روایت شهرآرا از روزگار زوج‌هایی که کرونا، جشن عقد و عروسی و آغاز زندگی مشترکشان را تحت‌تأثیر قرار داد
سعیده آل ابراهیم/شهرآرانیوز - «از دو ماه قبل از سال جدید، دائم بدوبدو داشتیم. ته همه خستگی‌ها، شور و شوق داشتیم و هر روز برای خودمان آن روز موعود را تصور میکردیم، اما به‌یک‌باره اتفاقی افتاد که در اوج شور و شوق همه‌چیز برایمان بی‌اهمیت شد.» این جمله‌ها را مریم می‌گوید که بیش از یک سال از عقدشان می‌گذرد. قرار بود بعد از این یک سال، بروند سر خانه وزندگی‌شان. قرارومدار عروسی بین دو خانواده گذاشته شد و برای ۱۱ اسفند سال ۹۸ هم تالار عروسی رزرو شد. اما کرونا همه حساب و کتاب‌ها را به‌هم ریخت.
آرزو‌های شیشه‌ای
مریم می‌گوید: فرصت کمی تا زمان مراسم داشتیم. وسایل خانه را ظرف دو هفته چیدیم. تمام خرده‌ریز‌هایی را که لازم بود، خریده بودیم. مادر و خواهرانم با اشتیاق یخچال را از انواع خوراکی‌ها و غذاها، پر و تزئین کرده بودند. ما حتی تاریخ گل زدن ماشین عروس را هم رزرو کرده بودیم. کارت عروسی را هم با همان شعری که خودمان گفته بودیم، چاپ کردیم: «به من الهام شده که با تو خوشبخت‌ترینم/ دل سپرده‌ام به تو‌ای همه ایمان و امینم...»، اما این کرونای لعنتی همه‌چیز را خراب کرد. مریم و حمید آن‌قدر از شور و شوق افتاده‌بودند که هرکدام به خانه پدری‌شان برگشتند تا هروقت اوضاع بهتر شد، مراسم عروسی را دوباره برپا کنند.
به گفته مریم، «خوشبختانه خانه، مال خودمان بود و مشکل پرداخت اجاره خانه را برای خانه‌ای که هنوز زیر سقفش نرفته بودیم، نداشتیم.» مریم حالا غصه مراسمی را می‌خورد که همیشه آرزوی برگزاری‌اش را داشته است.
آن‌طور که خودش می‌گوید، حالا حدود سه ماه است هربار که درِ خانه‌شان را باز می‌کنند، گردوغبار روی وسایل را می‌بینند؛ خانه‌ای که حالا باید سه ماه از زندگی نوعروس و داماد در آن می‌گذشت، اما حالا این اشتیاق روی دلشان مانده است و مریم و حمید دارند تلاش می‌کنند این خاطره را آرام‌آرام از فکر و ذهنشان بیرون کنند.
جهیزیه‌ای که راهی انبار شد
«این هم شانس ما بود.» صحبت‌هایش را با این جمله و لبخند تلخی که روی لب‌هایش ماسیده است، شروع می‌کند. فریبا در تمام آن روز و شب‌هایی که از این بازار به آن بازار می‌رفت تا از جهیزیه‌اش یک قلم هم جانماند، فکرش را نمی‌کرد که چند ماه بعد، بیماری‌ای به‌نام کرونا بتواند تمام کاسه‌وکوزه آن‌ها را به‌هم بریزد. آن‌طور که خودش می‌گوید، همیشه عادت داشته است با حوصله کارهایش را انجام بدهد؛ به همین خاطر سه ماه قبل از عروسی یعنی اوایل زمستان، خانه را رهن و اجاره کردند و کم‌کم وسایل را با سلیقه و نظم، داخل آن چیدند.
فریبا می‌گوید: برایمان مهم بود که حتما بعد از مراسم عروسی به خانه خودمان برویم، اما کرونا از راه رسید و ما هم مثل خیلی از عروس و دامادها در حسرت برگزاری مراسم ماندیم. فکرش را بکنید، با چه رنج و خون دلی، جهیزیه نو را دوباره داخل کارتن‌ها گذاشتیم و به خانه پدرم برگرداندیم و حالا مدت‌هاست جهیزیه‌ام، گوشه انبار خانه پدری خاک می‌خورد. خیلی برایم سخت بود تک‌تک وسایلی را که با عشق در گوشه‌وکنار خانه چیده بودم، جمع کنم. جدای از این موضوع، برای تحویل دادن خانه، علاوه‌بر سه ماه اجاره، جریمه فسخ قرارداد را هم پرداختیم.
شوق و ذوقی که به بن‌بست رسید
«بهمن ۹۷ عقد کردیم. از همان اول هم قرار بود عقدمان خیلی طول نکشد و ظرف یک سال به خانه خودمان برویم. نمی‌خواستیم عروسی مفصل بگیریم، فقط بنا بود یک جشن دورهمی برگزار کنیم. مدتی دنبال خانه گشتیم و بالاخره بهمن ۹۸ خانه را رهن و اجاره کردیم. طوری برنامه‌ریزی کرده بودیم که در فصل بهار جشن را بگیریم و به خانه‌مان برویم.» این‌ها را شهرزاد می‌گوید که مانند خیلی از نوعروس و دامادها، تاریخ عقد یا عروسی‌شان، گرفتار دوران شیوع ویروس کرونا شده است.
شهرزاد می‌گوید: خانه‌ای که اجاره کرده بودیم، دیوارهایش نیاز به رنگ داشت که آن را رنگ کردیم و درست زمانی که می‌خواستیم لوازم را به خانه ببریم و وسایلی را که مانده بود خریداری کنیم، به‌طور پیش‌بینی‌ناپذیری با شیوع ویروس کرونا مواجه شدیم و این ویروس تمام برنامه‌ریزی‌های ما را مختل کرد و ما را از کارهایمان عقب انداخت. هنوز بازار‌ها بسته نشده بود و امکان خرید وجود داشت، اما ترجیح دادیم در قرنطینه بمانیم؛ از ترس ابتلا به کرونا، حتی اسباب‌کشی هم نکردیم.
شهرزاد ادامه می‌دهد: همه عروس و دامادها برای چیدن وسایل خانه‌شان شوق و ذوق دارند، اما این بیماری ما را به بن‌بست رساند. بعد از مدتی با احتیاط وسایل باقی‌مانده را خریدیم.
خانواده‌ها آرزو دارند که مراسم برگزار کنیم و بعد به خانه‌مان برویم، اما بسیاری از رستوران‌ها حتی با وجود کاهش ترس و استرس مردم، به‌طور کامل خدمات نمی‌دهند و ملزم به رعایت پروتکل‌های بهداشتی هستند. طبعا در این شرایط، ظرفیت خدمات‌دهی رستوران‌ها کامل نیست و خلاصه اینکه هنوز هم برای برگزاری مراسم تردید داریم.
شهرزاد و همسرش تصمیم گرفته‌اند اگر نتوانستند جشن عروسی برگزار کنند، به سفر بروند و بعد راهی خانه بخت شوند. به‌گفته شهرزاد، هر ماه یک‌میلیون و ۲۰۰ هزار تومان بابت اجاره خانه‌ای می‌پردازند که هنوز حتی یک روز هم در آن زندگی نکرده‌اند، بنابراین با توجه به دورنمای نامعلوم پایان ویروس کرونا و بازگشت به شرایط عادی، اگر بخواهند منتظر بمانند، شاید این انتظار تا مدت‌ها طول بکشد. شهرزاد می‌گوید: اگر منتظر بمانیم و به این زودی‌ها شرایط به حال عادی برنگردد، ضمن اینکه هر ماه از نظر اقتصادی ضرر میکنیم، ممکن است موعد اجاره‌مان سر برسد و ما باید بدون اینکه در آنجا ساکن شده باشیم، خانه را تحویل بدهیم.
حسرتی که بر دل ماند
مرداد سال ۹۷ بود که رؤیا به مهر وحید پاسخ داد و آن دو مَحرم شدند. یک سال‌ونیم از دوران عقدشان گذشته بود و خیلی وقت بود که می‌خواستند مراسم عروسی بگیرند، اما هربار برگزاری مراسم به‌دلیلی عقب می‌افتاد. دست‌آخر قرار شد برای فروردین ۹۹ برنامه جشن عروسی را ردیف کنند و به خانه خودشان بروند. هنوز تالار رزرو نکرده بودند، اما فامیل‌های درجه‌یک همه می‌دانستند که قرارومدار‌ها برای فروردین هماهنگ شده است.
رؤیا حتی مدل آرایش عروسی‌اش را هم انتخاب کرده بود و خانه را هم آماده کرده بودند. او می‌گوید: بعد از اینکه به‌دلیل شیوع ویروس کرونا مراسم‌ها تعطیل شد، تصمیم گرفتیم به خانه خودمان برویم و در اولین فرصت بعد از ماجرای کرونا، مراسم عروسی‌مان را برگزار کنیم. ادامه می‌دهد: درست است که سر خانه‌وزندگی‌مان رفته‌ایم، اما به‌هرحال حسرت خوردیم؛ چون برنامه‌ریزی کرده بودیم و خیلی منتظر مراسم بودیم. برگزاری مراسم عروسی برای هر زوجی در شروع زندگی‌شان، با شور و شوق همراه است، اما امسال، اتفاق پیش‌بینی‌ناپذیر کرونا، تمام کاسه وکوزه‌هایمان را به‌هم ریخت.
عقد بی‌سروصدا
اسفند بود که فرشته و میثم قرار گذاشتند، پای سفره عقد بنشینند، اما بلای کرونا، بخت آن‌ها را هم محاصره کرده بود؛ آن روز‌ها هیچ محضری اجازه پذیرش میهمان نداشت و به‌ناچار تا فروردین صبر کردند. اوایل فروردین بود که توانستند مراسم عقد را البته تنها با حضور هفت نفر از اعضای خانواده برگزار کنند تا یکی از بی‌سروصداترین مراسم عقد برگزار شود، با کمی دلتنگی ناشی از نبودن دوست و آشنا و کلی هم غریبانه به‌دلیل بی‌رونقی جشن عقدشان.
فرشته می‌گوید: دوست داشتیم بعد از محضر، فامیل را به رستوران دعوت کنیم، اما به‌خاطر شیوع ویروس کرونا، این موضوع هم منتفی شد، حتی برنامه داشتیم بعد از عقد به سفر برویم که بازهم به‌دلیل شیوع کرونا، امکان سفر مهیا نشد و باید در قرنطینه می‌ماندیم.
عروس و دامادها، واقعیت جهانی را بپذیرند
در همین‌باره با عضو هیئت‌علمی دانشکده علوم‌اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد گفتگو میکنیم. دکتر غلامرضا حسنی درباره پدیده کرونا که اخیرا گریبان‌گیر جشن آغاز زندگی زوج‌ها شده است، می‌گوید: برگزاری مناسک و مراسم تاحدی جزو ضرورت‌های خانواده‌های ایرانی است و اصولا در فرهنگ ایرانی، برگزاری مراسم عروسی، نشانه این است که چرخه جدیدی در زندگی فرد شروع شده است؛ البته در سال‌های اخیر برگزاری مراسم، حاشیه‌هایی نیز به‌دنبال داشته و هزینه‌های هنگفتی را به خانواده‌ها تحمیل کرده است.
وی اظهار می‌کند: اگر خاطره مراسم ازدواج ثبت نشود، ممکن است در آینده برای زوجین به‌عنوان یک حسرت باقی بماند، اما نسل جوان ما تحصیل‌کرده هستند و واقعیت اجتماعی زمان خودشان را درک می‌کنند و این‌گونه نخواهد بود که همه زوج‌ها به‌دلیل برگزار نشدن مراسم ازدواجشان، دچار بحران شوند. وقتی برای یک زن و مرد ازدواج و استقلال مهم است، لزومی ندارد حتما به مراسمی تن بدهند که ریسک ابتلا به بیماری در آن زیاد است.
وی ادامه می‌دهد: در شرایط فعلی که امکان برگزاری مراسم و جشن وجود ندارد، عروس و دامادها می‌توانند به خانه خودشان بروند و بعد شش‌ماه یا یک سال، میهمانی بگیرند و تجدید خاطره کنند. به نظر می‌رسد نقش اطرافیان در این زمینه خیلی اهمیت دارد که با توصیه‌های خود، از عروس و داماد بخواهند برگزاری مراسم را به آینده موکول کنند؛ البته در این زمینه عروس و دامادها می‌توانند خلاقیت‌هایی نیز به خرج دهند، نظیر برگزاری مراسم و جشن آنلاین و...
این جامعه‌شناس بیان می‌کند: شیوع ویروس کرونا و محدودیت‌هایی که برای آدم‌ها ایجاد کرده است، یک واقعیت جهانی است، بنابراین استرس و اضطرابی که عروس و دامادها در این دوران برای برگزار نشدن مراسمشان دارند، بستگی به این موضوع دارد که چقدر این واقعیت را پذیرفته‌باشند. وی می‌گوید: شیوع ویروس کرونا موجب شد در هزینه عروس و دامادها برای برگزاری مراسم ازدواج، صرفه‌جویی ایجاد شود و همچنین نشان داد که برگزاری بعضی مراسم، آن‌قدر‌ها هم ضروری نبوده است.
تعطیلی ۲۰ واحد از اتحادیه تالارهای پذیرایی
رئیس اتحادیه تالارهای پذیرایی و ظروف کرایه در گفت‌وگو با شهرآرا اعلام کرد: با توجه به شیوع موج جدیدی از ویروس کرونا، بازگشایی تالارهای پذیرایی به تعویق افتاده است و در این زمینه منتظر تصمیم‌گیری ستاد ملی مبارزه با کرونا هستیم.
ابراهیم کاردیده‌حقیقی افزود: بازگشایی تالارها در این شرایط، می‌تواند پیامد‌های منفی برای سلامت مردم داشته باشد، بنابراین ما تابع تصمیم ستاد ملی مبارزه با کرونا هستیم.
وی با اشاره به خسارت‌های واردشده به رسته تالارداران گفت: از ابتدای اسفند تاکنون، فعالیت تالارهای پذیرایی متوقف شده است و بسیاری از واحد‌ها نیرو‌های خود را تعدیل کرده‌اند و همین موضوع باعث شده است که واحد‌های کمی بتوانند از تسهیلات ویژه مشاغل آسیب‌دیده از کرونا استفاده کنند.
رئیس اتحادیه تالارهای پذیرایی و ظروف کرایه بیان کرد: تاکنون ۲۰ واحد زیرمجموعه اتحادیه اعم از تالارها، ظروف کرایه و شرکت‌های تشریفات به‌طور کامل تعطیل کرده و به جمع‌آوری واحد خود اقدام کرده‌اند.
در مشهد ۱۲۰ تالار و باغ‌تالار فعال است که هرکدام به‌طور میانگین برای ۱۵ نفر اشتغال ایجاد کرده‌اند و شیوع کرونا باعث از بین رفتن این سطح از اشتغال شده است.
کاردیده‌حقیقی افزود: تابع تصمیم‌های ستاد ملی مبارزه با کرونا هستیم، ولی ازآنجاکه نمی‌خواهیم وضعیت تالارها از این بدتر شود، درخواست میکنیم با تمهید سیاست‌هایی مثل فاصله‌گذاری اجتماعی یا بازگشایی تالارها به شرط استفاده از ۵۰ درصد ظرفیت، این رسته شغلی نیز مانند ۹۸ درصد صنوف دیگر، کار خود را از سر بگیرد.