کینه را باید دفن کرد؛ آنچه می‌کارند مهر است

ما به هم ربط داریم. نسبت به هم مسئولیم. انجام عملی مسئولیت و ایفای نقش انسانیت یک تکلیف اخلاقی، دینی و ملی است. ما در فرهنگی نشو و نما کرده‌ایم که مدام در گوش ما خوانده شده است: «تا توانی دفع غم از خاطر غمناک کن». تجربه عملی هم ثابت می‌کند این بایدِ اجتماعی هر دو سوی ماجرا را برکتی مضاعف روزی می‌کند.

بدانیم تکلیف همیشگی مؤمنان این است و الا همه می‌دانیم که «در جهان گریاندن آسان است». پیغام وجدان بلند‌تر از همیشه به گوش می‌رسد که «اشکی پاک کن». این باعث می‌شود که دل خودت هم پاک شود. دل‌سبکی، سبک‌باری هم به همراه دارد. واقعیت این است که «هرکه بار او سبک‌تر، راه او نزدیک‌تر» است. پس «بار تن بگذار و سیر انجم و افلاک کن». 

تو نیامده‌ای که زمین‌گیر شوی، بلکه اختیار زمان و زمین با تو است، اگر به مقام عظمای بندگی برسی. پس «تا ز باغ خاطرت گل‌های شادی بشکفد»، هوشیاری پیشه و «هرچه در دل تخم کین داری به زیر خاک کن». این به زیر خاک کردن با آن به زیر خاک کردن زمین تا آسمان تفاوت دارد.

 این که مرحوم بهار می‌گوید، یعنی کینه را دفن کنید تا همیشه نابود شود. این با آن به زیر خاک کردن که کشت معنا می‌دهد و فردا چند برابر سر برمی‌دارد فرق می‌کند. بی‌خردان‌اند که از کینه در هندسه کشاورزی بهره می‌برند. این کفران نعمت کاشت است. دهان‌کجی به کشاورزی است که آبادی سفره مردم را تضمین می‌کند. کینه را بذر نپنداریم برای کاشتن، بلکه آن را باید کُشت و، چون موجودی منفور، چنان زیر خروار‌ها خاک دفن کرد که هیچ‌وقت بازگشتی نداشته باشد. کشاورزی را باید با کاشت گل و گیاه و زیبایی به روح جامعه تبدیل کرد.

باید خوبی‌ها را، مهر را، محبت را در قاعده کشاورزی دید. آن را کاشت و در داشت آن همت کرد تا برداشت آن، زندگی همگان را آباد کند. استمرار بهار در زندگی ما نیازمند فهم این پیغام است که ملک‌الشعرا در قدم اول به خود و در گام دوم به همه می‌گوید: «تا شوی فارغ بهار از بازپرس ابلهان/ صوم رحمن گیر و چندی در سخن امساک کن» این امساک، زبان را مدیریت می‌کند. این هم باعث مدیریت دریافت‌ها و تحلیل‌ها خواهد شد. مراقبت از زبان، بسان مراقبت از مرزها، گرامی است.

 بی مراقبت، زبان آتش به‌پا می‌کند؛ آتشی که از متجاوزان مرزی هم ساخته نیست. اصلا آتش‌های مرزی و جنگ‌های فراگیر هم به‌نوعی ریشه در سرزمین کلام دارد. کلمه‌هایی که مدیریت نشدند، تدبیرسوز گشتند و چنان لهیب کشیدند که شرارش همه‌گیر شد. زبان را به قاعده ایمان، متعهد کنیم تا عهد‌ها به دوستی پایدار شود.