به گزارش شهرآرانیوز؛ سال هاست که تحصیلات دانشگاهی اش را در رشته حقوق تمام و پس از آن هم دفتری برای خودش دست وپا کرده و مشغول وکالت است. از همان زمان هم به قول معروف، دستش به دهانش میرسد و در این زمانهای که تنگنای معیشت، گذران روزگار را برای خیلیها سخت کرده، توانسته است از پس هزینه هایش بر آید.
خواهر و برادرش مدت هاست به خانه بخت رفته اند، اما او با آن موهای جوگندمی که رخسارش را به میان سالی نزدیک میکند، حالا در چهل وچندسالگی تازه بر سر سفره عقد نشسته است؛ نه اینکه نخواسته باشد زودتر از اینها سروسامان بگیرد، اما گاهی وسواس خودش و گاهی هم سخت گیریهای دخترخانمها مانع این مسیر شده و نتیجه اش شده است اینکه در میان سالی راهی خانه بخت شود.
روایت قصه علی آقا، مثل داستان خیلی از دخترها و پسرهای این شهر است که بنا به دلایلی یا بهتر بگوییم به بهانههای مختلف، ازدواج را به تأخیر میاندازند و گاهی هم قید آن را برای همه عمر میزنند. نتیجه اش هم شده است اینکه در یک دهه گذشته علاوه بر اینکه آمار ازدواج در خراسان رضوی کاهش یافته، میانگین سن ازدواج سیر صعودی داشته است؛ اتفاقی که البته در کشور هم روند مشابهی دارد.
اگر به آمارهای ثبت شده ازدواج در خراسان رضوی در یک دهه گذشته نگاهی بیندازیم، سیر نزولی آن را به چشم خواهیم دید. اگر سال مبدأ این بررسی آماری را ۱۳۹۳ درنظر بگیریم، میبینیم که در آن سال، ۶۹ هزارو ۲۰۰ فقره ازدواج در استان ثبت شده است؛ آماری که در سال بعد یعنی ۱۳۹۴ به ۶۰ هزارو ۴۷۲ فقره کاهش یافته و در ۱۳۹۵ به ۶۰ هزارو ۵۳۶ فقره رسیده است. براساس آمارهای ثبت شده در سال ۱۳۹۶ هم ۵۳ هزارو ۹۹۲ فقره ازدواج در استان رخ داده است. این رقم در سال های ۱۳۹۷ و ۱۳۹۸ به ترتیب به ۴۹ هزارو ۴۵ و ۴۶ هزارو ۳۵۵ فقره کاهش یافته است.
در سال ۱۳۹۹ البته اگرچه آمار ازدواج استان نسبت به سال قبل از آن کمی بیشتر شده و به ۵۰ هزارو ۴۸۱ فقره رسیده، بازهم نسبت به سال ۱۳۹۶ کاهشی بوده است؛ روندی که در سال ۱۴۰۰ هم تکرار شده و در آن سال، ۵۲ هزارو ۲۱۳ فقره ازدواج به ثبت رسیده است. در نخستین سال قرن جدید، یعنی ۱۴۰۱ تعداد ازدواج ها نسبت به سال پیش از آن، کاهش چشمگیری داشته و به ۴۶ هزارو ۲۸۴ فقره رسیده است. تعداد ازدواجهای ثبت شده سال ۱۴۰۲ هم ۴۳ هزار و ۸۸۷ فقره بوده که نسبت به سال مبدأ این مقایسه، افت درخورتوجهی دارد.
البته گفتن این نکته هم خالی از لطف نیست که وضعیت خراسان رضوی مشتی نمونه خروار از کشور است و درمجموع در این یک دهه، نمودار ازدواجها در کشور روند نزولی داشته است. براساس آمارهای رسمی، در سال ۱۳۹۳، ۷۵۲ هزارو ۵۵۱ فقره ازدواج در کشور ثبت شده و این رقم در سال ۱۴۰۲ به ۴۸۰ هزارو ۸۶۸ فقره کاهش یافته است؛ یعنی کمی کمتر از ۵۰ درصد کاهش!
از آمار وصلتها که بگذریم، میانگین سن ازدواج در خراسان رضوی، روند صعودی داشته و درمجموع میان دخترها و پسرها به میزان حدود دو سال افزایش یافته است. اگر بخواهیم جزئیتر بگوییم، خلاصه اش میشود اینکه در سال ۱۳۹۳ میانگین سن ازدواج برای پسرها ۱۴/۲۷ سال و برای دخترها ۳/۲۲ سال بوده است. این میانگین سنی به ترتیب برای پسرها و دخترها در سال گذشته به ۲۹.۳۶ و ۸/۲۴ سال رسیده است.
در کشور هم این روند افزایشی وجود داشته است؛ به عبارتی سن ازدواج دخترها که در سال ۱۳۹۳، ۱/۲۳ سال بوده، در سال ۱۴۰۲ به ۲۴ سال رسیده است. همچنین سن ازدواج پسرها از ۳/۲۷ سال در ۱۳۹۳ به ۳/۲۸ سال در ۱۴۰۲ افزایش یافته است. با مقایسه این اعداد و ارقام، میتوان گفت که نمودار افزایش میانگین سن ازدواج در خراسان رضوی نسبت به کشور صعود بیشتری داشته است.
بررسی وضعیت تجرد هم چندان بی ربط به مقوله ازدواج نیست. مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی در گزارشی که اخیرا منتشر کرده است، طول عمر تجرد افراد در سن ازدواج، روابط با جنس مخالف در دوران تجرد و چگونگی این روابط و سبک هم زیستی افراد مجرد (همراه با خانواده یا مستقل از آن) را از مهمترین متغیرهای وضعیت جوانان مجرد دانسته و تأکید کرده است که دریافت دقیق وضعیت موجود، تعیین کننده سبک زندگی آینده این افراد، وضعیت خانواده در آینده جامعه و نیز وضعیت کلان اجتماعی است. براساس این گزارش، یکی از دلایل کاهش نرخ ازدواج در کشور، کاهش جمعیت جوان است؛ زیرا براساس دادههای سازمان ثبت احوال، نسبت جوانی جمعیت از سال ۱۳۷۰ تا سال ۱۳۹۵ حدود ۹۸ درصد کاهش یافته است.
مقصود از نسبت جوانی جمعیت هم افراد در گروه سنی کمتر از پانزده سال به کل جمعیت است که اگر بیشتر از چهل باشد، به معنای جوانی جمعیت است و اگر زیر چهل باشد، نشان دهنده فاصله گرفتن تناسب جمعیتی جامعه از دوره جوانی است. براساس آماری که در گزارش مرکز پژوهشهای مجلس منتشر شده، در سال ۱۳۷۰ نسبت جوانی جمعیت کشور عدد ۲۹/۴۴ بوده، اما این شاخص در سال ۱۳۹۵ به عدد ۲۴ کاهش یافته است.
مرکز پژوهشهای مجلس در ادامه گزارش خود این طور نتیجه گرفته است که باتوجه به کاهش شاخص جوانی جمعیت، میتوان گفت در آینده نه چندان دور که افراد زیر پانزده سال به سن جوانی میرسند، به دلیل کاهش جمعیت جوان کشور، کاهش نرخ ازدواج هم ادامه خواهد داشت. معنای سادهتر این گزارش، این است که دلیل کاهش نرخ ازدواج صرفا عوامل اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی نبوده، بلکه جمعیت در سن ازدواج هم کاهش یافته و به تبع آن، میزان ازدواجها روند کاهشی داشته است.
خرداد امسال بود که وزارت ورزش وجوانان اعلام کرد در کشور حدود ۱۲ میلیون نفر در سن ازدواج (۱۵ تا ۴۹ سال برای دختران و ۲۰ تا ۴۹ سال برای پسران) هستند و هرسال فقط حدود ۱۰ تا ۱۲ درصد این افراد متأهل میشوند. به بیان دیگر براساس این آمار رسمی، بین ۸۸ تا ۹۰ درصد افراد در سن ازدواج، خواسته یا ناخواسته از این قافله جا میمانند.
نکته درخورتوجه در گزارش مرکز پژوهشهای مجلس، تأکید بر اهمیت پرداختن به نگرش جوانان درباره اصل ازدواج و ضروری دانستن آن برای تشکیل خانواده است. اگرچه پژوهشهای کمتری به این موضوع پرداخته اند، براساس پژوهشی که در سال ۱۳۹۴ در این زمینه انجام شده، حدود ۷۰ درصد از جوانان بازه سنی ۱۸ تا ۳۴ سال به ضرورت ازدواج اعتقاد داشتند، با این حال نکته مهم این پژوهش، تأیید رابطه معکوس سن و احساس ضرورت به ازدواج است. به بیان ساده تر، هرچه سن جوانان کمتر باشد، ضرورت ازدواج را بیشتر احساس میکنند. همچنین از سی سالگی به بالا، موافقت با ضرورت ازدواج کم شده و سی سالگی، سن تغییرنگرش در این زمینه است.