فرایند بررسی نامزدهای وزارتخانهها حدودا دو هفته از وقت مجلس را به خود اختصاص داد. هفته اول شامل جلسات هر کمیسیون با تمام وزرا است. جلسات رسمی از ۸ صبح تا نماز مغرب ادامه دارد و قبل و بعد آن نیز جلسات فراکسیونی یا اختصاصی با وزرا برقرار است. برای وزرای تخصصی کمیسیون دو جلسه و برای افراد غیر مرتبط یک جلسه جهت بررسی وقت تخصیص داده میشود. به نظرم فرایند بررسی کمیسیونها ناکارآمد بود. پس از ارائه نامزدها، هر نماینده حدود دو دقیقه امکان طرح سوال دارد و در نهایت وزیر در مدت کوتاهی باید کل سوالات را پاسخ دهد که عملا سوالات اصلی نادیده گرفته میشود.
هفته بعد نیز صحن علنی مجلس میزبان وزرا و نطق مخالفین و موافقین ایشان و دفاع نهایی وزرا است که تا چهارشنبه شب طول میکشد. در این بین نیز شاهد بودیم که برخی نمایندگان به عنوان مخالف ثبت نام و در موافقت با فرد پیشنهادی نطق میکردند. عدم مدیریت این مسئله توسط رییس مجلس چندین بار اعتراض برخی نمایندگان را موجب شد.
همچنین طرح مسائل بی ارتباط با وزیر مورد بررسی یا مسائل خرد محلی نیز کارایی فرایند را کاهش میدهد. اتفاق نامطلوب دیگر این بود که بلافاصله بعد از ثبت نام به عنوان مخالف تماسهای مختلفی جهت منصرف کردن نمایندگان از نطق مخالفت انجام میشود.
در فرایند بررسی نقلهای مختلفی از رهبری نیز در مجلس دهان به دهان میچرخد. از این نقل که کابینه با هماهنگی رهبری بسته شده است تا این گزاره که رهبری با ۴ وزیر پیشنهاد شده مخالف بودهاند. طبیعتا نمیتوان به هیچکدام از این نقلها اطمینان کرد و اساسا این نقلها با منش رهبری در میدان دادن به سازوکارهای جمهوریت نیز سازگاری ندارد.
در طول هفته جلسات فراکسیون انقلاب (اکثریت مجلس) نیز جهت بررسی وزرا ساعت ۶ صبح برقرار است. جلسه نهایی جمعبندی فراکسیون نیز با حضور حدود ۱۶۰ نماینده برگزار میشود که چهار وزیر رای عدم اعتماد گرفتند. عدم اجازه توزیع بیانیه فراکسیون در روز رایگیری در حالی که بیانیه فراکسیون رقیب در پیشنهاد رای اعتماد به همه وزرا توزیع شدهاست هم مجددا باعث اعتراض برخی نمایندگان میشود.
رای بنده به آقایان همتی، پاک نژاد، ظفرقندی، صالحی امیری و رحیمی منفی بود. همچنین به وزرای کار و خارجه نیز رای ممتنع دادم.
اما کارکرد رای ممتنع چیست؟ پاسخ این سوال را از بیان رهبر انقلاب بخوانیم: «رأی ممتنع مال آنجائی است که انسان زحمت خودش را کشید، کار خودش را کرد؛ بالاخره ذهنش به جایی نرسید. خب، اینجا البته انسان رأی ممتنع میدهد؛ مثل فقیه و مجتهدی که زحمت خودش را میکشد، به منابع مراجعه میکند، ادلهی اجتهادی و ادلهی فقاهتی را میبیند، بعد ذهنش به جائی نمیرسد؛ میگوید خب، اینجا احتیاط کنید؛ میگوید من رأی ندارم. رأی ممتنع مال اینجا است».
اشکالات آقای عراقچی را در نطق در مجلس به شکل تفصیلی بیان کردم. مهمترین اشکال گفتهها و سوابق مختلف ایشان که مصداق گره زدن زندگی مردم به اراده بیگانگان است، میباشد. نطق انقلابی ایشان چه در کمیسیون و چه در صحن علنی و مرزبندی مشخص با دکتر ظریف هم در نگاه من نتوانست به طور کامل این ایراد را پوشش دهد؛ لذا در مورد ایشان از رای ممتنع استفاده کردم.
در مورد دکتر ظفرقندی معتقدم غیر از سابقه موضعگیریهای سیاسی که بر خلاف دکتر میدری در طول زمان هم ادامه داشتهاست، ایشان عینیترین مصداق تعارض منافع و خط مقدم مبارزه با اصلاحات در نظام سلامت ایران بوده است. برنامه ارائه شده ایشان هم با محوریت دادن به گزارههایی مانند افزایش تعرفهها و خصوصیسازی بیمارستانهای دولتی دلالت بر ادامه مسیر اشتباه دارد.
در مورد آقای میدری علیرغم این که معتقدم از لحاظ تسلط به حوزه رفاه اجتماعی به عنوان یکی از اولویتهای اصلی کشور، ایشان مزیتهای قابل توجهی دارد، اما نوع موضعگیری دو پهلوی ایشان در موضوع نامه جام زهر و حواشی آن موجب شد اینجا نیز از رای ممتنع استفاده کنم.
در مورد وزیر پیشنهادی صمت نیز اگر چه نظر اولیه بنده منفی بود، اما صحبتهای مفصل دکتر فتاح در تایید توانمندی ایشان در عین اذعان به ضعفهای گفتاری و ارائه ایشان، صحبت شخصی مجدد با ایشان و اذعان وی به ضعف برنامه پیشنهادی به علت عجله در تدوین آن و ارائه برنامه اصلاح شده در نهایت موجب رای مثبت شد.
همچنین در مورد وزیر پیشنهادی شهرسازی علیرغم نقدهای جدی به ویژه در زمینه عدم تطابق نگاههای ایشان با برنامه هفتم در حوزه مسکن و شهرسازی، در نهایت تعهد صریح ایشان به مسئله توسعه محدوده شهرها و تراکم کم جمعیتی موجب رای مثبت شد.