هدف‌گذاری ۳۰۰۰ مگاواتی برای تولید برق سبز در خراسان رضوی تا پایان ۱۴۰۶ خرید طلا و سکه در سیزدهم ماه صفر | کشتی‌آرای: خرید طلا در سیزدهم صفر یک پدیده خرافاتی است پیش بینی قیمت طلا تا پایان سال ۱۴۰۴ با توجه به معاملات امروز بورس کالا (۱۵ مرداد ۱۴۰۴) قیمت امروز دلار، طلا، سکه و ارز دیجیتال (۱۵ مرداد ۱۴۰۴) اعلام شد ریزش ۳۴ هزار واحدی شاخص بورس در آخرین روز کاری هفته | گزارش وضعیت بازار سهام (۱۵ مرداد ۱۴۰۴) مکان‌های اسکان اضطراری زائران در مشهد در سه روز پایانی ماه صفر قطعی برق نخواهند داشت استاندار خراسان رضوی: ظرفیت تولید انرژی تجدیدپذیر استان تا پایان سال ۱۴۰۴ به ۴۰۰ مگاوات افزایش می‌یابد بانک مرکزی: خرید ارز اربعین از بانک سپه امکان‌پذیر شد بازگشت قطعی برق ۴ ساعته به کشور قیمت امروز دینار عراق در مشهد (چهارشنبه، ۱۵ مرداد ۱۴۰۴) مهلت نهایی تمدید بیمه شخص ثالث با بخشودگی کامل جریمه اعلام شد ایران خودرو ۵ روز تعطیل شد + جزئیات نظام افزایش حقوق و دستمزد دوبار در سال در دستور کار شورای عالی کار قرار گیرد وام‌های ازدواج و خرد باید فقط با یک ضامن پرداخت شوند قیمت طلای جهانی در بازار امروز (۱۵ مرداد ۱۴۰۴) اعلام شد | طلای جهانی همچنان در مسیر صعود قطع برق ۹۰۰ مشترک پرمصرف تجاری و خانگی در خراسان رضوی راه‌اندازی پرواز مشهد ـ زاهدان ـ کویته از فردا (پنجشنبه ۱۶ مرداد ۱۴۰۴) صدور مجوز راه‌اندازی خط کشتیرانی پاکستان- ایران دلالی ارز، آفت گردشگری | چرا نرخ ارز در بازار و صرافی‌ها متفاوت است؟ آخرین قیمت معاملات توافقی دلار، (چهارشنبه، ۱۵ مرداد ۱۴۰۴) کاهش قیمت دینار برای زائران اربعین (چهارشنبه، ۱۵ مرداد ۱۴۰۴) افزایش قبوض برق و گلایه‌ها و درخواست شهروندان مشهدی | محاسبه قبوض برق روشن باشد آیا باید منتظر بیت کوین ۵۰۰ هزار دلاری باشیم؟ پیش‌بینی قیمت دلار چهار‌شنبه (۱۵ مرداد ۱۴۰۴) | دلار در فضای بی‌اعتمادی معلق ماند پیش‌بینی قیمت طلا و سکه چهارشنبه (۱۵ مرداد ۱۴۰۴) | عقب‌نشینی قیمت‌ها در بازار طلا تاکسی‌های اینترنتی مجاز به انجام سفر برون‌شهری نیستند سرمایه گذاری ۳ هزار و ۲۰۰ میلیارد تومانی بخش خصوصی در پروژه «دیجیتال بُرد» شهری مشهد پیش فروش قطعی سکه به زودی آغاز می‌شود شعب بانکی ارائه ارز اربعین تعطیل نیست
سرخط خبرها

«آمایش سرزمین»؛ سند تشریفاتی

  • کد خبر: ۳۲۶۱۰۷
  • ۲۳ فروردين ۱۴۰۴ - ۱۲:۴۸
«آمایش سرزمین»؛ سند تشریفاتی
کم‌توجهی و حتی در برخی مقاطع زمانی، بی‌توجهی به اسناد بالادستی کشور همچون سند آمایش سرزمینی، موضوعی است که در سال‌های اخیر، آسیب‌های زیادی را بر بخش‌ها و مناطق مختلف ایران از خود برجای گذاشته است.

کم‌توجهی و حتی در برخی مقاطع زمانی، بی‌توجهی به اسناد بالادستی کشور همچون سند آمایش سرزمینی، موضوعی است که در سال‌های اخیر، آسیب‌های زیادی را بر بخش‌ها و مناطق مختلف ایران از خود برجای گذاشته است. شاید مهم‌ترین و نمودارترین این بی‌توجهی‌ها را بتوان در تطابق الگوی مصرف آب در حوزه‌های صنعتی و کشاورزی مشاهده کرد. ایران سرزمینی وسیع همراه با محدودیت‌های جغرافیایی، اقلیمی، زیست‌محیطی و آبی و خاکی است و به‌واسطه همین محدودیت‌ها باید هر منطقه از آن برپایه ظرفیت‌ها و دارایی‌هایی که دارد، در مسیر توسعه حرکت کند.

بر اساس طرح پژوهشی «مطالعات سند ملی آمایش سرزمین بخش آب» که «مرکز پژوهش‎های توسعه و آینده‌نگری» منتشر کرده است، راهبرد‌های آمایش سرزمین باید برمبنای اولویت‌بندی‌ها، نقش‌پذیری و قابلیت‌سنجی هریک از مناطق، محصولات مشخص مناسب برای هر منطقه را معین کند، اما بی‌توجهی جدی به مفاهیم حکمرانی خوب، توسعه پایدار، تعادل‌بخشی بین منابع و مصارف آب و همچنین تاب‌آوری منابع آب در مقیاس حوضه‌های آبریز، این نظم را به‌هم ریخته است. 

نمونه عینی آن را هم بار‌ها و بار‌ها در قالب راه‌اندازی و استقرار صنایع پرآب‌طلب یا کشت محصولاتی که هیچ تناسبی با اقلیم ندارند، در مناطق مختلف کشور به‌ویژه در استان خشک و کم‌آبی، چون خراسان‌رضوی دیده‌ایم؛ به‌طور مثال همین چند روز پیش، دومین کارخانه تولید فولاد استان خراسان‌رضوی با ظرفیت تولید سالانه ۶۰۰ هزار تن مقاطع فولادی به بهره‌برداری رسید؛ صنعتی پرآب‌طلب در شهری که به‌دلیل برداشت‌های بی‌رویه از سفره‌های آب زیرزمینی، نرخ متوسط فرونشست آن حدود ۲۵ سانتی‌متر در سال است. براساس داده‌های سازمان نقشه‌برداری کشور که بر مبنای جی‌چی‌اس ثابت صورت گرفته است، شهرستان نیشابور در بازه زمانی سال‌های ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۴ با ۸۰ سانتی‌متر عمق فرونشست، صدرنشین دشت‌های فروافتاده از بار پرمصرفی استان بوده است. 

همچنین مطالعاتی در بازه سال‌های ۲۰۱۶ تا ۲۰۲۰ که برپایه نقشه‌های ماهواره‌ای استوار است، نشان می‌دهد که این محدوده بحرانی بعد از دشت کاشمر، دومین جایگاه را از منظر فرونشست‌های سالیانه بین دشت‌های خشک استان دارد. هرچند میزان مصرف آب به ازای تولید آهن و فولاد، بستگی به عواملی متعددی همچون فرایند‌های تولید، نرخ محصولات و سطح فناوری‌های مورد استفاده در هر واحد صنعتی دارد، آمار‌ها و بررسی‌های کارشناسی نشان می‌دهد که مصرف آب برای تولید هر تن فولاد از ۲۳۰ هزار لیتر تا ۲۸۰ هزار لیتر متغیر است. به معنای دیگر تولید هر کیلو فولاد بین ۲۳۰ تا ۲۸۰ لیتر آب می‌برد. 

شاهد مثال‌های این‌چنینی کم نیستند و اگر بخواهیم نگاه موشکافانه‌ای به این قبیل تصمیمات بیندازیم، یک مثنوی هفتادمن کاغذ حرف برای گفتن داریم. حال سؤال اصلی اینجا مطرح می‌شود که در این میانه سند آمایش سرزمین در کجای کار قرار دارد؟ آیا متولیان تصمیم‌سازی که امضایشان پای موافقت‌های اصولی چنین صنایعی است، با توجه به اسناد مرتبط بالادستی و با نگاه به ظرفیت‌های آبی و خاکی هرمنطقه اقدام می‌کنند؟ متأسفانه باید این را گفت که محوریت قرار ندادن آب به‌عنوان یکی از ارکان اصلی آمایش سرزمین در بسیاری از طرح‌ها و پروژه‌های در دست ساخت دولت به‌ویژه در مناطق خشک و کم‌آبی، چون دشت‌های شرقی کشور مشهود است. 

همچنین براساس مطالعات مرکز پژوهش‎های توسعه و آینده‌نگری، ضعف در نظام برنامه‌ریزی آمایش سرزمین، آمایشی نبودن برنامه‌های توسعه کشور، پدیده گسست زمانی و تعلل در تصمیم‌های اجرایی و اجرای آن، تمرکزگرایی در نظام تصمیم‌گیری، نبود قوانین و مقررات تکلیف‌آور و ضعف در تمامی مراحل و فرایند تصویب، نظارت و ارزشیابی برنامه‌های آمایشی، سبب‌ساز اتفاقات ناگوار و برگشت‌ناپذیری در حوزه آب شده است. 

بدون شک راه چاره برای برون‌رفت از این‌گونه مشکلات، التزام به قانون و اسناد بالادستی ازسوی مجموعه‌هایی است که در روند استقرار یک صنعت یا ترویج یک الگوی کشت تصمیم‌سازند. درکنار این مهم، باید به سند آمایش سرزمین به‌عنوان یک سند راهبردی و تأثیرگذار و نه مزاحم برای توسعه کشور نگاه کرد. متولیان صنعت و کشاورزی کشور و به تبع آن، استان‌های مختلف باید به این درک از واقعیت برسند که سند آمایش سرزمین، نه‌تنها سندی تشریفاتی بله گواهی‌نامه مهمی برای ضمانت زیست سالم نسل‌های آینده که تقصیری در مدیریت امروز ما ندارند، به حساب می‌آید.

گزارش خطا
ارسال نظرات
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
پربازدید
آخرین اخبار پربازدیدها چند رسانه ای عکس
{*Start Google Analytics Code*} <-- End Google Analytics Code -->