طبق آمار یک نظرسنجی، مردم عادی با عدد شناخت ۹.۷۲ از نمره ۲۰ برای وظایف مشخص شده شورای شهر مشهد و همچنین عدد ۱۳.۴۹ در آشنایی با وظایف شهرداری، مهم‌ترین انتظار از شورای شهر مشهد را توجه به خواسته‌های مردم و مهم‌ترین انتظار از شهرداری را بهبود نظافت و پاکیزگی شهر دانسته اند
لیلی رحمانی | شهرآرانیوز؛ مشهد به عنوان مهم‌ترین کلان شهر مذهبی کشور که اداره آن نیازمند درک نیاز‌های طیف وسیعی از افراد است، از جمله مهم‌ترین شهر‌های کشور است که مدیریت صحیح آن می‌تواند منجر به ارائه خدماتی شایسته برای مجاوران این شهر و زائران بارگاه رضوی باشد. بر همین مبنا مدیریت شهری مشهد در اقدامی مشترک با دانشگاه فردوسی، به بررسی سطح رضایتمندی شهروندان از عملکرد شورای پنجم و شهرداری پرداخته و به دنبال آن است تا ماحصل این پژوهش را به عنوان الگویی برای رفع نواقص و برنامه ریزی در نظر بگیرد.
گام اول در نظرسنجی از مردم و نخبگان
مدیرکل دفتر آمار، پژوهش و مطالعات راهبردی شهرداری مشهد در این باره به خبرنگار ما گفت: قرارداد بین شهرداری و دانشگاه فردوسی مشهد برای اجرای این پژوهش در ۸ مرحله و با فاصله زمانی هر ۲ ماه یک بار، تا پایان مأموریت پنجمین دوره شورای شهر در خرداد سال ۱۴۰۰ برنامه ریزی شده و تاکنون ۲ مرحله از آن اجرا شده است. اولین مرحله پیش از شیوع کرونا و به صورت حضوری انجام شده است و مرحله دوم در اردیبهشت امسال و به صورت تلفنی انجام شد.
او با بیان اینکه نمونه گیری و اجرای طرح توسط اساتید جامعه شناسی و آمار دانشگاه صورت گرفته است بیان کرد: سؤالات برمبنای رضایت سنجی در پرسش نامه و اقدامات شهرداری و شورای پنجم و همچنین جزئیات اجرای طرح‌ها بوده است. هدف اصلی اجرای طرح نیز رضایت سنجی و دست یافتن به دستاوردی همه جانبه برای بررسی عوامل تأثیرگذار بر افزایش یا کاهش رضایتمندی برای برنامه ریزی نحوه اجرای طرح‌های پیش روست.
تفاوت رضایتمندی نخبگان و مردمی عادی
کریمی ادامه داد: این پژوهش در چند مرحله می‌تواند افزایش یا کاهش سطح رضایت شهروندان را در طول ۱۵ ماه اجرای آن به نمایش بگذارد. جمعیت آماری‌ای که در این پژوهش شرکت کرده اند شامل ۲ دسته از افراد، یعنی شهروندان عادی بالای ۱۸ سال ساکن مشهد و همچنین جامعه نخبگانی و شناخته شده شهر است. حداقل تعداد نمونه مردم عادی برای اجرای طرح ۲۴۰۸ نفر برآورد شده که این میزان به جمعیت کل شهر تعمیم پذیر است و در رابطه با نخبگان نیز تعداد افراد شرکت کننده حداقل ۱۷۰ نفر برآورد شده است.
او افزود: به تناسب جمعیت هر منطقه و در تمامی ۱۳ منطقه شهر، افراد به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند و با طرح سؤالات پرسش نامه آن‌ها در موضوعات مختلف مورد پرسش قرار گرفتند. نکته شایان تأمل طرح تفاوت میان سطح رضایتمندی و همچنین توقعات بین ۲ دسته از افراد شرکت کننده (افراد عادی و نخبگان) است.
نمره بالای مدیریت شهری در نظافت شهر
وی ادامه داد: در این پژوهش، نظافت و پاکیزگی مهم‌ترین دغدغه مردم عادی از شهرداری اعلام شده و مدیریت شهری در این معیار نیز به امتیاز بالایی دست یافته است؛ ضمن اینکه نخبگان نیز مهم‌ترین توقع خود را از شهرداری ساماندهی ترافیک اعلام کرده اند و نمره بالایی نیز در این معیار به شهرداری اختصاص داده اند.
براساس نتایج منتشرشده از موج اول این نظرسنجی، مردم عادی با عدد شناخت ۹.۷۲ از نمره ۲۰ برای وظایف مشخص شده شورای شهر مشهد و همچنین عدد ۱۳.۴۹ در آشنایی با وظایف شهرداری، مهم‌ترین انتظار از شورای شهر مشهد را توجه به خواسته‌های مردم و مهم‌ترین انتظار از شهرداری را بهبود نظافت و پاکیزگی شهر دانسته اند و این در حالی است که نخبگان با نمره بالاتری از شناخت در مورد این وظایف که در حدود ۱۵ از ۲۰ است مهم‌ترین توقع از شورای شهر را نظارت بیشتر بر کار شهرداری و مهم‌ترین توقع از شهرداری را کاهش ترافیک اعلام کرده اند. این اعداد همچنین نشان دهنده این مسئله است که مردم عادی شناخت کمتری از وظایف شورای شهر نسبت به وظایف شهرداری دارند.
این اعداد در بحث رضایتمندی از عملکرد شورا و شهرداری مشهد نیز شایان تأمل است. سطح رضایتمندی مردم عادی از شورا و شهرداری به ترتیب اعداد ۱۲.۱۲ و ۱۴.۶۴ و سطح رضایتمندی جامعه نخبگانی شهر از این ۲ نهاد بیشتر از این میزان و معادل ۱۴.۹۶ و ۱۴.۶۴ بوده است.
همچنین در این پرسش نامه مسئله تفاوت در عملکرد شورا و شهرداری فعلی با دوره گذشته این ۲ نهاد نیز به مقایسه گذاشته شده است و نتیجه این است که مردم مشهد در مجموع از عملکرد شورا و شهرداری فعلی شهر نسبت به دوره قبل رضایت بیشتری دارند، هرچند که این تفاوت زیاد نیست، اما در مورد نخبگان نمی‌توان چنین ادعایی کرد، زیرا میان نمره رضایت از این ۲ نهاد در دوره فعلی و قبلی همبستگی معناداری وجود ندارد.
حوزه‌های چالشی مدیریت شهری
با توجه به نتایج استخراج شده از مرحله اول این پژوهش، مردم عادی نیاز به شناخت بیشتری از وظایف شورا برای نظرسنجی از این نهاد دارند و همچنین از سوی دیگر نیز با توجه به اینکه «پاکیزگی شهر» به عنوان مهم‌ترین انتظار و بالاترین نمره عملکردی شهرداری در نظر مردم است، می‌توان این حوزه را نقطه قوت اصلی شهرداری دانست. هرچند برحسب بررسی نمرات داده شده به عملکرد شهرداری، موضوعاتی همچون «شفافیت مالی و اداری»، «توجه به انتقادات و پیشنهادها» و «پاسخ گویی به ارباب رجوع» ۳ حوزه چالش برانگیز شهرداری است و به نظر می‌رسد برای ارتقای سطح رضایت مردم عملکرد در این ۳ حوزه نیازمند بازنگری و بهبود نسبی بیشتر است.