الهام ظریفیان | شهرآرانیوز؛ کافی است از نخشان بگیرید و رهایشان کنید توی لیوان آب جوش. به همان سرعتی که صفحه گوشی را بالا و پایین و چند پست را لایک می‌کنید، رنگ پس می‌دهند و با آن بخار‌های رقصان، جوری برایتان دلبری می‌کنند که انگار از سینی‌ای در دستِ مه پیکری سیه چشم و کمان ابرو و در جلسه خواستگاری، بهتان تعارف شده‌اند، همان قدر مجلسی و خوش رنگ.
اما به قول بیدل دهلوی «این لعاب بی بها را نتوان به زر خریدن». حکایت چای کیسه‌ای و آدم‌های شتاب زده این عصر است که همه لذت‌های دنیا را در لوکس‌ترین و چشم نوازترین حالتش می‌خواهند و در عین حال حوصله منتظر ماندن هم ندارند، حتی به قدر دم کشیدن یک فنجان چای!
اگر ادامه مطلب را بخوانید، متوجه می‌شوید که «فوری» و «آسان» بودن چای‌ها و دم نوش‌های کیسه‌ای که این روز‌ها مصرفشان بیش از قبل رواج یافته است، تبعات جبران ناپذیری برای سلامتی‌تان خواهد داشت و شاید بهتر باشد چندان سراغ این دلبر خوش خط وخال که درواقع مار غاشیه‌ای است با زهری آغشته به سرطان، نروید.
باوجود فراگیرشدن مصرف قهوه، هنوز هم می‌توان چای را نوشیدنی شماره یک ایرانی‌ها به حساب آورد. بسیاری در دیگر کشور‌ها نیز همین نظر را دارند و بر همین اساس، روزانه میلیون‌ها نفر، روز خود را با نوشیدن چای شروع می‌کنند. چای از برگ گیاهی به نام کاملیا تهیه می‌شود و نوع کم رنگ و غیرعطری آن، اگر به درستی دم شود و به اندازه مصرف شود، فواید بسیاری برای سلامتی دارد.
یک نمونه اش خاصیت ضدپیری چای است. چای با وجود آنتی اکسیدان‌هایی که دارد، می‌تواند با رادیکال‌های آزاد مقابله کند. حتما می‌دانید که رادیکال‌های آزاد همان خرابکار‌هایی هستند که به سلول‌ها آسیب می‌رسانند و موجب پیری می‌شوند. علاوه بر آن چای می‌تواند باکتری‌ها را از بین ببرد، موجب افزایش طول عمر سلول‌ها شود، به بدن در مبارزه با ویروس‌های بیماری زا مانند آنفلوانزا، هپاتیت و اسهال خونی کمک و سیستم ایمنی را تقویت کند.
همچنین نوشیدن چای باعث کاهش سطح هورمون استرس (کورتیزول) و در نتیجه کاهش علائم اضطراب می‌شود. بسیاری از مطالعات نشان داده‌اند در افرادی که به طور منظم چای می‌نوشند، خطر ابتلا به زوال عقل و سکته مغزی کمتر است و این افراد عملکرد شناختی بهتری دارند.
برای دستیابی به فواید گفته شده، باید زحمت دم کردن چای و دقایقی انتظار را به خودمان بدهیم و این همان چیزی است که برای اغلب آدم‌های این دوره و زمانه، چندان محلی از اعراب ندارد. پس تولیدکنندگان خیلی زود دست به کار شدند و مثل خیلی از دیگر محصولات غذایی محبوب، نوع فوری و نیمه آماده آن به نام چای کیسه‌ای را تولید کردند.
چای کیسه‌ای عبارت است از یک کیسه کاغذی یا نایلونی مهر و موم شده حاوی چای خشک که برای آماده سازی آسان و سریع مورداستفاده قرار می‌گیرد. حال آنکه این آسان بودن ممکن است به قیمت سلامتی مان تمام شود؛ چون مصرف بیش از حد چای کیسه‌ای ممکن است به برخی مضرات سلامتی منجر شود.
متخصصان می‌گویند کمترین ضرر چای و دم نوش کیسه‌ای ناشی از تقلبی یا بی کیفیت بودن محتوای کیسه است. مسلما شما دوست ندارید در لیوان چایتان دم کرده برگ‌های خردشده نامشخص، خاک، گرد وغبار و حتی فضولات حیوانی را که در محصولات بی کیفیت وارد کیسه‌ها می‌شوند، میل کنید.
رنگ‌های مصنوعی، تثبیت کننده‌ها و نگهدارنده ها، مشکلی دیگر هستند. این مواد شیمیایی در فرایند تولید چای‌های کیسه‌ای به کار می‌روند تا ظاهر چای شما را خوش رنگ کنند. مصرف مداوم این مواد، سلامتی شما را به مخاطره خواهد انداخت. آفت کش ها، سموم محیطی یا فلزات سنگین نیز از دیگر آلودگی‌های شیمیایی در محصولات بی کیفیت و تقلبی هستند که می‌توانند چای شما را به یک نوشیدنی سرطان زا تبدیل کنند.
ممکن است بگویید این چیز‌ها درباره هر محصول تقلبی و فاقد پروانه بهداشتی صدق می‌کند، حتی چای دمی. درست است. مسلما نظارت‌های بهداشتی در محصولاتی که پروانه بهداشتی معتبر و سیب سلامت دارند، چنین کنترل‌هایی را دربرمی گیرد. اما این همه ماجرا نیست. نتایج پژوهش‌هایی که به تازگی منتشر شده‌اند، نشان می‌دهند با هربار نوشیدن چای یا دم نوش کیسه‌ای، شما میلیارد‌ها ذره پلاستیکی در حد میکرو و نانو را وارد بدن خود می‌کنید.
کیسه‌های چای یا همان تی بگ‌ها در گذشته از جنس کاغذ ساخته می‌شدند ولی اخیرا کیسه‌های پلاستیکی رواج یافته‌اند. براساس یافته‌های اخیر محققان، این کیسه‌ها می‌توانند تا حدود ۱۱.۶میلیارد ذرات میکروپلاستیکی و ۳.۱ میلیارد ذرات نانوپلاستیک در آب داغ آزاد کنند.
محققان دریافته‌اند که سلول‌های مخاطی روده بیشترین جذب این ذرات پلاستیکی را دارند و برخی از این ذرات حتی می‌توانند وارد هسته سلول‌ها شوند. این موضوع نگرانی‌های جدی درباره تأثیرات طولانی مدت میکروپلاستیک‌ها بر سلامت انسان ایجاد کرده است. شواهد فزاینده نشان می‌دهد که پلاستیک‌ها می‌توانند در ایجاد سرطان زودرس، نقشی کلیدی داشته باشند.
مطالعه‌ای نشان داده است که سلول‌های سرطانی روده پس از تماس با میکروپلاستیک‌ها با سرعت بیشتری گسترش می‌یابند. همچنین محققان چینی دریافته‌اند که ذرات پلاستیکی در اسپرم مردان وجود دارد و می‌تواند بر تحرک اسپرم و قدرت باروری تأثیر منفی بگذارد. همه این تأثیرات باعث شده است سازمان بهداشت جهانی خواستار تحقیقات فوری و بیشتر درباره میکروپلاستیک‌ها در محیط و تأثیر آن‌ها بر سلامت انسان شود.
شاید فکر کنید مشکل فقط مربوط به جنس کیسه‌های پلاستیکی است و اگر چای یا دم نوش‌های کیسه‌ای کاغذی را استفاده کنید، مشکلی ندارند. درحالی که در کیسه‌های کاغذی نیز اگر کاغذ از نوع نامرغوب باشد، برای مثال کاغذی باشد که از ضایعات و کاغذ باطله به دست آمده، ممکن است به ترکیبات کلره ازجمله اپی کلروهیدرین «Aepklorhedrinn» آلوده باشد.
این مشکل در محصولات تقلبی، بی کیفیت و بدون پروانه بهداشتی و سیب سلامت وجود دارد. حتی در محصولات غیرتقلبی هم این ماده در چسب‌هایی که برای بسته بندی کیسه‌های کاغذی به کار می‌روند، یافت می‌شوند. به طور کلی اپی کلروهیدرین در صنایع کاغذ، پلاستیک و آفت کش‌ها کاربرد دارد و به محض تماس با آب، ترکیبی سرطان زا به نام ۳-MCPD تشکیل می‌دهد. این ماده امروز در جهان، مشکلی جدید در بخش مواد غذایی به شمار می‌آید.
آلودگی محیط زیست یکی دیگر از مشکلات جدی چای‌ها و دم نوش‌های کیسه‌ای است. در حالی که استفاده از چای کیسه‌ای در ادارات، مسافرت‌ها و گردش‌های خانوادگی بسیار متداول است، نایلون و کاغذی که در بسته بندی کیسه آن استفاده می‌شود، تجزیه پذیری صددرصدی ندارد؛ بنابراین بازیافت نمی‌شود. چای‌های کیسه‌ای استفاده شده‌ای هم که در طبیعت رها می‌شوند، یک مشکل دیگرند؛ زیرا در نتیجه این کار، مواد شیمیایی برجای مانده از کیسه‌های چای، به داخل خاک نفوذ می‌کنند و موجب آلودگی خاک و حتی سیستم‌های آب‌های زمینی و زیرزمینی می‌شوند. همچنین این مواد می‌توانند باعث بیماری حیواناتی شوند که آن‌ها را می‌بلعند.
تا حد امکان از مصرف چای یا هر دم نوش کیسه‌ای دوری کنید. کمی حوصله کنید و با دم کردن از طعم اصلی چای لذت ببرید.
در شرایط عادی و غیر از مسافرت نیز می‌توان چای یا دم نوش را در فلاسک یا ماگ‌های سفری دم کرد و تازه نوشید.
اگر به هردلیلی به هیچ مدل چای دم کرده دسترسی ندارید، چای یا دم نوش کیسه‌ای را انتخاب کنید که کاملا زیست تخریب پذیر، بدون پلاستیک، ارگانیک یا ساخته شده از مواد گیاهی باشد.
راه حل دیگر درست کردن چای کیسه‌ای خانگی است. می‌توانید با مقداری پارچه تنظیف و کمی نخ، به تعداد مورد نیاز چای یا دم نوش کیسه‌ای درست کنید و در ساک سفرتان بگذارید.
گاهی دم نوش ساز‌های توپی استیل را امتحان کنید. این مدل قیمت چندانی ندارد و استفاده از آن به ویژه در سفر یا محل کار خیلی راحت است.