رونمایی از محصول جدید ایران‌خودرو در نمایشگاه مشهد | «شِوال ۲» شاسی‌بلند جدید خودروساز ایرانی + قیمت و عکس معافیت‌های مالیاتی اصناف و مشاغل ۲ برابر شد | صفر شدن حساب مالیاتی بیش از ۹ میلیون مؤدی مالیاتی ۴۴ کیلوگرم شمش طلا در حراج مرکز مبادله ایران معامله شد پیش‌ بینی قیمت دلار در روز چهارشنبه ۵ شهریور ۱۴۰۴ | پایداری دلار در کانال ۹۶ هزار تومانی پیش‌بینی قیمت طلا و سکه در روز چهارشنبه (۵ شهریور ۱۴۰۴) | طلا در آستانه ورود به کانال ۸ میلیونی قرار گرفت قلب صنعت خودرو در مشهد می‌تپد | بیست‌وپنجمین نمایشگاه تخصصی خودرو در مشهد آغاز شد + ویدئو مدیرعامل بانک مسکن: برای افزایش مبلغ وام مسکن آمادگی داریم | تسهیلات فعلی مسکن اثربخش نیست+ فیلم رشد یکپارچه قیمت خودرو‌های خارجی و مونتاژی (۴ شهریور ۱۴۰۴) |‌ام وی‌ام X۵۵ پرو ۷۰ میلیون تومان گران‌تر شد‌ بررسی قیمت امروز خودرو‌های داخلی (۴ شهریور ۱۴۰۴) | تارا ۲۰ میلیون تومان گران شد درآمد سرانه در خراسان رضوی دوسوم میانگین کشوری است | سهم اندک خراسان رضوی از کیک اقتصاد چرا تعداد یارانه‌بگیران کم شدند؟ جزئیات وام‌های قرض‌الحسنه اعلام شد | تسهیلات ساخت مسکن دارای فرزند سوم و بیشتر ریزش سریالی بازار سهام | گزارش وضعیت بورس (۴ شهریور ۱۴۰۴) بیست‌وپنجمین نمایشگاه خودرو مشهد امروز آغاز می‌شود (۴ شهریور ۱۴۰۴) مدیرکل ارتباطات خراسان رضوی: اختلال اینترنت در زمان قطعی برق اجتناب‌ناپذیر است + فیلم قیمت‌گذاری خودرو بدون لحاظ نظر شورای رقابت فاقد وجاهت قانونی است قیمت امروز دلار، طلا، سکه و ارز دیجیتال (۴ شهریور ۱۴۰۴) | دلار ۹۶ هزار تومان شد آغاز نخستین حراج سکه سال ۱۴۰۴ از فردا (۵ شهریور ۱۴۰۴) + شرایط واردات ۷ کشتی بنزین به کشور در جنگ ۱۲ روزه | ماجرای محموله توقیفی طلای بابک زنجانی چه بود؟ حذف یارانه نقدی ساکنان خراسان رضوی در هاله‌ای از ابهام بانک مرکزی: بدهی دو میلیارد یورویی بابک زنجانی هنوز پرداخت نشده است نرخ طلا در مشهد افزایش یافت (۴ شهریور ۱۴۰۴) امکان خرید ۱۵ قطعه انواع سکه برای هر کد ملی در پیش‌فروش | پیش‌فروش با حراج سکه چه تفاوتی دارد؟ قیمت امروز میوه و تره‌بار در مشهد (۴ شهریور ۱۴۰۴) | لیموترش برای آبگیری چند؟ آیا تعطیلات هفتگی برای کاهش آثار قطعی برق شناور می‌شوند؟ چرا یارانه نقدی برخی افراد قطع شد؟ | مبنای شناسایی دهک‌های پردرآمد چیست؟ پیشرفت ۵۳ درصدی ساخت ۷۵ هزار واحد مسکونی نهضت ملی مسکن در خراسان رضوی قیمت روز برنج ایرانی در بازار امروز (سه‌شنبه ۴ شهریور ۱۴۰۴) اعلام شد + جدول قیمت دلار و سکه در بالاترین قیمت خود در ۴ ماه اخیر قرار گرفت (۴ شهریور ۱۴۰۴)
سرخط خبرها

«آمایش سرزمین»؛ سند تشریفاتی

  • کد خبر: ۳۲۶۱۰۷
  • ۲۳ فروردين ۱۴۰۴ - ۱۲:۴۸
«آمایش سرزمین»؛ سند تشریفاتی
کم‌توجهی و حتی در برخی مقاطع زمانی، بی‌توجهی به اسناد بالادستی کشور همچون سند آمایش سرزمینی، موضوعی است که در سال‌های اخیر، آسیب‌های زیادی را بر بخش‌ها و مناطق مختلف ایران از خود برجای گذاشته است.

کم‌توجهی و حتی در برخی مقاطع زمانی، بی‌توجهی به اسناد بالادستی کشور همچون سند آمایش سرزمینی، موضوعی است که در سال‌های اخیر، آسیب‌های زیادی را بر بخش‌ها و مناطق مختلف ایران از خود برجای گذاشته است. شاید مهم‌ترین و نمودارترین این بی‌توجهی‌ها را بتوان در تطابق الگوی مصرف آب در حوزه‌های صنعتی و کشاورزی مشاهده کرد. ایران سرزمینی وسیع همراه با محدودیت‌های جغرافیایی، اقلیمی، زیست‌محیطی و آبی و خاکی است و به‌واسطه همین محدودیت‌ها باید هر منطقه از آن برپایه ظرفیت‌ها و دارایی‌هایی که دارد، در مسیر توسعه حرکت کند.

بر اساس طرح پژوهشی «مطالعات سند ملی آمایش سرزمین بخش آب» که «مرکز پژوهش‎های توسعه و آینده‌نگری» منتشر کرده است، راهبرد‌های آمایش سرزمین باید برمبنای اولویت‌بندی‌ها، نقش‌پذیری و قابلیت‌سنجی هریک از مناطق، محصولات مشخص مناسب برای هر منطقه را معین کند، اما بی‌توجهی جدی به مفاهیم حکمرانی خوب، توسعه پایدار، تعادل‌بخشی بین منابع و مصارف آب و همچنین تاب‌آوری منابع آب در مقیاس حوضه‌های آبریز، این نظم را به‌هم ریخته است. 

نمونه عینی آن را هم بار‌ها و بار‌ها در قالب راه‌اندازی و استقرار صنایع پرآب‌طلب یا کشت محصولاتی که هیچ تناسبی با اقلیم ندارند، در مناطق مختلف کشور به‌ویژه در استان خشک و کم‌آبی، چون خراسان‌رضوی دیده‌ایم؛ به‌طور مثال همین چند روز پیش، دومین کارخانه تولید فولاد استان خراسان‌رضوی با ظرفیت تولید سالانه ۶۰۰ هزار تن مقاطع فولادی به بهره‌برداری رسید؛ صنعتی پرآب‌طلب در شهری که به‌دلیل برداشت‌های بی‌رویه از سفره‌های آب زیرزمینی، نرخ متوسط فرونشست آن حدود ۲۵ سانتی‌متر در سال است. براساس داده‌های سازمان نقشه‌برداری کشور که بر مبنای جی‌چی‌اس ثابت صورت گرفته است، شهرستان نیشابور در بازه زمانی سال‌های ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۴ با ۸۰ سانتی‌متر عمق فرونشست، صدرنشین دشت‌های فروافتاده از بار پرمصرفی استان بوده است. 

همچنین مطالعاتی در بازه سال‌های ۲۰۱۶ تا ۲۰۲۰ که برپایه نقشه‌های ماهواره‌ای استوار است، نشان می‌دهد که این محدوده بحرانی بعد از دشت کاشمر، دومین جایگاه را از منظر فرونشست‌های سالیانه بین دشت‌های خشک استان دارد. هرچند میزان مصرف آب به ازای تولید آهن و فولاد، بستگی به عواملی متعددی همچون فرایند‌های تولید، نرخ محصولات و سطح فناوری‌های مورد استفاده در هر واحد صنعتی دارد، آمار‌ها و بررسی‌های کارشناسی نشان می‌دهد که مصرف آب برای تولید هر تن فولاد از ۲۳۰ هزار لیتر تا ۲۸۰ هزار لیتر متغیر است. به معنای دیگر تولید هر کیلو فولاد بین ۲۳۰ تا ۲۸۰ لیتر آب می‌برد. 

شاهد مثال‌های این‌چنینی کم نیستند و اگر بخواهیم نگاه موشکافانه‌ای به این قبیل تصمیمات بیندازیم، یک مثنوی هفتادمن کاغذ حرف برای گفتن داریم. حال سؤال اصلی اینجا مطرح می‌شود که در این میانه سند آمایش سرزمین در کجای کار قرار دارد؟ آیا متولیان تصمیم‌سازی که امضایشان پای موافقت‌های اصولی چنین صنایعی است، با توجه به اسناد مرتبط بالادستی و با نگاه به ظرفیت‌های آبی و خاکی هرمنطقه اقدام می‌کنند؟ متأسفانه باید این را گفت که محوریت قرار ندادن آب به‌عنوان یکی از ارکان اصلی آمایش سرزمین در بسیاری از طرح‌ها و پروژه‌های در دست ساخت دولت به‌ویژه در مناطق خشک و کم‌آبی، چون دشت‌های شرقی کشور مشهود است. 

همچنین براساس مطالعات مرکز پژوهش‎های توسعه و آینده‌نگری، ضعف در نظام برنامه‌ریزی آمایش سرزمین، آمایشی نبودن برنامه‌های توسعه کشور، پدیده گسست زمانی و تعلل در تصمیم‌های اجرایی و اجرای آن، تمرکزگرایی در نظام تصمیم‌گیری، نبود قوانین و مقررات تکلیف‌آور و ضعف در تمامی مراحل و فرایند تصویب، نظارت و ارزشیابی برنامه‌های آمایشی، سبب‌ساز اتفاقات ناگوار و برگشت‌ناپذیری در حوزه آب شده است. 

بدون شک راه چاره برای برون‌رفت از این‌گونه مشکلات، التزام به قانون و اسناد بالادستی ازسوی مجموعه‌هایی است که در روند استقرار یک صنعت یا ترویج یک الگوی کشت تصمیم‌سازند. درکنار این مهم، باید به سند آمایش سرزمین به‌عنوان یک سند راهبردی و تأثیرگذار و نه مزاحم برای توسعه کشور نگاه کرد. متولیان صنعت و کشاورزی کشور و به تبع آن، استان‌های مختلف باید به این درک از واقعیت برسند که سند آمایش سرزمین، نه‌تنها سندی تشریفاتی بله گواهی‌نامه مهمی برای ضمانت زیست سالم نسل‌های آینده که تقصیری در مدیریت امروز ما ندارند، به حساب می‌آید.

گزارش خطا
ارسال نظرات
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
پربازدید
آخرین اخبار پربازدیدها چند رسانه ای عکس
{*Start Google Analytics Code*} <-- End Google Analytics Code -->