سبد غذایی خانوار و علامت تعجب

«سبد غذایی خانوار»؛ این سه کلمه را که‌ می‌نویسم، ناخودآگاه انگشتم روی دکمه شیفت می‌رود تا انگشت دیگر کلید یکِ ردیف اعداد را هم زمان بفشارد تا علامت «!» بر صفحه نقش بندد. این جناب علامت «!» که به علامت تعجب معروف است، در نگارش فارسی برای بیان تعجب، حیرت، تأکید، دستور، استهزا و به طور کلی جملاتی که بار یا فشار عاطفی دارند، به کار می‌رود. 

وضعیت امروز بازار و سبدی که هر روز خالی‌تر می‌شود، برای هرکداممان حاوی یک یا چند حالت از این فهرست پرتأمل است. تعجب دارد، چون فکر نمی‌کردیم روزی اقلام خوراکی هم دچار ناترازی شود و قیمتش مثل طلا دچار نوسان گردد. طلا و خودرو و لوازم خانگی و حتی لباس را‌ می‌شود نخرید و‌ می‌شود از این ستون به آن ستون کشاند تا شاید فرجی شود، اما نمی‌شود گرسنگی را میان ستون‌ها دواند! 

اصلا گرسنه را نای ایستادن نیست، چه رسد به دویدن؛ حتی از این ستون تا آن ستون. اکنون، اما با افزایش نرخ اقلام خوراکی، فراتر از تقلا و تکاپو با پدیده دردآوری به نام کاهش و تلخ‌تر از تلخِ یا حذف این اقلام از سبد غذایی خانوار روبه رو می‌شویم. کم هم نیستند ناگزیران گرفتار حذف. حتی درباره دارو در خبر‌ها خواندیم که از هر ۱۰ نفری که وارد داروخانه می‌شوند، سه نفر با شنیدن قیمت ها، دارونگرفته بیرون می‌روند تا با درد خود بسوزند. ساختنی که در کار نیست. 

حالا حذف برخی اقلام خوراکی و تأثیری که بر کاهش سلامت مردم دارد، می‌تواند عدد سه را فربه‌تر کند. به هرحال تعارف بردار نیست و گران است و‌ نمی‌شود و‌ نمی‌توانیم هم حالی اش نیست. بدن برای برپاماندن نیازمند کالری‌های مشخصی است که اگر تأمین نشود، خیلی زود برای سلامت آدم تعیین تکلیف می‌کند. فراوانی بیماری‌ها را باید در نسبت با گرانی‌ها و فقر موادغذایی هم سنجید. 

حتما مسئولان محترم چنین می‌کنند! حیرت هم دارد وضع امروز که گرانی دارد همه رکورد‌ها را‌ می‌شکند. تأکید هم باید کرد برای یادآوری مسئولان. شاید «دستور»‌ی بدهند که کار سامان یابد، اما یاد این جمله مرجع قرآن پژوه، حضرت آیت ا... جوادی آملی، افتادم که به صراحت گفتند: «اقتصاد مثل راهپیمایی نیست که سفارش شود و با سفارش حل شود. دستوری نیست. این یک علم است که مدیریت، جامعیت، زمین شناسی و زمان شناسی می‌خواهد.» امیدواریم با نگاه و برنامه و اقدام عالمانه مسئولان محترم در تدبیر بازار، این علامت را با نیت شگفتی از کارآمدی اقدام و تحسین نتایج آن بر کاغذ بنشانیم. به هرحال این جناب علامت «!» کارکرد‌هایی از این دست هم دارد.