استفاده از ظرفیت مشاوران در مدرسه برای بهبود مشکلات بچه‌ها | رفع اشکال این بار با مشاوره

به گزارش شهرآرانیوز؛ در دورهمی آخر هفته گذشته یکی از دوستان تجربه‌ای را از پسربچه مدرسه‌ای‌اش تعریف می‌کرد که تعجب همه را برانگیخت. از مدرسه پسر دوازده‌ساله‌اش با او تماس می‌گیرند و او را برای ساعت مشخصی به مدرسه فرامی‌خوانند. تصور خودش از این فراخوان، مشکل تحصیلی پسرش بوده است ولی وقتی ساعت مقرر در مدرسه حاضر می‌شود، تازه می‌فهمد که پسرش از او به‌علت بی‌توجهی درخانه به مشاور مدرسه گله کرده و مشاور هم برای صحبت دراین‌باره او را خواسته‌است.

دوستم جلسه برگزار شده را بسیار مفید و مؤثر می‌دانست و از این اتفاق خوشحال بود که پسرش با این سن کم، برای طرح مشکلاتش مسیر درستی را پیدا کرده‌است. موضوعی که در صورت فراگیری بین دانش‌آموزان می‌تواند گام مهمی در نزدیک‌ترشدن رابطه آنها با والدینشان و برطرف کردن مشکلاتشان داشته‌باشد.

استفاده از ظرفیت ارزشمندی که آموزش‌و‌پرورش رایگان آن را در اختیار دانش‌آموزان و والدینشان قرار داده و متأسفانه تا به امروز قدری ناشناخته مانده‌است. موضوعی که امروز می‌خواهیم با کمک دکتر سیدمحمدرضا ناظمی، مشاور حوزه کودک‌ونوجوان و مدرس دانشگاه درباره آن باهم صحبت کنیم و از این فرصت مغتنم بیشتر بهره ببریم.

مشاور به زبان ساده

اگر قرار باشد دربین کارکنان مدرسه فردی را بیابیم که رابطه دوستانه‌تری از بقیه با دانش‌آموزان دارد، به‌طور حتم آن شخص مشاور مدرسه خواهد بود. در واقع، مشاور را باید حلقه ارتباطی بین دانش‌آموز، والدینش و کارکنان آموزشی در مدرسه دانست که بچه‌ها می‌توانند در هرزمینه‌ای با او صحبت و درددل کنند. برای همین نمی‌توانیم به‌سادگی از آثاری چشم بپوشیم که مشاوران بر موفقیت تحصیلی، سلامت عاطفی و اجتماعی دانش‌آموزان در طول سال‌های حضورشان درمدرسه دارند.

رسالت مهم مشاوران

اگر تا به امروز تصورتان از حوزه فعالیت مشاوران در مدرسه، فقط راست‌و‌ریس کردن مشکلات تحصیلی بچه‌ها بوده‌است، باید بگوییم افزون‌بر‌اینکه اشتباه کرده‌اید، از ظرفیت مهمی هم که در مدرسه‌ها با بودجه زیادی برای کمک به مشکلات فرزندانتان قرارداده شده‌است تا به امروز غافل بوده‌اید.

شاید بد نباشد بدانید؛ هزینه هرجلسه چهل‌وپنج‌دقیقه‌ای مشاوره چیزی حدود ۷۰۰ هزار تومان است. خوب، با این توصیف بد نیست اطلاعاتمان را دراین‌باره قدری بیشتر کنیم. بیایید ابتدا باهم نگاهی گذرا به حوزه فعالیت مشاوران در مدرسه بیندازیم، ظرفیت‌هایی که تا به امروز می‌توانستید از آنها برای حل مشکلات فرزندتان استفاده کنید و نکرده‌اید.

برطرف کردن مشکلات تحصیلی

شناسایی مشکلات تحصیلی بچه‌ها و حل آنها شاید یکی از نخستین انتظارات شما از مشاور مدرسه باشد که بیراه هم نیست. راهنمایی تحصیلی و برنامه‌ریزی برای کمک به دانش‌آموزان در زمینه‌هایی مانند انتخاب رشته، تعیین هدف و مدیریت زمان، ارائه راهکار‌هایی برای بهبود روش‌های مطالعه دانش‌آموزان و شناسایی مشکلات یادگیری آنها و معرفی‌شان به متخصصان مربوط بخشی از فعالیت‌های مشاوران در مدرسه است که به‌منظور افزایش انگیزه تحصیلی در آنها و پیشگیری از افت و ترک تحصیل در دانش‌آموزان صورت می‌گیرد.

حل مشکلات روان‌شناختی و هیجانی

تجربه نشان داده‌است این مشکلات عاطفی و هیجانی بچه‌ها در مدرسه یا خانه است که سبب افت تحصیلی در آنها می‌شود، بنابراین خیلی مهم است که فردی نزدیک به بچه‌ها و باتجربه در این زمینه مراقب روح و روان بچه‌ها باشد. مشاوران در این زمینه می‌توانند به دوصورت به حل مشکلات بچه‌ها کمک کنند.

مشاوره فردی، در زمینه رسیدگی به اضطراب، افسردگی، استرس امتحان، مشکلات خانوادگی و کمک به تقویت عزت‌نفس و اعتمادبه‌نفس در بچه‌ها.

مشاوره گروهی، به‌منظور ایجاد احساس امنیت و آرامش در دانش‌آموزان و ارتقای مهارت‌های ارتباطی، کنترل هیجان، کاهش رفتار‌های پرخطر و بهبود سلامت روان آنها.

پذیرش نقش‌های اجتماعی و رفتاری

مدرسه نخستین محیط اجتماعی است که بچه‌ها کنترل‌شده آن را تجربه می‌کنند، ازاین‌رو خیلی مهم است که برای ورود به اجتماع واقعی آماده شوند. مشاور در این زمینه هم می‌تواند با تقویت مهارت‌هایی مانند نه گفتن، مدیریت خشم و همدلی بچه‌ها را آماده و با مداخله در مشکلات رفتاری مانند پرخاشگری، انزوا و قلدری به تقویت روابط بین فردی و کاهش تعارضات و رفتار‌های مخرب در آنها کمک کند.

ایجاد ارتباط بین مدرسه و خانواده

حوزه مهم دیگری که مشاوران می‌توانند در آن بسیار پررنگ عمل کنند، ایجاد هماهنگی‌های لازم برای هم‌افزایی بیشتر بین شما و اولیای مدرسه است. هماهنگی‌هایی که کمک می‌کند تا شما در جریان وضعیت روحی و روانی و تحصیلی فرزندتان در مدرسه قرار بگیرید و راحت‌تر با همکاری اولیای مدرسه مشکلات فرزندتان را برطرف کنید.

اجرای نقش‌های پیشگیرانه

وظیفه مشاوران همیشه حل مشکلات تحصیلی و درمان روحی و روانی دانش‌آموزان نیست. خیلی وقت‌ها لازم است با اجرای برنامه‌هایی پیشگیرانه از بروز بسیاری از اتفاق‌های ناخوشایند در آینده جلوگیری کنند، مانند اعتیاد و خشونت فراگیر در بین نوجوانان، بنابراین مهم است که دانش‌آموزان درمعرض خطر، خیلی زود شناسایی و از بروز مشکلات شدیدتر در آنها پیشگیری شود.

مسیر ارتباطی شما با مشاور

راه‌های زیادی برای ارتباط‌گیری شما و فرزندتان با مشاور مدرسه وجود دارد و نیازی نیست که حتما در ساعت و زمان مشخصی در مدرسه حاضر شوید. کافی است دراین‌باره از قبل هماهنگی با مشاور مدرسه داشته‌باشید. به شما توصیه می‌کنیم یکی از این چند روش را برای ارتباط راحت‌تر با مشاور مدرسه انتخاب کنید یا به او پیشنهاد بدهید.

تعیین کانال ارتباطی مشخص و دائمی

می‌توانید با هماهنگی مشاور مدرسه یک گروه یا کانال رسمی در پیام‌رسان مدرسه ایجاد کنید و برای نمونه در روز‌ها و ساعت‌های مشخصی، همه والدینی که نیاز به مشاوره دارند، از آن برای طرح مشکلاتشان استفاده کنند.

مزیت این روش: ارتباط سریع، آشکار و بدون سردرگمی برای والدین است.

برگزاری جلسه‌های منظم مشاوره گروهی

می‌توانید تقاضای برگزاری ماهیانه یا هر دوماه یک‌بار جلسه‌ای آموزشی یا گفت‌وگوی رودررو به مشاور مدرسه بدهید. این جلسه فرصت خوبی برای انتقال اطلاعات لازم به والدین است، مانند راهکار‌های مدیریت استرس و اضطراب در بچه‌ها، کنترل رفتار‌های چالش‌برانگیز و پیشگیری از اعتیاد به فضای مجازی.

مزیت این روش: والدین به مدرسه اعتماد می‌کنند و بیشتر درگیر فرایند تربیت می‌شوند.

برگزاری جلسه‌های سه‌جانبه

برگزاری این جلسه‌ها مخصوص زمانی است که مشکل تحصیلی یا رفتاری جدی برای فرزندتان به‌وجود آمده باشد که باید با حضور دانش‌آموز، مشاور و خود شما حل‌وفصل شود.

مزیت این روش: حل مسئله سریع‌تر و مؤثرتر انجام می‌شود.

ارسال گزارش‌های کوتاه و کاربردی

از مشاور مدرسه بخواهید ماهیانه گزارش کوتاهی برای شما بفرستد و شما را در جریان وضعیت تحصیلی و دیگر مشکلات فرزندتان قرار دهد یا نکات مهم و هشداری را در موقعیت‌های خاص برای همه والدین ارسال کند.

مزیت این روش: والدین دائم در جریان وضعیت فرزندشان قرار می‌گیرند.

تشکیل کارگاه‌های آموزشی

روش دیگری که می‌توان از این ظرفیت مشاوره بهره برد، برگزاری کارگاه‌های آموزشی سی‌تا شصت‌دقیقه‌ای با موضوع‌های ساده و کاربردی است، مانند ارتباط درست با نوجوان و کاهش پرخاشگری و مقاومت در بچه‌ها.

مزیت این روش: والدین مهارت بیشتری پیدا و فعال‌تر نقش بازی می‌کنند.

ضرورت ارتباط با مشاور از کودکی

ارتباط داشتن با یک مشاور و روان‌شناس از کودکی و درمراحل حساس رشد، نه‌تنها ضروری، بلکه عقلانی است و کمک می‌کند بسیاری از مشکلات در نطفه خاموش شوند. همچنین زمینه‌ای را برای ارتباط ما با مشاوران و روان‌درمانگران در بزرگ‌سالی و به‌وقت ضرورت ایجاد می‌کند. اجازه بدهید باهم به برخی از این مزیت‌ها نگاهی گذرا بیندازیم.

• شخصیت کودک در همین سال‌های مدرسه شکل می‌گیرد و مهارت‌هایی مانند اعتمادبه‌نفس، ارتباط با دیگران، مدیریت هیجان و مسئولیت‌پذیری باید در این دوره پایه‌گذاری شود.
• بسیاری از مشکلات رفتاری و آموزشی در این زمان قابلیت پیشگیری دارند، مانند اضطراب جدایی، کمرویی، بیش‌فعالی، مشکلات یادگیری، دروغ‌گویی و پرخاشگری که اگر زود شناسایی شوند، خیلی راحت هم درمان می‌شوند.
• کودکان نیاز به الگوی درست برای بیان احساسات خود دارند و مشاور به آنها یاد می‌دهد به‌جای سرکوب کردن، چگونه احساسات خود را بیان کنند.
• مشاوران با مشاهده، گفت‌و‌گو و همکاری با معلمان می‌توانند خیلی راحت‌تر مشکلاتی مانند اضطراب، کمبود توجه، پرخاشگری و گوشه‌گیری را در بچه‌ها تشخیص دهند و درمان کنند.
• مشاوران خیلی راحت‌تر از والدین می‌توانند به رشد مهارت‌های اجتماعی کودکان در سن پایین کمک کنند، مانند کار گروهی و حل اختلاف بدون دعوا.