جای پارک در محدوده حرم مطهر حکم کیمیا را دارد. با وجود پارکینگ‌های مسقف و روباز زیادی که در این محدوده ساخته شده است، باز هم مشکل کمبود پارکینگ وجود دارد. امسال با لغو سفر‌های تابستانی زائران به مشهد اوضاع کمی در کنترل بود، اما همچنان این مشکل در خیابان‌های اطراف حرم مطهر بیشتر از هر چیزی خودنمایی می‌کند.
المیرا منشادی/شهرآرانیوز - جای پارک در محدوده حرم مطهر حکم کیمیا را دارد. با وجود پارکینگ‌های مسقف و روباز زیادی که در این محدوده ساخته شده است، باز هم مشکل کمبود پارکینگ وجود دارد. امسال با لغو سفر‌های تابستانی زائران به مشهد اوضاع کمی در کنترل بود، اما همچنان این مشکل در خیابان‌های اطراف حرم مطهر بیشتر از هر چیزی خودنمایی می‌کند.
خلیل‌ا... کاظمی، معاون عمران، حمل‌ونقل و ترافیک شهردار مشهد، در آخرین اظهارنظرش در این‌باره گفت برطرف کردن مشکل ترافیکی اطراف حرم مطهر جزو دغدغه‌های اصلی تولیت آستان قدس و شهردار مشهد است و از نیاز این محدوده به ۵۶۰۰ جای پارک خبر داد.
او همچنین از طرحی خبر داد که قرار است طبق آن در ورودی‌های حرم مطهر ازجمله میدان شهدا، میدان بسیج، میدان شهید گمنام و میدان پنجراه پارکینگ لازم تأمین شود و خیابان‌های اصلی منتهی به حرم مطهر نیز در اختیار ناوگان حمل‌ونقل عمومی و سامانه حمل‌ونقل برقی قرار گیرد.
این در حالی است که محمدرضا حیدری، رئیس شورای اسلامی شهر مشهد، نیز در نشست خبری خود در اردیبهشت‌ماه امسال ضمن تأیید صحبت‌های کاظمی، گفت: ما به هیچ وجه بنا نداریم در محور‌های اطراف حرم مطهر پارکینگ بسازیم. زیرا این موضوع باعث افزایش تقاضای سفر و تردد وسیله‌های نقلیه در خیابان‌های نزدیک به حرم مطهر می‌شود و به‌عبارتی مشکلی رابرطرف نمی‌کند. اعتقاد ما بر این است که زائران و شهروندان در منطقه‌ای نزدیک به خیابان‌های حرم مطهر خودرو‌های خود را در پارکینگ‌ها قرار دهند و فاصله باقی‌مانده را با حمل‌ونقل عمومی طی کنند.
از این رو شهرداری با همکاری آستان قدس طرحی را در راستای کاهش ترافیک در این محور تعریف کرده است مبنی بر اینکه در چند نقطه ازجمله میدان شهدا، چهارراه مقدم، چهارراه راه‌آهن، هفده‌شهریور و میدان بسیج پارکینگ‌هایی ساخته شود و زائران خودرو‌های خود را در این پارکینگ‌ها قرار دهند و فاصله باقی‌مانده تا حرم مطهر را از طریق وسایل حمل‌ونقل عمومی طی کنند. این مدل در کشور‌های توسعه‌یافته بسیار اثربخش بوده است و اجرای آن تا حدود زیادی مشکل ترافیک در این منطقه را برطرف خواهد کرد.
با این حال کمبود پارکینگ در محدوه حرم مطهر اگرچه بااهمیت‌ترین و اولویت‌دارترین موضوع شهرداری مشهد نیست، همیشه مطالبه‌ای چالش‌برانگیز برای شهرداران مشهد و حتی منطقه بوده است.
در این هفته نگاهی خواهیم داشت به پراکندگی پارکینگ‌های عمومی اطراف حرم مطهر و نیز تأثیر کمبود جای پارک در این محدوده را بیشتر بررسی می‌کنیم.
زیرگذر هیچ‌وقت جای پارک ندارد
شاید برای شما هم اتفاق افتاده باشد که با خودرو شخصی به حرم مطهر رضوی رفته باشید. حال تفاوتی نمی‌کند که جزو زائران یا یکی از مجاوران و مشهدی‌هایی باشید که برای زیارت به حرم مطهر مشرف می‌شوید. احتمالا برای پیدا کردن محلی مناسب برای پارک کردن دچار مشکل شده‌اید. بیشتر افرادی که تجربه کافی برای تردد در اطراف حرم ندارند، همان ابتدا وارد زیرگذر می‌شوند و تصور می‌کنند در پارکینگ بزرگ زیرگذر می‌توانند جا پیدا کنند، ولی این تصور اشتباه است. این پارکینگ تقریبا همیشه پر است. با این حال جای نگرانی نیست. در محدوده حرم پارکینگ‌هایی وجود دارد که می‌توانید به‌راحتی برای هر زمانی که خواستید، خودرو خود را پارک کنید.
پارکینگ زیرگذر حرم مطهر امام رضا (ع): ورودی این پارکینگ ابتدای زیرگذر از سمت خیابان شیرازی قرار دارد. سایر ورودی‌های پارکینگ زیرگذر، محل ورود و خروج حقوق‌بگیران آستان قدس رضوی و خادمان حرم است. در ضمن کسبه خیابان‌های اطراف حرم نیز خودرو‌های خود را در همین پارکینگ می‌گذارند. این در حالی است که در چند سال اخیر طرحی مبنی بر تخریب پارکینگ‌های زیرگذر برای بهبود خدمت‌رسانی به زائران حرم مطهر ارائه شده است که به‌طور حتم ساخت پارکینگ توسط شهرداری مشهد در محدوده اطراف حرم مطهر در همین راستاست.
پارکینگ روباز میدان شهدا: این پارکینگ مسطح در محدوده شهری منطقه ثامن نیست، اما با ظرفیت ۱۵ خودرو، واقع در خیابان شیرازی، شیرازی ۱۷ امکان پارک خودرو را به مسافران و مجاوران می‌دهد. این پارکینگ امکاناتی همانند کارواش نیز ارائه می‌دهد و مهم‌ترین ویژگی‌اش این است که از پارکینگ طبقاتی میدان شهدا به حرم نزدیک‌تر است، اما به گفته کسبه، احتمال اینکه ظرفیت آن خیلی زود تکمیل شود، همیشه وجود دارد.
پارکینگ طبقاتی میدان شهدا: این پارکینگ مسقف در منطقه ثامن نیست، اما با ظرفیت ۲۵۰ خودرو، واقع در ضلع غربی میدان، کنار پایانه اتوبوس‌رانی کمک زیادی به حل مشکل کمبود جای پارک در خیابان منتهی به حرم مطهر کرده است. این پارکینگ حدود ۹۰۰ متر تا حرم مطهر فاصله دارد و از آنجا که در این خیابان طرح زوج و فرد اعمال می‌شود، می‌توان مسیر تا حرم مطهر را پیاده طی کرد.
پارکینگ مسقف بازار مرکزی: این پارکینگ مسطح با ظرفیت ۶۰ خودرو، در خیابان شهید رجایی، کوچه مخابرات، انتهای کوچه چهارباغ قرار دارد. این پارکینگ نزدیک‌ترین پارکینگ به حرم مطهر از سمت خیابان شیرازی است و از پارکینگ‌های قدیمی و شناخته‌شده در بین زائران و مجاوران است. مهم‌ترین ویژگی این پارکینگ دسترسی آسان و راحت به بازار و البته حرم مطهر است.
پارکینگ روباز عیدگاه: پارکینگ روباز و مسطح بازار یکی دیگر از پارکینگ‌های اطراف حرم مطهر است. این پارکینگ با ظرفیت ۴۰۰ خودرو، در خیابان نواب‌صفوی، نواب‌صفوی ۱۱، کوچه باغ حسن‌خان واقع است. به گفته کسبه این خیابان، این پارکینگ در بین زائران بسیار طرف‌دار دارد و دلیل آن نیز علاوه بر نزدیکی به حرم مطهر برای زیارت، خانه‌های تاریخی و جاذبه‌های گردشگری در این محدوده است. خانه‌هایی مانند خانه داروغه، خانه توکلی و خانه امیری و مدارس تاریخی مانند مدرسه عباسقلی‌خان نیز در نزدیکی این پارکینگ قرار دارد.
پارکینگ مسقف معین: این پارکینگ نیز در خیابان نواب قرار دارد. پارکینگ مسقف و مسطح معین با ظرفیت ۲۲۰ خودرو در خیابان نواب‌صفوی، نواب‌صفوی ۴ قرار دارد.
پارکینگ روباز بازار تنباکویی: این پارکینگ مسطح با ظرفیت ۲۰۰ خودرو در خیابان هفده‌شهریور، کوچه تنباکویی قرار دارد. این پارکینگ نیز در دل بازار قرار گرفته است و بیشتر کسبه و بازاری‌های این خیابان از آن استفاده می‌کنند. این پارکینگ نسبت به پارکینگ‌های دیگر کمی با حرم مطهر فاصله دارد.
پارکینگ مسقف عدالت: این پارکینگ مسطح با ظرفیت ۶۰ خودرو، در میدان پنجراه، کوچه بهره قرار دارد و همچون میدان شهدا در مقابل حرم قرار گرفته است. این خیابان به نام پایین‌خیابان شناخته می‌شد و به نام پایین پای حضرت نیز از آن یاد می‌شود.
پارکینگ عباسقلی‌خان: این پارکینگ مسطح و مسقف با ظرفیت ۶۰ خودرو، در خیابان وحدت، بازار عباسقلی‌خان، برای خدمت‌رسانی به زائران و مجاوران راه‌اندازی شده است. این پارکینگ در محله‌ای قدیمی با بازار‌های سنتی و سرپوشیده قرار گرفته است و در اطراف آن مناطق تاریخی و جا‌های دیدنی حرم به چشم می‌خورد.
پارکینگ روباز عباسقلی‌خان: این پارکینگ مسطح با ظرفیت ۱۵ خودرو، در شهربازی بولوار مفتح قرار گرفته است و تقریبا فاصله زیادی تا حرم مطهر دارد.
پارکینگ طبقاتی خسروی‌نو: این پارکینگ مسقف در محدوده شهری منطقه ثامن نیست، اما با ظرفیت ۲۰۰ خودرو، واقع در خیابان شهید اندرزگو، مقابل پمپ بنزین، کمک زیادی به زائران و مجاورانی می‌کند که تا این خیابان به دنبال جای پارک یا پارکینگ می‌روند.
پارکینگ روباز کسری: این پارکینگ از پارکینگ خسروی‌نو به حرم مطهر نزدیک‌تر است، اما ظرفیت بسیار کمی برای پذیرش خودرو دارد. ظرفیت این پارکینگ ۶۰ خودرو است. این پارکینگ مسطح در میدان بیت‌المقدس، خیابان اندرزگوی یک قرار دارد.
با این حال این ۲ پارکینگ در نزدیکی ورودی باب الجواد (ع) حرم مطهر قرار گرفته و دسترسی به بازار فرش‌فروش‌ها، مسجد صدیقی‌ها، موزه مردم‌شناسی (حمام مهدی قلی‌بیگ) و صحن جامع رضوی را آسان کرده است.
پارکینگ شبانه‌روزی امید: این پارکینگ از نزدیک‌ترین مراکز خرید به حرم مطهر و از جدیدترین جا‌های دیدنی مشهد است که از ۳ طبقه پارکینگ با ظرفیت ۲۸۲ خودرو برخوردار است و درست مقابل ورودی حرم مطهر در خیابان شیرازی قرار دارد. پارکینگ مجتمع امید دسترسی آسانی به کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی، صحن انقلاب و بست شیرازی دارد.
پارکینگ شاهین‌فر و خسروی‌نو: این ۲ پارکینگ با فاصله بیشتری از حرم مطهر در خیابان امام خمینی (ره) و آخوند خراسانی قرار دارند. پارکینگ روباز و مسطح کوچه شاهین‌فر با ظرفیت ۳۰ خودرو، در خیابان بازارچه سراب، جنب دانشکده علوم‌پزشکی واقع شده است و اگر اندکی اهل پیاده‌روی باشید، با پارک کردن ماشین در این خیابان می‌توانید کلی ترافیک خیابان‌های اطراف حرم را دور بزنید. انتهای این خیابان به خیابان آخوند خراسانی منتهی می‌شود و از آنجا تا حرم راه چندانی نیست و دسترسی آسانی به صحن جامع رضوی دارد. همچنین پارکینگ طبقاتی و مسقف خیابان خسروی‌نو واقع در خیابان آخوند خراسانی، آخوند خراسانی ۴ با ظرفیت ۲۵۰ خودرو، می‌تواند جای پارکی برای خودرو شما باشد.
پارکینگ طبقاتی آسمان: بزرگ‌ترین و در عین حال بیشترین ظرفیت جای پارک در پارکینگ طبقاتی آسمان است. این پارکینگ متعلق به بازار خرید آسمان است و طبقات انتهایی آن دید بسیار خوبی به گنبد و بارگاه حضرت رضا (ع) دارد. این پارکینگ ۲۱۰۰ جای پارک دارد.
پارکینگ هفده‌شهریور: تنها پارکینگ مکانیزه محدوده اطراف حرم مطهر با ظرفیت ۴۰ جای پارک، پارکینگ هفده‌شهریور است. این پارکینگ جنب بازار رضا (ع) قرار دارد و جزو پارکینگ‌های مسقف به شمار می‌رود.
۹۵۱۶
درمجموع ۴۸ پارکینگ مسقف و روبازی که در منطقه ثامن یا در خیابان‌های منتهی به حرم مطهر ساخته شده است، ۹۵۱۶ جای پارک دارد، اما به نظر می‌رسد این تعداد جای پارک کفاف خودرو‌های کسبه، اهالی و زائران را نمی‌دهد.
۱۵
در منطقه ثامن و خیابان‌های منتهی به حرم مطهر ۱۵ پارکینگ مسقف وجود دارد. این پارکینگ‌های پرطرف‌دار همانند پارکینگ عباسقلی‌خان، معین و بازار مرکزی، ۵۳۵۲ جای پارک را شامل می‌شوند.
۳۱
۳۱ پارکینگ روباز در محدوده حرم مطهر قرار دارد. بیشتر این پارکینگ‌ها در کوچه‌های اطراف حرم مطهر است و درواقع هر زمین رهاشده یا تملک‌شده توسط شهرداری تا زمانی که کاربری خود را پیدا کند، به پارکینگ تبدیل شده است.
۳۹۶۴
پارکینگ‌های روباز قابلیت‌های زیادی دارند و جای پارک بیشتری به مسافران و حتی اهالی می‌دهد. در مجموع ۳۹۶۴ جای پارک در ۳۱ پارکینگ روباز محدوده حرم مطهر وجود دارد.
۳۲
در منطقه ۳۲ پارکینگ محلی وجود دارد. بیشتر این پارکینگ‌ها زمین‌هایی است که بعد از تملک‌های شهرداری منطقه در راستای طرح بازسازی و بهسازی بافت اطراف حرم مطهر به‌صورت پارکینگ استفاده می‌شوند و طبیعی است که بیشتر این پارکینگ‌ها در کوچه‌پس‌کوچه‌های قدیمی خیابان‌های اصلی منتهی به حرم مطهر باشد. این پارکینگ‌ها عبارتند از:
پارکینگ کوچه آصفی با ۵۰ ظرفیت
پارکینگ کوچه حمام باغ با ۲۲ ظرفیت
پارکینگ پشت ساختمان شهرداری منطقه ثامن با ۴۴ ظرفیت
پارکینگ ابتدای نوغان با ۶۶ ظرفیت
پارکینگ جنب مسجد مروی‌ها با ۷۱ ظرفیت
پارکینگ وسط نوغان با ۱۲۴ ظرفیت
پارکینگ نوغان ۲ با ۳۲ ظرفیت
پارکینگ کوچه فروزان با ۶۰ ظرفیت
پارکینگ کوچه غفاریان با ۲۰ ظرفیت
پارکینگ کوچه بره با ۶۰ ظرفیت
پارکینگ کوچه باغ حسن‌خان با ۴۰۰ ظرفیت
۱۰
در محدوده حرم مطهر ۱۰ پارکینگ طبقاتی وجود دارد که بیشترین ظرفیت جای پارک را دارند. پارکینگ‌های آسمان، ۲ پارکینگ در خیابان خسروی‌نو، میدان شهدا و رضا پارکینگ‌های طبقاتی هستند که ۴۳۷۰ ظرفیت جای پارک ایجاد می‌کنند.
کمترین و بیشترین جای پارک در پارکینگ
اگر بخواهیم پارکینگ‌های اطراف حرم مطهر را به لحاظ جای پارک به ۲ دسته کمترین و بیشترین تقسیم کنیم، پارکینگ روباز عباسقلی‌خان با ظرفیت ۱۵ خودرو کمترین جای پارک و پارکینگ آسمان با ظرفیت ۲۱۰۰ خودرو بیشترین جای پارک را دارد.