به گزارش شهرآرانیوز، علی‌بن‌موسی‌بن‌جعفر(ع) (۱۴۸–۲۰۳ق) هشتمین امام شیعه اثناعشری است. مشهورترین لقب او، «رضا» است. در حدیثی از امام جواد(ع) آمده است که لقب رضا از سوی خداوند به او داده شده است. او به عالم آل‌محمد و امام رئوف نیز شهرت دارد.
ایشان در سال ۱۸۳ق، امامت را بر عهده گرفت و ۲۰ سال امام بود. دوره امامت امام‌رضا(ع) با خلافت هارون عباسی (۱۰ سال)، محمد امین (حدود ۵ سال) و مأمون عباسی (۵ سال) هم‌زمان بود. براساس نقل مشهور، امام‌رضا(ع)، آخر ماه صفر سال ۲۰۳ق در ۵۵سالگی در طوس به دست مأمون به شهادت رسید و در بقعه هارونیه در روستای سناباد دفن شد. امروزه حرم امام‌رضا(ع) در مشهد زیارتگاه مسلمانان جهان است.
درباره امام‌رضا(ع) آثار هنری متعددی اعم از شعر و رمان و فیلم و... تولید و منتشر شده است. در کتاب «مدایح رضوی در شعر فارسی»، قصیده‌هایی از ۷۲ شاعر فارسی زبان در مدح امام‌رضا(ع) گرد آورده شده است. در ادامه، ۱۰ کتابی را که با موضوع امام‌رضا(ع) منتشر شده است، بررسی کنیم.
کتاب «راز آن بوی شگفت» | روایتی از امام‌رضا(ع) با زبانی روان و شیوا
فریبا کلهر در کتاب «راز آن بوی شگفت» داستانی را بر اساس زندگی حضرت‌رضا(ع) نوشته است و با زبانی روان و شیوا، زندگی آن حضرت را برای مخاطبان نوجوان خود روایت می‌کند.
امام‌رضا(ع)، ۱۱ ذیقعده ۱۴۸ قمری مصادف با ۲۹ دسامبر ۷۶۵ میلادی متولد شد و روز آخر صفر ۲۰۳ قمری مصادف با ۵ سپتامبر ۸۱۸ میلادی به شهادت رسید. این امام بزرگوار، فرزند امام موسی‌بن‌جعفر(ع) و نجمه‌خاتون و از نسل حضرت محمد(ص) است که بعد از پدرش، امام موسی‌کاظم(ع) و پیش از پسرش، امام محمد‌تقی(ع)، به کار سامان‌دهی امور جامعه اسلامی و مسلمانان مشغول بوده است. زندگی امام‌رضا(ع) هم‌زمان با حکومت عباسی و سه نفر از خلفای عباسی یعنی هارون‌الرشید، امین و مأمون بود. او در این دوران با مشکلاتی از جمله جنگ‌های داخلی و شورش‌های پی در پی روبه‌رو بود. زمانی که مامون به خلافت رسید تصمیم گرفت امام‌رضا(ع) را هم در امور حکومتی دخیل کند. هرچند امام این مقام را نپذیرفت، اما به سوی دربار او به راه افتاد. درباره نحوه شهادت ایشان، در منابع اهل سنت و شیعه اختلاف وجود دارد: شیعیان مأمون را مسئول مستقیم شهادت امام‌رضا(ع) می‌دانند و اهل سنت معتقدند که امام بر اثر مسمومیت با زهر از دنیا رفته است. به‌هرحال در محل مدفن وی، بعد‌ها حرمی ساخته شد که درش همیشه به‌روی عاشقان آن حضرت، باز است.
کتاب «راز آن بوی شگفت» نوشته فریبا کلهر در ۱۴۰ صفحه در قطع خشتی در سال ۱۴۰۰ توسط انتشارات به‌نشر به چاپ نهم رسید.
کتاب «شمرون کناردون» | گوشه‌ای از زندگی مسئول گروه پزشکی و درمانی امام‌رضا(ع)
امیرمحمد اژدری وقتی آسمانی شد ۲۵ ساله بود، اما به گفته اطرافیانش که او را به خوبی می‌شناختند، بیش از دوبرابر سنش برای رفع محرومیت از چهره شهر و کشورش تلاش کرد. مسئولیت گروه پزشکی و درمانی امام رضا (ع)، مسئول گروه عمرانی امام رضا (ع) و عضو شورای مرکزی قرارگاه امام رضا (ع) بود.
اژدری در اکثر استان‌های کشور از جمله لرستان، خوزستان، خراسان، کرمانشاه، ایلام و... سابقه انجام فعالیت‌های جهادی داشت. او در حادثه زلزله کرمانشاه از پیش‌قدمان جهادی برای کمک بود. با وجود عدم حمایت‌ها، کم‌کاری‌های برخی مسئولین و کمبود‌ها و نواقص، هیچ‌گاه از پای ننشست و تا حد امکان، تلاش خود را برای آبادی سرزمینش دریغ نکرد.
این کتاب، گوشه‌ای از زندگی امیرمحمد اژدری را از نگاه خودش در قالب داستانی به تصویر کشیده است.
کتاب «شمرون کناردون» نوشته سارا عرفانی در ۲۱۶ صفحه در قطع رقعی در سال ۱۴۰۱ توسط انتشارات شهیدکاظمی به چاپ دوم رسید.
کتاب ترجمه و متن «عیون اخبارالرضا(ع)» | نص قدیمی درباره امام‌رضا(ع)
این کتاب مجلد دوم از «عیون اخبارالرضا(ع)» تالیف شیخ صدوق است که مؤلف روایات منقول از امام‌رضا(ع) را در آن جمع‌آوری نموده و از باب ۳۱ تا باب ۶۹ موضوعات مختلفی را مطرح ساخته است؛ برای مثال، بیانات امام‌رضا(ع) درباره علت‌ها و احکام شرعی، ورود امام به نیشابور و سخنرانی ایشان و خروج از آن شهر و اجابت دعای آن حضرت در طلب باران. لازم به ذکر است که این کتاب به زبان عربی نوشته شده و در هر صفحه، ابتدا متن عربی و سپس ترجمه فارسی آمده است.
کتاب ترجمه و متن «عیون اخبارالرضا(ع)» اثر شیخ صدوق با ترجمه حمیدرضا مستفید در ۷۸۶ صفحه و در قطع وزیری در سال ۱۳۸۴ توسط انتشارات دارالکتب‌الاسلامیه منتشر شد.
کتاب «اعترافات غلامان» | روایتی از ولایتعهدی امام رضا(ع)
«اعترافات غلامان» داستان دوران ولایتعهدی امام رضا (ع) به قلم حمیدرضا شاه‌آبادی، زندگی امام هشتم شیعیان را از دیدگاهی تازه برای کودکان و نوجوانان روایت می‌کند.
این کتاب داستان دوران ولایتعهدی امام‌رضا(ع) و اعترافات ۳۰ غلام سیاه مأمون در مرو است. غلامان آنچه را در سال‌های ولایتعهدی امام‌رضا(ع) بر آن‌ها گذشته است، روایت می‌کنند و این سوال را برای خواننده مطرح می‌کنند که آیا برای غلامان هم روز جزایی هست یا نه؟
الماس، یکی از این غلامان به همراه رجاء (ابن‌ابی‌ضحاک) ماموریت می‌یابند که به مدینه بروند و علی‌بن‌موسی(ع) را برای پذیرش ولایتعهدی که در حقیقت تله‌ای برای به‌شهادت‌رسانیدن ایشان بود، به مرو بیاورند.
آن‌ها غلامانی بودند که فقط اطاعت می‌کردند. علی‌بن‌موسی(ع) بعد از پذیرش دعوت مامون، سر مزار جدشان رسول‌اکرم(ص) می‌روند و بعد با غلامان راهی مرو می‌شوند، در حالی که آگاهی داشتند که این آخرین وداع ایشان با جدشان است؛ زیرا می‌دانستند که در غربت به شهادت خواهند رسید.
کتاب «اعترافات غلامان» نوشته حمیدرضا شاه‌آبادی در قطع خشتی در ۱۲۰ صفحه در سال ۱۳۹۵ توسط انتشارات کانون پرورش‌فکری کودکان و نوجوانان به چاپ هشتم رسید.
کتاب «امام‌رضا(ع)» | روایتی ساده و روان برای کودکان
این مجموعه به زبانی ساده و روان به منظور آشنایی کودکان و نوجوانان عزیزمان با زندگی، شخصیت، افکار و سخنان بهترین مردمان در همه روزگار یعنی چهارده‌معصوم(ع) به رشته تحریر درآمده است. مطالعه زندگی معصومین(ع)، کودکان و نوجوانان را با آموزه‌های دینی، تفکر اسلامی‌انسانی و راه‌های زندگی صحیح و رستگاری در دنیا و آخرت آشنا می‌سازد. این چهارده ستاره درخشان همیشه بهترین الگو و راهنمای ما مسلمانان در همه عرصه‌های زندگی بوده و هستند؛ چرا که در سیره آنان همواره بر دانایی، نیک‌رفتاری و گفتار نیکو تأکید شده است و این بزرگان همواره داناترین، خوش‌خلق‌ترین و کامل‌ترین مردم روزگار خود بوده‌اند. بیان مهربانی و اخلاق نیک پیامبر(ص)، شجاعت و عدالت امام‌علی(ع)، پاکدامنی و گذشت حضرت‌فاطمه(س)، کرامت و بخشش امام‌حسن(ع)، رشادت و ظلم‌ستیزی امام‌حسین(ع)، عبادت‌ها و مناجات امام‌سجاد(ع)، دانش امام‌محمدباقر(ع) که به شکافنده دانش‌ها شهره بودند، کلاس‌های درس باشکوه امام‌صادق(ع) و... همه‌وهمه درس علم، اخلاق، زندگی و آزادگی را برای کودکان و نوجوانان به ارمغان خواهد آورد.
کتاب امام‌رضا(ع) نوشته اسماعیل هنرمندنیا در قطع خشتی در ۱۲ صفحه در سال ۱۳۹۵ توسط انتشارات سایه‌گستر به چاپ سوم رسید.
کتاب «امام‌رضا(ع)، ره‌توشه عاشقان» | شناخت بیشتر از زیارت
بارگاه ملکوتی حضرت‌رضا(ع) قلب معنوی سرزمین ایران و شهر مقدس مشهد، قبله‌گاه قلوب مردم ماست. هرساله میلیون‌ها زائر عاشق، گرد حرم رضوی پروانه‌وار طواف می‌کنند و از آن مرقد نورانی، ایمان و تقوا توشه می‌گیرند. برماست که قدر این نعمت بزرگ را بدانیم و با تمام توان، از این عنایت پروردگار شکرگزاری کنیم و در راه معرفت آن امام رئوف، گام برداریم.
کتاب ره‌توشه عاشقان امام‌رضا(ع) به زائران حرم مطهر رضوی این امکان را می‌دهد تا با شناخت، از زیارت بهره بیشتری ببرند و با آشنایی کامل‌تر از بارگاه حضرت‌رضا(ع) به شهر و دیار خویش بازگردند.
امام‌رضا(ع) نوشته علیرضا سبحانی‌نسب در قطع رقعی در ۲۱۲ صفحه در سال ۱۳۹۰ توسط انتشارات جمال منتشر شد.
کتاب «ستاره من» | ۴۰ قصه از زندگی امام‌رضا(ع)
این کتاب دربردارنده ۴۰ قصه از زندگی امام‌رضا(ع) است. حکایات و داستان‌هایی سرشار از درس‌ها و پند‌های عرفانی و عبرت‌آموز که بر جان و اندیشه نوپای کودکان رسوخ می‌کند و آنان را با گوشه‌ای از رفتار، کردار و سخنان این وجود آسمانی آشنا می‌سازد.
کتاب ستاره من نوشته ناصر نادری در قطع رقعی در ۱۲۰ صفحه در سال ۱۴۰۰ توسط انتشارات به‌نشر به چاپ چهارم رسید.
کتاب «یک قمقمه دریا» | قمقمه‌ای از اقیانوس عظیم رضوی
در این کتاب، عناوینی چون ولایت، خانواده، امامت، رضا، امتداد پیامبر(ص)، ولایتعهدی در نیشابور، امام و مأمون، خبر از آینده، مناظرات، عالم‌آل‌محمد، تفسیر، عبادت و دعا، آداب، مردم‌داری، کرامات آفتاب، جود و بخشندگی شهادت، زیارت آفتاب، سفارش‌ها و مسابقه‌های فرهنگی به چشم می‌خورد. «یک قمقمه دریا» قمقمه‌ای از اقیانوس عظیم رضوی است که در آن با رعایت ایجاز و گزیده‌گویی و با ادبیاتی روان، گوشه‌هایی از زندگانی حضرت‌رضا(ع) به شکل داستانی عنوان شده است. تمامی منابع به‌کاررفته در این کتاب، از منابع دست‌اول است و علاقه‌مندان می‌توانند برای آگاهی بیشتر و کامل‌تر، به اصل منابع که در انتهای هر بخش آمده است، مراجعه کنند.
کتاب یک قمقمه دریا نوشته محمدهادی زاهدی در قطع رقعی در ۱۲۰ صفحه در سال ۱۴۰۱ توسط انتشارات به‌نشر به چاپ پنجم رسید.
کتاب «زندگی به سبک خورشید» | سیری در سبک زندگی امام‌رضا(ع)
این اثر، سیری در سبک زندگی امام‌رضا(ع) است. نویسنده در این نوشتار سبک زندگی رضوی را آموخته و قدری همراه پیشوای معصوم(ع) خود، به زندگی اهل ایمان سرک می‌کشد.
سیری در سیره هشتمین حجت خدا ما را با شیوه زندگانی خاندان پیامبر(ص) آشنا می‌سازد. آنان همواره الگوی علمی پیروان خود بوده و با رفتار خود راه درست را به اهل ایمان نشان داده‌اند.
برای تبیین سبک زندگی رضوی مجموعه‌احادیثی مرتبط از کتاب‌های معتبری همچون کتاب شریف الکافی، عیون اخبارالرضا(ع)، الارشاد و بحارالانوار گردآوری شده است و به گفته نویسنده کتاب، در پانوشت برخی داستان‌ها چند منبع ذکر شده و دلیل این تعدد هم منابع مختلفی است که در گردآوری این کتاب از آن‌ها استفاده شده است.
امام(ع) و خانواده و خویشان، امام(ع) و مردم، امام(ع) و حاکمان، امام(ع) و خوراک و بهداشت، امام(ع) و علم و حکمت، امام و معصومان(ع)، امام(ع) و عبادت و امام(ع) و دعا و ذکر، هشت بخش کتاب "زندگی به سبک خورشید" است.
کتاب زندگی به سبک خورشید اثر مهدی غلامعلی در قطع رقعی در ۱۸۲ صفحه در سال ۱۳۹۲ توسط انتشارات جمال منتشر شد.