مهدیه قمری | شهرآرانیوز، کرونا با همه رنجی که در آن دوران به مردم وارد کرد، تلنگری بود برای توجه و استفاده درست از فضای مجازی؛ اتفاقی که سبب شد بسیاری از مشاغل، فضایی برای خود در دنیای مجازی ایجاد کنند. در این میان کتابفروشی‌ها با فعال کردن سایت‌های فروش‌آنلاین توانستند گره از مشکل دیگری نیز باز کرده و پس از گذر از بحران کرونا نیز مردم را با این فرصت تازه و قابلیت‌های آن آشنا کند.
کتاب به عنوان یکی از ملزومات زندگی علاقمندان از دوران شیوع کرونا از جمله مواردی بود که مردم آن را به صورت آنلاین دریافت کردند و این روند با کاهش تقریبی شیوع این ویروس همچنان به صورت خرید مجازی انجام می‌شود، از این رو در این گزارش به سراغ تعدادی از انتشارات و کتابفروشیهای سطح مشهد رفتیم تا درخصوص اثرات مختلف فروش آنلاین کتاب در افزایش خرید کتاب با آنها گفت گویی انجام دهیم.
مدیر انتشارات خیزران، خریدآنلاین کتاب را یک امتیاز برای کتابفروشان می‌داند و در این‌باره می‌گوید: خرید آنلاین کتاب امتیازی استانی در کشور به‌شمار می‌رود. بسیاری از علاقمندان در شهر‌های استان ممکن است تمایل داشته باشند به دلایل مختلف کتابی را از مشهد تهیه کنند که امکان فروش آنلاین این امکان را به آنها می‌دهد.
امیر بهروز قاسمی در ادامه با اشاره به اینکه شاید تنها وجه مثبت شیوع کرونا، جا افتادن اجباری استفاده از خرید آنلاین برای کتاب و دیگر ملزومات زندگی مردم باشد، اضافه می‌کند: این اتفاق سبب شده است فروش آنلاین کتاب، از قبل از کرونا تاکنون دوبرابر شود که این اتفاق خوبی برای بازار کتاب به‌شمار می‌رود.
مدیر شهر کتاب مشهد نیز در این‌رابطه می‌گوید: در واقع فرقی نمی‌کند که مشتری به دنبال خرید کتاب از مشهد است یا شهر دیگری. آنچه برایش مهم است تنوع و قیمت کمتر کتاب است.
ابراهیم بالاپژو با اشاره به اینکه خرید مجازی سبب صرفه‌جویی در وقت مردم شده است، می‌افزاید: با توجه به افزایش بالای قیمت کتاب در یک سال گدشته، مشتری سایت‌های مختلف را به دنبال کتاب مورد نظرش می‌گردد تا کتابی را با قیمت مناسب خریداری کند.
به گفته این فعال کتاب، اختلاف قیمت در سایت‌های فروش کتاب زیاد است.
بالاپژو همچنین با اشاره به اینکه شهرکتاب اکنون از ۳۱ استان کشور سفارش دارد، ادامه می‌دهد: اینکه مشتری کدام سایت خرید را انتخاب می‌کند به تفاوت تنوع، قیمت بستگی دارد. همچنین اینکه سایت مورد‌نظر چقدر در فضای سئو سرمایه‌گذاری کرده است، تا در جست‌و‌جوی مشتری در گوگل، سایت دیده شده و نظر مشتری را جلب کند.
مدیر انتشارات آهنگ قلم مشهد، اما تریج می‌دهد بیشتر از مشکلات حل نشده در فروش‌آنلاین کتاب صحبت کند.
فرخنده فاضل بخششی با اشاره به اینکه یکی از مشکلات فروش‌آنلاین کتاب، هزینه ارسال و پست بسته ارسالی است، می‌گوید: با توجه به اینکه کتاب جزو لوازم سنگین محسوب شده و هزینه بسته‌پستی نیز براساس وزن محاسبه می‌شود، هزینه ارسال کتاب برای ناشر بسیار گران تمام می‌شود. البته اداره‌پست برای ناشران تخفیفاتی را در نظر می‌گیرد، اما بازهم این موضوع مشکلاتی را برای ناشران ایجاد کرده است.
فاضل‌بخششی با اشاره به اینکه فروش پی‌دی‌اف توسط برخی از سایت‌ها باعث شده است تا دیگر ناشران دچار مشکلاتی شوند، نسبت به نبود نظارت کافی از سایت‌های فروش‌آنلاین کتاب انتقاد می‌کند.
او همچنین با انتقاد از نبود قوانین مناسب حقوقی در حوزه نشر، اضافه می‌کند: مدتی قبل یکی از مولفان کتاب که اثرش در انتشارات آهنگ قلم چاپ شده بود، از سرقت محتوای اثرش توسط یک فرد متخلف خبر داد و وقتی در پی شکایت از او، به دادگاه رفته بود، نتوانست به نتیجه برسد. دادگاه از او سندی می‌خواست که مشخص کند محتوا سرقت شده، اما از آن طرف به خاطر نبود قوانین حقوقی مناسب قاضی دادگاه نمی‌توانست رای درست را صادر کند.
مدیر انتشارات آهنگ قلم با تاکید بر ضرورت نظارت سفت‌و‌سخت بر روی سایت‌های فروش آنلاین متذکر می‌شود: این سایت‌ها باید کتابی که خریداری شده را طی مدت مشخص برایی مشتری بفرستد، اما گاه کتاب دیگری را می‌فرستند یا در زمان طولانی آن را ارسال می‌کنند که موجب بدبینی بین مشتریان می‌شود. برخی از سایت‌ها نیز پس از خرید کتاب و پرداخت هزینه آن، در دسترس نیستند و پاسخی به خریدار کتاب نمی‌دهند.
به گفته فاضل بخششی، برخی از سایت‌های فروش‌آنلاین کتاب، قراردادی را در اختیار خریدار قرار می‌دهند که در آن تاکید شده، تا ۵ سال حق فروش کتاب یا اهدای کتاب را به افراد دیگر ندارد، که این موضوع به نوعی انحصارطلبی این سایت‌ها است و علت آن تجارت آنها با فروش‌آنلاین کتاب است.
معاون فرهنگی اداره کل فرهنگ‌و‌ارشاد اسلامی خراسان‌رضوی با اشاره به مزایای فروش آنلاین‌کتاب و تاثیر آن بر افزایش سرانه‌مطالعه کتاب، اظهار می‌کند: در بحث فروش‌آنلاین کتاب، برخی از سایت‌ها اقدام به فروش فایل پی‌دی‌اف می‌کنند که این موضوع در بحث ترویج کتاب تاثیرگذار بوده است، زیرا با توجه به قیمت بالای کاغذ، این سایت‌ها فایل کتاب‌ها را باقیمت مناسب در اختیار علاقمندان قرار می‌دهند.
بی‌بی فاطمه حسینی در ادامه به طرح «بازار کتاب» اشاره می‌کند و می‌گوید: این طرح در خانه‌کتاب اجرا شده است که در واقع این طرح باعث شده تا حتی علاقمندان به مطالعه کتاب در روستا‌ها و مناطق دورافتاده نیز بتوانند به صورت مجازی کتاب مورد‌نظر خود را خریداری کنند.
به گفته او، این طرح علاوه بر اینکه موجب برقراری عدالت‌فرهنگی شده است، موجبات نظارت بر سایت‌های فروش‌آنلاین را نیز فراهم آورده است.