضاع، هنرمندی برای برداشت در آینده پرورش نمی‌یابد.
این هنرمند تأکید می‌کند: نمایندگان مجلس باید این دغدغه‌ها را بشناسند و درپی راه حل‌های منطقی برای رفع آن‌ها باشند. آن‌ها باید آسیب شناسی کنند که چرا دستگاه‌های متولی فرهنگی به فرهنگ و هنر بی تفاوت شده اند یا به صورت خنثی با آن برخورد می‌کنند. این تغییرات هنرمندان نسل کنونی و آینده را با چالش روبه رو می‌کند و ما با فقر هنرمند رو به رو خواهیم شد.
معمی وند با بیان اینکه نگاه به هنر در مشهد جامع نیست و بیشتر همراه با دغدغه‌های امنیتی است، اضافه می‌کند: ما همچنان در مشهد دانشگاه هنر، حتی برای هنرهای اسلامی که هم سو با نیاز‌های شهر زیارتی است، نداریم. فضا‌هایی برای نمایش و ارائه آثار هنری، چه مجازی و چه فیزیکی نداریم. اکنون بسیاری از هنرمندان بنام کشور مشهدی هستند، ولی احساس می‌کنم در سال‌های آینده این گونه نخواهد بود.
او می‌افزاید: کشور‌های حاشیه خلیج فارس در حوزه خوش نویسی، نگارگری و تذهیب بسیار مثبت عمل می‌کنند. علتش این است که می‌خواهند نفوذ فرهنگی داشته باشند. مقامات بلندپایه این کشور‌ها به هنر علاقه مندند و در بیشتر رویداد‌های هنری حاضر می‌شوند و برخی آثار را می‌خرند.
بسیاری از هنرمندان مشهدی در سال‌های گذشته در این رویداد‌ها حاضر می‌شدند و آثارشان را می‌فروختند، چون در اینجا کمتر بازاری برای هنرشان وجود دارد. کمترین مطالبه هنرمندان از نمایندگان مجلس این است که در قانون بودجه کشور درصدی را برای خرید آثار هنری توسط سازمان‌های دولتی اختصاص دهند.
این گرافیست با نگاهی به عملکرد نمایندگان دوره‌های قبل مشهد در مجلس شورای اسلامی، این گونه انتقاد می‌کند: متأسفانه تاکنون شاهد حضور مؤثر نمایندگان مشهد در رویداد‌های هنری این شهر نبوده ایم. به نظر می‌رسد هنر به جز دغدغه‌های آن‌ها نیست و با قدرت نفوذ هنر آشنا نیستند. هنر بهترین زبان برای انتقال فرهنگ است. خیلی از هزینه‌هایی را که کشور بابت عارضه‌های فرهنگی می‌دهد، می‌توانیم از این راه کم کنیم. برای این هدف، به هنرمند خوب نیاز داریم، اما هنرمند خوب یک شبه ایجاد نمی‌شود.
محمد حق گو، آهنگ ساز و پیشکسوت موسیقی خراسان، نیز با اشاره به ژانر‌های مختلف موسیقی در کشور می‌گوید: بزرگ‌ترین مشکلی که باعث ایجاد انحرافاتی در شاخه‌های جدی موسیقی کشور شده، این است که بسیاری از جشنواره‌ها بدون مطالعه برگزار می‌شوند. دو شاخه جدی موسیقی یعنی موسیقی‌های فولکلور و آکادمیک در کشور به توجه تخصصی و رسیدگی بیشتری نیاز دارند.
نمایندگان از مناطق مختلف جغرافیایی که هرکدام از این نواحی، موسیقی مخصوص خودشان را دارند، به مجلس می‌روند. او می‌افزاید: اکنون نگاه به موسیقی نگاهی جدی نیست، درحالی که موسیقی، پایه بسیاری از هنرهاست. نمایندگان مجلس دست کم از موسیقی محلی منطقه خودشان باید شناخت کافی داشته باشند، با هنرمندان ارتباط بگیرند و مدیران کل فرهنگ وارشاد اسلامی استان‌ها را به حمایت از موسیقی تشویق کنند.
حق گو در ادامه به پایین بودن امنیت شغلی موسیقی دان‌ها اشاره می‌کند و می‌گوید: وقتی موسیقی دان مجبور شود در شغل دوم فعالیت کند، برای هنرش وقت نخواهد داشت. هنرمند باید بیمه و رفاه نسبی داشته تا بتواند با فکر راحت باشد اثر خلق کند. این‌ها مسائلی است که نمایندگان مجلس شورای اسلامی باید بررسی کنند. آن قدر در مصاحبه‌های مختلف از این مشکلات گفته ام و شنیده نشده است که از تکرارشان متأثر می‌شوم. اگر اتفاق مثبتی در این حوزه بیفتد، ما که داریم کار موسیقی انجام می‌دهیم، باید آن را لمس کنیم. سخنرانی کردن نماینده از پشت تریبون دردی دوا نمی‌کند.
این هنرمند تأکید می‌کند: وزارت فرهنگ وارشاد اسلامی باید با جهان تعامل داشته باشد و موسیقی دان‌های بزرگ دنیا را دعوت کند و اجازه دهد دانشجویان، موسیقی روز دنیا را ببینند و با آن آشنا شوند.
محمدمهدی خالقی، فیلم ساز مشهدی، نیز با اشاره به وظایف، کارکرد‌ها و اختیارات مجلس شورای اسلامی در حوزه فرهنگ و هنر می‌گوید: مجلس مهم‌ترین نقش را در سیاست گذاری و تصمیمات کلان فرهنگی دارد. این سیاست گذاری‌ها می‌تواند باعث اصلاح بنیادین در امور فرهنگی کشور از بالا شود.
حتی مجلس است که می‌تواند دولت را به انجام امور فرهنگی و تغییر سیاست گذاری‌های فرهنگی وادار کند؛ به ویژه کمیسیون فرهنگی مجلس که کارش هدایتگری مسائل فرهنگی در کشور است. او با یادآوری دوره‌های پیشین مجلس و تأثیرگذاری نمایندگان در حوزه فرهنگ و هنر در مشهد، می‌افزاید: سیاست گذاری فرهنگی در کشور تاکنون فرازوفرود‌های زیادی داشته است.
در هر دوره نامزد‌های زیادی هستند که ادعای حل مسائل فرهنگی از طریق حضور در کمیسیون‌های فرهنگی مجلس را دارند. از قضا تخصص‌های دیگر خیلی کم بین نامزد‌های مجلس پیدا می‌شود؛ اما تا جایی که من به یاد دارم، بیشتر این نامزد‌ها که ادعای فرهنگی داشته اند، در این حوزه تخصص نداشته اند و وقتی هم که به مجلس رفته اند، اشراف و احاطه لازم برای شناخت و فهم درست مسائل هنری و جریان شناسی هنری در تاریخ انقلاب اسلامی را نداشته اند.
این هنرمند می‌افزاید: البته افرادی هم بوده اند که تلاش کرده اند با هنرمندان ارتباط بگیرند و همان‌ها عملکرد بهتری در مجلس داشته اند. درباره نمایندگان مجلس نباید مسائل را به یک شهر محدود کنیم. فردی که از یک شهر نماینده می‌شود، نماینده کل مردم ایران است و محدودکردن آن به یک شهر غلط است؛ اما به طور خاص درباره مشهد، من در نمایندگان مجلس کسی را ندیدم که عملکرد روشنی در پیشبرد مسائل هنری شهر چه در حوزه سیاست گذاری و چه در تشویق و هدایتگری سازمان‌ها و نهاد‌های فرهنگی به سمت اعتلای هنر داشته باشد. عملکرد نمایندگان پیشین به جز یکی دو نفر که پیگیر کار هنرمندان بودند، ضعیف بوده است.
خالقی تأکید می‌کند: عمده توقع ما از نمایندگان مشهد درباره مسائل هنری این است که بتوانند سیاست ها، لوایح و قوانینی را در مجلس به تصویب برسانند تا راه برای تولید و ساخت آثار هنری انقلاب اسلامی در مسیر تفکر امام و رهبر معظم انقلاب هموار شود. خود من شخصا توقع دارم نماینده‌ای که با ادعای فرهنگ و هنر به مجلس می‌رود، اعتقاد راسخ به پیام امام (ره) به هنرمندان داشته باشد که در جلد بیست ویکم «صحیفه امام» چاپ شده است. همچنین با همه وجودش برای هنری که در راستای اسلام ناب و اسلام ائمه (ع) و اسلام مستضعفان باشد، تلاش کند و سعی کند با تدوین سیاست گذاری‌های درست، هنر را به آن معنی که حضرت امام (ره) فرمودند، پیش ببرد.