پس از حدود چهارده سال پیگیری رسانهای و تلاش مطالبه گرانه مشهدیها برای ثبت یک روز ملی و ویژه به نام شهرشان، زمزمهها از تغییرنگرش مسئولان امر به سمت انتخاب روزی به نام «خراسان» به جای روز ملی مشهد حکایت دارد. به اینکه چرا این تغییر جهت بعد از همه این سالها رخ میدهد، کاری نداریم؛ اما دانستن دلیل اعضای شورای فرهنگ عمومی کشور برای اتخاذ این تصمیم بدون شک و به صورت خاص حق اساسی همه مشهدیها و به طورعام تمام دلدادگان شهر امام رضا (ع) است که نگاهی همچون زادگاه خود به این شهر دارند.
گفته میشود شورای فرهنگ عمومی کشور از این رو با نام گذاری روزی به نام مشهد مخالفت کرده که این نام گذاری در برخی نقاط کشور با عنوان «استان» ثبت سررسید و تقویم شده است؛ برهانی که با یک جست وجوی ساده در اینترنت میتوان موارد خلاف آن را به کرات مشاهده کرد.
از نام گذاری رسمی و غیر رسمی روزهایی برای استانهای تهران، قم، اصفهان، مازندران، اردبیل، کرمان، کرمانشاه، زنجان، همدان، قزوین و بوشهر که بگذریم، شهرهای مختلفی را میبینیم که در ظاهر صاحب روزی خاص در مناسبتهای سال هستند. به طور مثال در میان کلان شهرهای مرکز استان روز بیست و یکم فروردین به عنوان روز کرج و ششم اردیبهشت به عنوان روز سنندج نام گذاری شده است؛ پانزدهم اردیبهشت متعلق به روز شیراز بوده و چهاردهم مرداد به نام شهر تبریز سند خورده است.
از سوی دیگر شهرهای مرکز استانی همچون رشت، ساری، اراک، ارومیه، گرگان و اهواز نیز از این قاعده بی نصیب نبوده و هر کدام روزی را از آنِ خود کرده اند. نکته جالبتر اینجاست که برخی شهرهای کشور همچون مراغه، یاسوج، شهرکرد، خرمشهر، دزفول، طالقان، کاشان، بشرویه، چابهار، ملایر و حتی جزیره کیش که نه در زمره کلان شهرهای کشور قرار میگیرند و نه مراکز استان، هرکدام روزی را برای خود برگزیدهاند که البته بسیاری از این نامگذاریها هنوز راهی به تقویم باز نکرده است.
در این نوشتار به هیچ وجه قصد نداریم نام گذاری شهرهای مزبور را زیر سؤال ببریم؛ چرا که این حرکت در هر نوع و برای هر نقطهای از کشور که اتفاق بیفتد، حرکتی فرهنگی مبتنی بر هویت آفرینی و تمدن سازی به شمار میآید؛ اما در کنار هم قرار دادن برخی دادهها همچون دادههای ذکر شده، این سؤال را بیش از پیش در ذهن متبادر میسازد که چرا به این میزان حساسیت در نام گذاری روزی در تقویم برای شهر امام رضا (ع) وجود دارد و ریشههای این حساسیت، نشئت گرفته از کجاست؟ چرا مطالبه بحق یک شهر که اتفاقا تمامی مؤلفههای تمدنی و هویت سازی ایرانی و اسلامی را به واسطه وجود بارگاه نورانی حضرت رضا (ع) در دل خود دارد، به این وضوح نادیده گرفته میشود؟
این را هم باید گفت که ثبت روزی در تقویم به نام «مشهد»، به هیچ وجه نافی ثبت روزی به نام «خراسان» با آن قدمت فرهنگی و تاریخی ارزشمند نیست و قطعا همچون بسیاری از نقاط کشور مانند مازندران این نام گذاری باید هم برای مرکز استان و هم خود استان و حتی شهرهای دیگر زیر مجموعه آن صورت پذیرد. یکی از مهمترین اهداف نام گذاری روزی برای شهرها و کلان شهرها در جهان، معرفی ظرفیتهای بی بدیلی است که هر کدام از این مناطق دارند که میتواند تأثیر زیادی را در بازتعریف ارتباطات و فرهنگ عامه این مناطق از خود برجای بگذارد و به تبع آن اتفاقات خوبی را برای نسل فعلی و آینده رقم بزند.
این نام گذاری سبب میشود تا سالی یک بار هم که شده، همه داشتهها و نداشتههای یک شهر در معرض دید شهروندان آن و همچنین دوستداران فرهنگ آن شهر در اقصی نقاط دنیا قرار بگیرد و در پی آن رویدادهای ارزشمندی برای معرفی ظرفیتهای مختلف خطه مزبور به بار بنشیند. این مهم نه تنها نقش آفرین در توسعه دیپلماسی عمومی شهر بزرگی همچون مشهد است، بلکه میتواند نقطه اتصال فرهنگهای مختلف و حتی نمایانگر کاستیهایی باشد که سال هاست این شهر از آن رنج میبرد.
در این میان کنشگری مدیران شهری مشهد در کنار مسئولان امر در استان خراسان رضوی باید بیش از مطالبه گری کنونی آنها درراستای ثبت روزی برای شهر امام هشتم (ع) در تقویم باشد و این اصرار تا روزی که این مهم به نتیجه میرسد، باید ادامه داشته باشد. بی شک زمزمههایی که از سوی مدیران شورای فرهنگ عمومی کشور در باب نام گذاری روزی برای مشهد به گوش میرسد، از کم رغبتی مدیران امر در شهر مشهد و استان خراسان رضوی به این موضوع حکایت دارد و قطعا با هم افزایی بین بخشی میتوان به راحتی به این حق رسید. لطفا محکم پای «روز مشهد» بمانید!