سفره مردم خالی از لبنیات | افزایش قیمت فراورده‌های لبنی بر سفره مردم چه اثراتی گذاشته است؟

به گزارش شهرآرانیوز؛  حساب دودوتا چهارتاست دیگر؛ وقتی نهاده‌های دامی گران به دست دامدار برسد، شیر گران می‌شود و وقتی شیر گران شود، باید انتظار افزایش قیمت لبنیات را هم داشت. حتما در این روز‌ها خبر‌های مربوط به افزایش قیمت لبنیات درپی گران‌شدن قیمت مصوب شیر خام را خوانده و شنیده‌اید، اما در یک سال گذشته این اولین‌بار نیست که شاهد افزایش قیمت لبنیات هستیم.

قیمت همه محصولات لبنی به‌جز چهار مورد بر اساس بهای تمام‌شده محاسبه می‌شود، بنابراین با توجه به محدود‌بودن تاریخ انقضای محصولات لبنی و تورم افسار‌گسیخته در همه بخش‌ها، هر تغییری در هزینه‌های تولید، به‌سرعت بر قیمت درج‌شده روی کالا اثرگذار است. یشترین اثر را نیز قیمت شیرخام دارد.

در این روز‌ها حرف‌و‌حدیث در این‌باره کم نبوده است؛ از رئیس اتحادیه فراورده‌های لبنی کشور بگیرید که گفته در پنج ماه شیرخام به‌اندازه پنجاه سال گران شده تا خیلی واضح بگوید باید لبنیات گران‌تر شود، تا کسانی که روند تاریخی افزایش قیمت شیرخام را به دولت‌ها نسبت دادند و در‌نهایت عده اندکی دلسوز که درباره کاهش چشمگیر سرانه مصرف هشدار دادند.

در این گزارش ابتدا به خلاصه‌ای از روند تغییر قیمت شیرخام و چهار محصول لبنی که نرخ مصوب دارند، اشاره می‌شود، سپس هزینه هفتگی یک سبد لبینات برای خانواده چهار‌نفره محاسبه شده و در‌نهایت چند راهکار ارائه شده است از نگاه کارشناسان که شاید کمی شرایط را بهبود ببخشد.

شیر خام کم و گران

تولیدکنند‌گان محصولات لبنی پیش از تصویب افزایش قیمت شیرخام بار‌ها از کمبود این محصول با نرخ مصوب گلایه می‌کردند. آنها مدعی بودند با اینکه نرخ مصوب شیرخام در اردیبهشت امسال، ۲۳ هزار تومان تعیین شده است، اما این محصول در دو ماه اخیر بین ۳۱ تا ۳۴ هزار تومان به دست آنها می‌رسد. چرا؟

از فروش نهاده‌های دامی دولتی در بازار سیاه با قیمت‌های بالا بگیرید تا تب برفکی و افزایش صادرات محصولات لبنی از آب‌پنیر و شیرخشک صنعتی، همه از‌جمله‌دلایل کمبود و گران‌فروشی شیر خام و لبنیات بود. دامداران نیز به وزارت جهاد کشاورزی قیمت ۳۴ هزارو ۹۰۰ تومان برای هر کیلوگرم شیرخام را پیشنهاد دادند، اما درنهایت روز گذشته قیمت هر کیلو شیرخام درب کارخانه ۲۹‌هزار‌و۵۰۰ تومان تصویب شد.

یک سبد لبنیات چند؟

بگذارید از زاویه دیگری به موضوع نگاه کنیم. اگر قرار باشد هر عضو یک خانواده چهارنفره روزی یک لیوان شیر مصرف کند، روزانه در کم هزینه‌ترین حالت باید یک بسته شیر نایلونی ۹۰۰‌گرمی به قیمت ۳۸‌هزار‌و۷۰۰ تومان تهیه کنند؛ یعنی هزینه تهیه فقط شیر برای این خانواده در هفته ۲۷۰‌هزارو ۹۰۰ تومان و در ماه یک‌میلیون و ۱۶۱ هزار تومان خواهد شد.

حالا با نگاهی خوش بینانه تصور کنید که به طور‌مثال این خانواده در بهترین حالت صرفه جویی، هفته‌ای یک قالب پنیر ۴۵۰ گرمی به مبلغ ۹۴ هزارو ۵۰۰ تومان و ماست ۲ کیلوگرمی ۱.۵ درصد چربی به مبلغ ۱۱۸‌هزار تومان خرید کنند، آن‌وقت هزینه سبد خرید لبنیات برای آنها با اضافه‌کردن مبلغ شیر، در هفته حدود ۴۸۳ هزار تومان و در ماه حدود ۲ میلیون تومان خواهد شد. باید به این نکته توجه شود که در این سبد خبری از خامه، دوغ، کره و دیگرمحصولات لبنی نیست و فقط از محصولاتی با نرخ مصوب استفاده شده است.

شیر ۷ برابر شد، حقوق نه!

اگر سوار بر ماشین زمان شویم و به عقب بازگردیم، قیمت یک بسته شیر نایلونی ۹۰۰‌گرمی در ابتدای سال ۱۴۰۰ حدود ۵ هزار و ۴۰۰ تومان بوده که حالا به ۳۸ هزارو ۷۰۰ تومان رسیده است؛ یعنی در حدود کمتر از ۵ سال قیمت این محصول بیش از هفت‌برابر رشد داشته است. حداقل حقوق یک کارگر ساده با دو فرزند در سال ۱۴۰۰ حدود ۴‌میلیون تومان بود که امسال حدود ۱۵ میلیون تومان است؛ یعنی کمتر از چهاربرابر.

افزایش قیمت‌ها کاهش سرانه

هرچند آمار رسمی از سرانه مصرف لبنیات در کشور وجود ندارد، اما کارشناسان و فعالان این حوزه، میزان حدود ۵۰ تا ۷۰ کیلوگرم را اعلام می‌کنند. طبق آخرین اخبار رئیس اتحادیه فراورده‌های لبنی به ایسنا گفته است طبق آمار تقریبی در سال ۱۳۸۹ که شیریارانه‌ای توزیع می‌شد، سرانه مصرف لبنیات به‌صورت میانگین برای هر نفر سالانه ۱۳۰‌کیلوگرم بود، اما اکنون سرانه مصرف سالانه هر فرد به حدود ۵۰‌کیلو رسیده است.

دلیل این کاهش سرانه، کاملا مشخص است؛ تورم و کاهش قدرت خرید مردم. برای سرانه مصرف لبنیات در جهان آمار‌های مختلفی وجود دارد که به صورت میانگین حدود ۱۸۰ کیلوگرم در نظر گرفته می‌شود.

به گفته کارشناسان، ازجمله‌راهکار‌های افزایش تولید و مصرف لبنیات، اجرای طرح شیر یارانه‌ای و یارانه لبنیات برای خانوار، توزیع شیر در مدارس، اختصاص یارانه مستقیم به گروه‌های خاص و گسترش برنامه تأمین خوراک دام است.