اگر درمقابل خداوند به عبادت و نماز میایستیم، فقط برای این است که رابطه ما با او برقرار شود و پنجره قلب ما بهسوی خورشید او بازگردد و بتوانیم با او حرف بزنیم و به او متصل باشیم، پس در یک عبادت و نماز عاشقانه، دعای دست و قنوت اهمیت بسیار زیادی دارد.
امامخمینی (ره) در کتاب پراهمیت آدابالصلوه در اینباره میفرمایند مقام قنوت در نزد من نویسنده مثل مقام سجود است.
در مورد سجود و سجده کردن حرفهای زیادی گفته شده و در احادیث آمده است که نزدیکترین حالت بنده به خداست. حالا ایشان میفرمایند قنوت مثل سجود است.
در جمله عامیانه معروفی هست که میگوییم اگر میخواهی خدا با تو صحبت کند، قرآن بخوان و اگر میخواهی تو با خدا صحبت کنی، نماز بخوان. تمام نماز برای همین صحبت کردن با خداست و جلوه این صحبت کردن با خدا البته در قنوت است. جایی که این گفتگو گل میکند، قنوت است. جایی که از خودت فراموش میکنی و به صحبت کردن با او مشغول میشوی، قنوت است که فرمود:
آن نماز تو نماز است که در وقت قنوت
دست برداشتنت از سر دنیا باشد
بعضی ممکن است از اهمیت قنوت در نماز خبر نداشته باشند و بگویند یک عمل مستحبی در نماز است. بله، قنوت در نماز مستحب است، اما باب مقبولیت نماز به همین قنوت عاشقانه است. حضرت آیتا... جوادیآملی در کتاب «رازهای نماز» روایتی را در باب اهمیت قنوت نقل میکند و میگوید: «من ترک القنوت متعمدا فلا صلاه له؛ یعنی فردی که قنوت را ترک کند، انگار نماز نخوانده است». البته این به معنای بطلان نماز نیست، بلکه به معنای نقص در مقبولیت و کمال نماز است.
به معنای این است که آمدهای و به نماز ایستادهای که با خدا حرف بزنی و فرصت صحبت کردن با خدا در قنوت، مهیاتر است که برخی مراجع مثل رهبر معظم انقلاب اجازه میدهند در شرایط عادی، شخص با زبان فارسی یا هر زبان دیگری در قنوت نماز واجب یا مستحبی دعا کند و این دعا و مناجات دلچسب، میتواند مزه نماز را دوچندان کند.
در پاسخ به سؤالی که میگوید حکم دعا کردن به زبان فارسی در قنوت نماز چیست، ایشان فرمودهاند: «دعا کردن و استغفار و طلب حاجت به زبان فارسی یا هر زبان دیگری در قنوت، جایز است» (رساله نماز و روزه، مسئله ۳۱۱).
فرصت نماز، فرصت گره زدن دل با خداست، فرصت پیوستن به اوست و در این فرصت باید به قنوت توجه ویژه کرد. درواقع کسانی که بهدنبال اصلاح نماز خود و رسیدن به حضور قلب در نماز هستند، باید از اینجا شروع کنند و آن دعا و جملاتی که میتواند دل آنها را متوجه خداوند کند، در قنوت نمازشان قرار بدهند. انشاءا... خداوند بزرگ همه ما را از اهل نماز و اقامهکنندگان نماز قرار بدهد!