راز سجده

سجده اوج عبادت است و برای اهمیت آن است که محل عبادت و نماز را «مسجد» به‌معنای مکان سجده می‌گویند. فرمود مکان‌هایی که در آنها سجده می‌شود، برای اهل آسمان، چون ستارگان برای اهل زمین است. کسی که با این اوج عبادت انسی نداشته باشد، بی‌شک معنای نماز را درک نکرده است و حتی در روایات رسیدن به شفاعت اهل‌بیت (ع) منوط به اهل‌سجده‌بودن و زیادسجده‌کردن شده است. این سؤال وجود دارد که اگر ما به‌راستی سیدالساجدین، امام‌سجاد (ع)، را پیشوای خود می‌دانیم، چقدر پشت‌سر ایشان و در این مسیر نورانی عبادت و بندگی حرکت کرده‌ایم؟!

ربیعه‌بن‌کلب، پیرمردی که هفت سال به پیامبر اعظم (ص) خدمت کرده بود، بعد این مدت خدمت، از پیامبر درخواستی کرد، درخواستی عالی! او گفت می‌خواهم در بهشت با شما باشم. افراد دیگری هم از اصحاب پیامبر در جا‌های دیگری این تقاضا را از پیامبر داشتند و پیامبر پذیرفتند، اما فرمودند «اَعِنی بکثره السجود»، یعنی مرا با زیادسجده‌کردن یاری کن. 

تا بتوانم تو را شفاعت کنم و بتوانی پیش من باشی. جای دیگر هم به‌طور کلی در بیان معروف امام‌صادق (ع) وجود دارد که کسی که نماز را سبک بشمارد، به شفاعت ما نمی‌رسد. یک نکته مهم درباره شفاعت وجود دارد که شفاعت یک رابطه و پارتی‌بازی نیست و در یک کلام تا شباهتی با اهل‌بیت (ع) نباشد، شفاعتی در کار نیست. یعنی تا مانند ایشان اهل نماز و به‌ویژه سجده نباشیم، امر شفاعت محقق نمی‌شود.

در اینجا برای رسیدن به شفاعت، پیامبر (ص) به زیادسجده‌کردن توصیه فرمودند و در جای دیگری به طول سجود و سجده‌های طولانی توصیه کردند. مرحوم آیت‌ا... مجتهدی‌تهرانی دراین‌باره می‌گوید: دزدترین مردم، «اسرق‌الناس»، چه کسی است؟ دزدترین مردم آن کسی است که از نمازش می‌دزدد. یعنی وقتی می‌خواهد به سجده برود، «سینِ» «سُبحانَ رَبِّیَ الأَعْلی وَ بِحَمْدِه» را قبل از رفتن به سجده، «حانَ رَبِّیَ الأَعْلی» را در سجده، «وَ بِحَمْدِه» را هنگام بلندشدن از سجده می‌گوید. 

این نماز باطل است؛ زیرا به‌صورت عمدی طمأنینه در آن رعایت نشده است. ولی اگر عمدی نباشد و اشتباهی ذکر را زودتر گفته باشد، نمازش باطل نیست و می‌تواند ذکر را دوباره تکرار کند؛ زیرا طمأنینه رکن است. کسی که از نمازش می‌دزدد و نمازش بدون طمأنینه است، نه رکوع صحیح دارد، نه سجده صحیح، نه بعد از نماز دعا دارد و نه تعقیب دارد. در واقع نمازش را مچاله و به گوشه‌ای پرتاب کرده است. مَثَل او مَثَل کسی است که لباس کهنه‌اش را در آورده و آن را مچاله کرده و به گوشه‌ای پرت کرده است.

بعضی‌ها هستند که تا نمازشان تمام می‌شود و سلام می‌دهند، سریع بلند می‌شوند و می‌روند و دستشان را بلند نمی‌کنند که از خداوند حاجتی بگیرند. شما همگی‌تان بعد از نماز یک دعا دارید که مستجاب می‌شود، پس دست‌هایتان را بلند کنید و حاجت بگیرید.

در ادامه حتما بخوانید فرصت انابه

حجت‌الاسلام‌والمسلمین پناهیان در کتاب «چگونه یک نماز خوب بخوانیم» می‌گوید: اگر بخواهیم نماز در وجود ما تأثیرگذارتر باشد، غیر از رعایت احکام و آداب در کل نماز، قسمتی از نماز که باید آن را با طول‌دادن و توجه بیشتر اجرا کنیم، سجده است. سجده طولانی و باتوجه در ازبین‌بردن کبریایی ما و جاانداختن عظمت و کبریایی خدا در دل ما خیلی اثر دارد. از خداوند بزرگ می‌خواهیم که همه ما را از اهل نماز و سجده قرار دهد و شفاعت اهل‌بیت (ع) را با این عبادت شامل حال ما بگرداند. ان‌شاءا...