اگر قصد بارداری دارید، به جای نگرانی‌های بی مورد، اطلاعاتتان را برای پشت سر گذاشتن یک بارداری بی خطر افزایش دهید.
معصومه متین نژاد | شهرآرانیوز؛ ۵ ماهی می‌شود که یک ویروس ناخوانده همه ابعاد زندگی‌مان را تحت تاثیر خودش قرار داده است: از احوال‌پرسی‌های روزانه‌مان بگیرید تا سبک خورد و خوراک و خرید کردن‌هایمان. اقدام برای بارداری هم یکی از همین هاست. یعنی در این شرایط کرونایی، در کنار هزار و یک مؤلفه اقتصادی و اجتماعی که برخی‌ها تا دیروز در چرتکه انداختن‌هایشان در نظر می‌گرفتند، نگرانی از نامساعد بودن شرایط برای یک بارداری بی‌خطر هم اضافه شده است. این موضوع باعث شده است بسیاری از زوج‌ها تصمیم بگیرند تا سفید نشدن وضعیت همه‌گیری کرونا، برای بارداری اقدام نکنند.
این تصمیم شاید برای همه جواب ندهد. برای نمونه، زوج‌هایی که برای ازدواج یا بارداری دیر اقدام کرده‌اند یا تک‌فرزند دارند و حالا با مشکلی به نام ناباروری فاصله چندانی ندارند، زمان برایشان حکم کیمیا را دارد و نمی‌توانند بیش از این منتظر بمانند. این مسئله را با دکتر سلمه دادگر، متخصص زنان و فلوشیپ طب مادر و جنین، در میان گذاشتیم تا جز برای این افراد، برای دیگر مادرانی که این روز‌ها در دوران شیرین بارداری خود به سر می‌برند و از وضعیت به‌وجودآمده و سلامتی خود و جنینی که دارند سخت نگران‌اند، نسخه‌ای بپیچیم و به بسیاری از پرسش‌هایی که در ذهنشان دارند پاسخ بدهیم.
کمک گرفتن از از پزشکان و ماما‌های آنلاین
کم اطلاعی و ناآگاهی همیشه باعث ترس می‌شود، موضوعی که بیشتر مادران باردار در طول ۹ ماه بارداری با آن روبه رویند. برای همین، تصمیم داریم در این بخش به معرفی چند نرم افزار بپردازیم که می‌تواند نقش یک ماما و پزشک همراه را به صورت بیست وچهارساعته برای مادران باردار ایفا کند.
مادرشو
یکی از جدیدترین نرم افزار‌های کمک بارداری اپلیکیشن اندرویدی «مادرشو» است که به ساده‌ترین شکل، همه تغییرات و تحولات ۳۸ هفته بارداری در بدن مادر و جنین را به اطلاع مخاطبانش می‌رساند. همچنین این نرم افزار اطلاعات کافی را درباره سلامت زنان و مسائل دوران بارداری و بعد از آن را درون خودش فراهم کرده است.
تقویم هفتگی بارداری
این اپلیکیشن تحت یک سامانه منسجم و به صورت هفته به هفته، تمامی مطالب مورد نیاز مادران باردار شامل باید و نباید‌های بارداری، توصیه‌های پزشکان در دوران بارداری و همچنین یادآوری تاریخ‌های مهم و تغییرات فیزیکی بدن خانم باردار و جنین را به صورت کامل دنبال می‌کند.
برنامه بارداری
این برنامه یکی از کامل‌ترین برنامه‌ها در زمینه بارداری و آموزش‌های مربوط به آن است. بیش از ۳۰۰ مقاله تخصصی از پیش از شروع بارداری، درحین بارداری، زایمان و پس از آن، مقالات مربوط به نوزاد و دانستنی‌های کامل درباره شیردهی و مراقبت از نوزاد، زایمان طبیعی و سزارین و مراقبت‌های بعد آن، فیلم‌های واقعی سونوگرافی سه بعدی و چهاربعدی، باید‌ها و نباید‌های بارداری و لالایی‌های زیبای کودکانه تنها بخش کوچکی از آن چیزی است که می‌توان در این نرم افزار مطالعه کرد.
بهترین تغذیه در این دوران کدام است؟
داشتن رژیم غذایی سالم و متعادل براساس هرم غذایی در بارداری یکی از ضرورترین کار‌هایی است که هر مادری باید برای حفظ سلامت خود و جنینش آن را دنبال کند.
گوشت، تخم مرغ و ماهی را باید کامل پخت، وگرنه سلامتی را به خطر می‌اندازند. همچنین نباید ماهی را بیش از ۲ تا ۳ وعده در هفته استفاده کرد (کنسرو ماهی هم ماهی محسوب می‌شود). ماهی‌هایی مانند اره ماهی و شاه ماهی خالمخالی مقدار زیادی جیوه دارند که می‌تواند به جنین در حال رشد آسیب برساند و بهتر است قید خوردن آن‌ها را زد.
همه نوع میوه و سبزی را باید مصرف کرد، اما پیش از خوردن حتما باید خوب شست.
مصرف دست کم ۴ وعده لبنیات در روز ضرور است تا کلسیم کافی برای بدن مادر و جنین تأمین شود. مصرف هرگونه شیر یا لبنیات غیر پاستوریزه و محلی هم فعلا ممنوع است.
مصرف زیاد قند و نمک خوب نیست و باید از جایگزین‌های آن‌ها استفاده کرد.
روزانه نباید بیش از یک یا ۲ فنجان قهوه یا نوشیدنی‌های دیگری که حاوی کافئین هستند استفاده کرد. مصرف هرگونه ماده دخانی، مخدر و الکل هم به هر میزانی که باشد ممنوع است. احتمال بیش فعالی در کودکانی که مادرانشان در طول بارداری از این مواد استفاده می‌کنند ۲ برابر بقیه است.
بیماری از مادر به جنین یا نوزاد منتقل می‌شود؟
هنوز هیچ یافته آزمایشگاهی‌ای نشان نداده است که در صورت ابتلای مادر به بیماری کرونا امکان انتقال آن از طریق خون، بند ناف، کانال زایمان یا شیر وجود دارد. از این رو هیچ دلیلی هم برای انجام زایمان به صورت سزارین یا شیر ندادن به نوزاد وجود ندارد. با وجود این، لازم است که مادران باردار یا شیرده چه به منظور پیشگیری از ابتلا به بیماری چه در صورت ابتلا مراقبت‌های لازم را انجام دهند.
- مراجعه سریع به پزشک یا ماما درصورت بروز علائم بیماری
- شستن مکرر دست‌ها و سینه قبل از شیردادن به نوزاد و در آغوش گرفتن او درصورت مشکوک بودن به بیماری
- استفاده از ماسک در زمان شیردادن به نوزاد و خواباندن او با فاصله از خود درصورت مشکوک بودن به بیماری
- ضدعفونی کردن مرتب سطوحی که در معرض تماس هستند
- ایزوله کردن خود و دوشیدن شیر و دادن آن از طریق یک قاشق یا شیشه تمیز با رعایت تمام نکات بهداشتی و احتیاطی به نوزاد درصورت ابتلای قطعی به بیماری.
وزن مناسب در زمان بارداری چقدر است؟
اضافه وزن زیاد در زمان بارداری یکی از دغدغه‌های مهم مادران باردار است. اگر مادری تا پیش از بارداری کمبود شدید وزن داشته باشد، طبیعی است که باید در طول بارداری وزن بیشتری اضافه کند و برعکس. اما به طور کل بیشتر مادران ۱۱ تا ۱۳.۵ کیلوگرم وزن اضافه می‌کنند که بیشتر آن مربوط به جنین و فضایی است که او در آن رشد می‌کند.
مصرف دارو‌ها و ویتامین‌ها چگونه است؟
مصرف هرگونه دارویی چه دارو‌های تجویزی و مسکن‌ها و چه مکمل‌های گیاهی باید با اجازه پزشک باشد، چون بعضی از دارو‌ها می‌توانند به نقص جنین منجر شوند به ویژه اگر در ۳ ماه اول بارداری باشد. این روز‌ها توصیه‌های زیادی برای مصرف برخی موادغذایی یا دمنوش‌ها و دارو‌های گیاهی در مقابله با بیماری کرونا می‌شود. بهتر است با پزشک دراین باره مشورت کرد. مصرف ویتامین‌ها و مکمل‌ها هم از این قاعده مستثنا نیست.
معمولا به زنان باردار توصیه می‌شود که روزانه دست کم ۴۰۰ میکروگرم اسید فولیک مصرف کنند. این کار به جلوگیری از بروز مشکلات مغزی و نخاعی در جنین کمک می‌کند، اما بیش از این مقدار و مصرف دیگر مکمل‌ها حتما باید زیرنظر پزشک باشد.
میزان فعالیت بدنی در این دوران چقدر باشد؟
شرایط کار در دوران بارداری برای هر کس متفاوت از دیگری است. برای نمونه، موادی مانند سرب، مس، جیوه و تشعشعات برای جنین ضرر دارد و اگر شغل مادر باردار وابسته به کار با این مواد است، باید خیلی زودتر از بقیه به مرخصی زایمان برود.
همچنین کار‌های پشت میزنشینی طولانی می‌تواند برای جنین مشکل ایجاد کند. به طور کل، وضعیت سلامت عمومی مادر تعیین کننده میزان فعالیت کاری او در این دوران خواهد بود.
ورزش کردن هم از آن توصیه‌هایی است که مادران باردار برای سلامتی خود و جنینشان باید آن را جدی بگیرند و اگر مشکل خاصی در دوران بارداری ندارند، روزانه ۳۰ دقیقه ورزش را انجام بدهند.
پیاده روی و شنا ورزش‌های بسیار خوبی برای مادران باردار هستند. درعوض باید از انجام ورزش‌هایی که خطر زمین خوردن دارند مانند اسکی، صخره نوردی و ورزش‌های برخوردی مانند فوتبال و بسکتبال به شدت پرهیز کنند. همچنین اگر هنگام یا پس از ورزش با علائمی مانند تاری دید، سرگیجه، درد سینه یا درد شکم روبه رو می‌شوند باید ورزش خود را قطع و با پزشک یا مامای خود مشورت کنند.
بیماری کرونا مادران باردار را بیشتر درگیر می‌کند؟
تاکنون تغییر محسوسی در میزان ابتلای زنان باردار و غیرباردار به بیماری کرونا یا حاد بودن شرایط جسمانی آن‌ها در مقایسه با دیگران در زمان ابتلا به بیماری دیده نشده است.
با وجود این، چون تغییرات فیزیولوژیک در بدن آنان بیش از دیگران است، باید آن‌ها را جزو گروه‌های حساس به حساب آورد، به ویژه در ماه‌های آخر بارداری که در صورت ابتلا به نوع حاد بیماری، کنترل شرایط جسمانی مادر کمی سخت خواهد شد. از این رو، به مادران باردار و اطرافیان آنان توصیه اکید می‌شود که مراقبت‌های لازم برای پیشگیری از ابتلا به بیماری کرونا را جدی بگیرند.
آیا نیازی به تحت نظر پزشک بودن هست؟
اگر بارداری پرخطری ندارید، ماما‌ها به همان اندازه پزشکان و شاید بهتر از آن‌ها می‌توانند شما را برای پشت سر گذاشتن یک بارداری ایمن کمک کنند. از این مسئله که بگذریم، زیرنظر بودن شما در طول دوران بارداری موضوعی مهم است و باید آن را جدی بگیرید. انجام برخی آزمایش‌ها و معاینات معمول برای تشخیص بیماری‌هایی مانند دیابت، فشارخون، کم خونی یا کنترل سلامت جنین ضرور است. معمولا در نخستین جلسه مراقبت‌های بارداری آزمایش خون و ادرار تجویز می‌شود. همچنین ممکن است در جلسات بعدی نیز تکرار شود.
پس از نخستین جلسه، هر ۴ هفته یک بار باید مراجعه داشته باشید. برای مراقبت‌های بارداری در ماه‌های هفتم و هشتم نیز هر ۲ هفته یک بار باید مراجعه کنید. در ماه آخر بارداری هم هر هفته باید تحت نظر باشید تا زمانی که کودک به دنیا بیاید. این یک رویه معمول در بیشتر بارداری هاست، ولی الان به دلیل شرایط خاصی که داریم، بیشتر پزشکان، ماما‌ها و مراکز بهداشت سعی می‌کنند برای رفت وآمد کمتر مادران باردار به مراکز بهداشتی درمانی، کمترین میزان آزمایش‌ها را درخواست کنند. در صورت نیاز هم همه آزمایش‌ها را در یک نوبت انجام دهند. همچنین از طریق تلفن و فضای مجازی بیش از قبل با مادران در ارتباط باشند.