اقتصاد ایران در صورت رفع کامل تحریم‌ها چگونه خواهد بود؟ | صاحبان صنایع خراسان رضوی پاسخ می‌دهند

به گزارش شهرآرانیوز، از صبح امروز به‌جرئت می‌توان گفت که چشم رسانه‌ها و بسیاری از مردم ایران به اخباری دوخته شده که از مسقط، پایتخت عمان، مخابره می‌شود. از صبح امروز که هیئت‌های دیپلماتیک ایران و آمریکا با فاصله اندکی نسبت به یکدیگر وارد پایتخت عمان شدند، اخبار مسقط به موضوع محبوب اکثر خبرگزاری‌ها تبدیل شده، اما حقیقت آن است که پرداختن به جوانب این مذاکرات، مدت‌هاست که سوژه داغ رسانه‌های داخلی و حتی بین‌المللی است. حالا فارغ از اینکه نتیجه مذاکرات عمان چه خواهد شد، ما در این گزارش با چهار نفر از چهره‌های نام‌آشنای اقتصادی استان به گفت‌و‌گو نشسته‌ایم. این افراد همگی از کارآفرینان و صاحب‌نظران کارآزموده اقتصاد و تولید در خراسان رضوی هستند و اکنون همگی در برابر یک سؤال واحد قرار می‌گیرند: «اگر به فرض محال، همه تحریم‌ها پس از این مذاکرات به‌طور کامل لغو شود، اقتصاد ایران به‌خصوص در حوزه صنعت و تولید چه شکلی خواهد شد؟»

بهبود سریع وضعیت اقتصادی، یک رؤیای واهی

محمدرضا توکلی‌زاده، رئیس اتاق بازرگانی، صنعت، معدن و کشاورزی خراسان رضوی، اظهار کرد: موضوع رفع تحریم‌ها چیزی نیست که در لحظه یا حتی در یک بازه زمانی چندماهه بتواند گره شاخصی از ما باز کند. ما در داخل کشور خودمان موانعی داریم که غیر از موانع تحریمی بلای جان تولید و اقتصاد ماست. این‌ها از مصادیق خودتحریمی هستند؛ همین مسئله احتیاط‌های نابجا در انعقاد قرارداد‌های بزرگ تجاری با کشور‌های همسایه یا مثلاً سخت‌گیری‌های غیرمعقول در حوزه صادرات، واردات، ترانزیت و تعرفه‌های گمرکی. اصلاً بگوییم همین امروز همه تحریم‌ها باهم رفع شود، آیا کامیون‌های ما می‌توانند هرچقدر دلشان خواست، جنس تولیدکننده ما را ببرند و ماده اولیه بیاورند؟ قطعاً نه!

در ادامه حتما بخوانید سرنوشت صادرات نفت ایران بدون مذاکرات چه می‌شود؟

او افزود: اگرچه رفع تحریم‌ها کمک خیلی خوبی به آینده بلندمدت اقتصاد ما خواهد داشت، اما این‌طور نیست که ما بتوانیم بگوییم با رفع کامل تحریم‌ها، به‌یک‌باره همه‌چیز گل‌وبلبل می‌شود. این یک رؤیای واهی است. کشور نیازمند اصلاح تفکر حکمرانی است. رفع تحریم خوب است، اما تا زمانی که رویکرد‌های مدیریتی سنتی و سخت‌گیری‌های نابجا وجود داشته باشد، حتی یک کشور آزاد هم نمی‌تواند در این فضا به دستاورد اقتصادی شاخصی برسد.

کاهش نرخ ارز، اولین دستاورد رفع کامل تحریم‌ها

فیروز ابراهیمی، رئیس خانه صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی، با استقبال از این سؤال و تصویر آینده بدون تحریم در اقتصاد ایران بیان کرد: در اولین اتفاق بعد از رفع کامل تحریم‌ها ما می‌توانیم حداقل ۱۰ تا ۱۵ درصد کاهش نرخ دلار را شاهد باشیم، اما به‌دلیل انتظاراتی که در مردم وجود دارد، به نظرم ما تا چند ماه بعد از آن روز دچار رکود خواهیم شد؛ چون الان در ذهن بسیاری از مردم ما این تصور غالب است که باعث و بانی همه مصیبت‌ها و گرانی‌ها این تحریم‌ها هستند، اما وقتی تحریم برداشته شود و اقلام داخلی همچنان گرفتار احتکار و گران‌فروشی بوده و تغییر قیمت محسوسی نداشته باشند، این سرخوردگی بازار را دچار رکود خواهد کرد.

او ادامه داد: با این حال، در بلندمدت یعنی در بازه زمانی دو تا سه سال، به نظر شرایط جدید بتواند اثر خود را در اقتصاد نشان دهد. چطور؟ با افزایش ارزش پول ملی، افزایش انفجاری صادرات و واردات، افزایش درآمد‌های عمومی دولت و البته رشد تولید که با ورود تجهیزات و مواد اولیه، استاندارد‌های کیفی محصولات ایرانی را چه در بازار داخلی و چه خارجی بهبود می‌بخشد.

رونق تولید، شاید شش سال دیگر!

سومین مخاطب این سؤال واحد، حسین محمدیان رئیس کمیسیون توسعه صادرات اتاق بازرگانی خراسان رضوی بود که تصریح کرد: راستش من خیلی به دنیای پساتحریم در ایران خوش‌بین نیستم. می‌دانید چرا؟ چون سال‌هاست صنعت ما به وضعیتی رسیده که دیگر برایش فرقی نمی‌کند که تحریم باشد یا نباشد. منظورم این است که اینقدر این گره کور شده که حتی اگر تحریم هم اصلاً نباشد، حداقل پنج تا شش سال زمان لازم است تا بانک‌های ما به سطحی از کفایت سرمایه برسند که بتوانند پیوستن صنایع ایران به تجارت جهانی را پشتیبانی کنند.

او بیان کرد: فقط گشایشی که مردم می‌توانند منتظر باشند تا پس از رفع تحریم‌ها یک اثر ملموس و محسوس در معیشتشان داشته باشد، همین آرامش روانی بازار است. شما ببینید مثلاً در سه ماه گذشته مگر چه اتفاقی در اقتصاد ما افتاده که دلار باید ۴۰ درصد گران شود؟ غیر از انتظار تورمی هیچ دلیل دیگری برای گرانی اخیر دلار وجود ندارد و به نظرم رفع تحریم‌ها فقط می‌تواند در کوتاه‌مدت همین آرامش گمشده را به بازار ما برگرداند.

رشد انفجاری اقتصاد ایران در عصر پساتحریم

نگاه عبدالله یزدان‌بخش، عضو هیئت‌مدیره انجمن مدیران صنایع استان به شرایط پساتحریمی ایران، یک رویکرد مثبت و امیدوارکننده بود. او خاطرنشان کرد: در دهه‌های اخیر، بلایی که تحریم بر سر ما آورده است، همین محرومیت از بازار‌های جهانی، مشکلات بازگشت ارز حاصل از صادرات و عقب‌ماندگی فنی صنایع است. این‌طور به شما بگویم که اقتصاد ایران و به‌خصوص صنعت، الان مثل یک فنر است که سال‌ها فقط فشرده شده و حالا اگر تحریم‌ها واقعاً – و نه‌فقط روی کاغذ – برداشته شود، به‌نظر من شاهد یک رشد انفجاری خواهیم بود. ما همین الان نیروی انسانی نخبه، جوان و کاربلدی در صنعت داریم که شیوه مرسوم مهندسی معکوس را به طراحی‌های خاص و مبتکرانه تغییر داده‌اند. حالا اگر قرار باشد تحریم‌ها واقعاً برطرف شوند، صنایع ایران می‌توانند خود را با دانش نوین فنی و تجهیزات جدید به‌روز‌رسانی کنند و آن زمان است که جهش حقیقی در اقتصاد دردسترس خواهد بود.

به گفته یزدان‌بخش، در صورتی که تحریم‌ها به‌معنای واقعی کلمه برطرف شوند، از نظر گردش مالی و رشد درآمد‌های ارزی کشور به سطحی از آمادگی می‌رسد که می‌تواند هزاران پروژه نیمه‌تمام زیرساختی را که امروزه معطل تزریق بودجه هستند، به سرانجام برساند. همین موارد، خود مقدمه پیشرفت‌های چشمگیر خواهند بود و حتی شاید بتوان ادعا کرد که چشم‌انداز برنامه هفتم توسعه در سه سال قابل‌تحقق باشد.