مدیر کلان‌پروژه «حق تقدم عابرپیاده» گفت: سالانه بیش از ۵۷ درصد از تصادفات عابران پیاده منجر به فوت می‌شود.
به گزارش شهرآرانیوز؛ بوق‌های بلند و فریاد‌های رانندگان، هنگام عبور از عرض خیابان تجربه‌ای است که هر کسی بار‌ها با آن روبه‌رو شده است. عبور از خیابان به یک مهارت تبدیل شده است که اگر کمی در اجرای آن تعلل کنید یا کمی در محاسبه سرعت خودرو درمقایسه‌با سرعت خودتان، دچار اشتباه شوید، باید غزل خداحافظی را بخوانید. هرمرتبه که برای هرنیازی وارد کوچه، خیابان و شهر می‌شوید، همواره باید نگران ماشین و موتور و... باشید که از هر کوچه‌پس‌کوچه‌ای سر راهتان سبز می‌شوند. توپ‌بازی پسربچه‌ها جلوی خانه‌ها و دوچرخه‌سواری در کوچه‌ها، مدت‌هاست به‌دلیل نبود امنیت برچیده شده و گستره بزرگراه‌ها و صدای سرعت و ترمز اتومبیل‌ها به پشت پنجره خانه‌ها رسیده است. این دغدغه یک سوال اساسی را ایجاد می‌کند که حق با چه کسی است؟ آیا باید پذیرفت که زندگی واقعی را به صنعت و فناوری باخته‌ایم یا هنوز هم می‌توان از فناوری و رفاه برای زندگی بهتر بهره برد؟
نیازمند نگاه انسان‌محور هستیم
بنر‌ها و بیلبورد‌های صورتی‌رنگ «خط عابر، خط زندگی» گویای آغاز طرحی است که به حق شهروندی عابران و حق تردد آزادانه در شهر اشاره می‌کند؛ طرحی که با عنوان «حق تقدم عابرپیاده»، به خودرو‌ها یادآوری می‌کند که «شهر» برای زندگی شهروندان است و باید نگاه انسان‌مدارانه بر رفتار‌های ترافیکی، حاکم باشد.
علی شاکر، مدیر کلان‌پروژه «حق تقدم عابرپیاده»، با اشاره به اینکه سالانه بیش از ۵۷ درصد از تصادفات عابران پیاده منجر به فوت می‌شود، در توضیح ضرورت اجرای این پروژه گفت: این آمار بسیار تکان‌دهنده است و اثرات بسیار تلخی بر روح و روان بخش بزرگی از جامعه می‌گذارد، این درحالی است که با رعایت برخی تکالیف ترافیکی، این آمار قابلیت کاهش یافتن را دارد.
شاکر با تاکید بر «اهمیت داشتن حس امنیت در جامعه» گفت: امروز حتی در کوچه‌ها و محله‌های مسکونی نیز احساس امنیت وجود ندارد و همواره باید نگران برخورد کودکان با خودرو‌ها باشیم. سرعت مجاز تردد در خیابان‌های فرعی متصل به محل‌های مسکونی، حداکثر ۳۰ کیلومتر است، درحالی‌که خودرو‌ها با سرعتی مشابه بزرگراه‌ها رانندگی می‌کنند و عابر را یک مانع در مسیر تردد خود می‌بینند.
وی افزود: در شهر‌ها توسعه نامتوازنی بین حقوق خودرو و عابر رخ داده است که نیاز به تغییر نگاه دارد. مردم هنوز به این نگاه نرسیده‌اند که شهر برای زندگی و آسایش و امنیت آن‌هاست، نه برای امنیت وسیله نقلیه و خودرو آن‌ها. آنچه در این پویش به‌دنبال آن هستیم، این است که به مردم یادآوری کنیم هر فرد می‌تواند در یک لحظه سواره باشد و به محض ترک اتومبیل خود، عابر تلقی شود، لذا اگر رفتار عمومی درباره امنیت و حقوق عابر در سطح شهر به‌صورت یک فرهنگ اجرا شود، امنیت همه تضمین خواهد شد.
این کارشناس فرهنگی‌اجتماعی بیان کرد: این حق هر انسانی است که در شهر و محیط زندگی خود با آرامش و امنیت راه برود و پیاده‌روی کند، درحالی‌که در الگو‌های ذهنی و رفتار ترافیکی فعلی جامعه، ماشین بر انسان ارجحیت یافته است. تمام رفتار‌ها به‌سمت تسهیل عبورومرور سواره سوق پیدا کرده است و این درحالی است که شهر مکان زندگی انسان است و باید «شهروندمحور» باشد نه «خودرومحور».
شاکر با تاکید بر نیاز به آموزش عمومی در این زمینه گفت: نگاه عمومی این است که خیابان برای خودروست و عابر حق ندارد وارد محدوده خیابان شود و اگر وارد شود، مقصر است. این رفتار را بار‌ها از رانندگان دیده‌ایم که به عابران معترض می‌شوند، درحالی‌که شهر برای شهروند است و در محیط‌های شهری، حق تقدم با عابر است. هرچند که عابر نیز باید نکات ایمنی را رعایت کند.
وی افزود: فرض بر اینکه با وجود پل عابرپیاده، فردی نتواند از آن استفاده کند و با عبور از عرض خیابان، منجر به تصادف شود. هزینه این تصادف برای خودرو، تنها هزینه مالی است، اما عابر، تاوان یک خطا را با جان خود می‌دهد که موازنه‌ای ناعادلانه است. عابر بودن و عبور و تردد در شهر، یک حق عمومی است، درحالی‌که خودرو داشتن یک امتیاز محسوب می‌شود و تکالیفی را برای دارنده آن به‌دنبال دارد که از جمله آن‌ها، احترام به حق تقدم عابران است. به این معنی که خورو وظیفه دارد در زمان عبور عابر از عرض خیابان، توقف کامل کند. شاکر با اشاره به این نکته که فرهنگ‌سازی در این زمینه، کاری زمان‌بر و سخت است و باید گام‌به‌گام برای تغییر نگاه و حساس‌سازی موضوع حرکت کنیم، اظهار کرد: برای تحقق و ثبات هر رفتار فرهنگی در جامعه، به بازه زمانی پنج‌ساله نیاز است. این به این معنی است که برای اصلاح رفتار‌های ترافیکی شهروندان، سال‌های زیادی را باید به آموزش و فرهنگ‌سازی بپردازیم، لذا هرچه دیرتر اقدام کنیم، نتیجه را سال‌ها به تعویق می‌اندازیم که هزینه این تاخیر را شهروندان با جان خود می‌پردازند.
هدف، تغییر الگوی رفتار ترافیکی است
محمدمحسن مصحفی، معاون شهردار و رئیس سازمان اجتماعی و فرهنگی شهرداری مشهد، نیز با اشاره به اینکه بسیاری از رفتار‌ها و پیامد‌های اجتماعی آن‌ها، ریشه در بستر‌های فرهنگی جامعه دارد و باید از ریشه اصلاح شود، درخصوص پروژه «حق تقدم عابرپیاده» گفت: هدف این پروژه، حساس‌سازی و یادآوری حق فراموش‌شده شهرنشینان به خودشان است. این حق چیزی جز «حق عبور امن پیاده» در سطح شهر نیست. درقبال این حق، برای شهرنشینان تکالیفی نیز تعریف شده است که رعایت و اجرای آن‌ها ضروری است، اما جلب توجه شهروندان به این حق فراموش‌شده و ایجاد انگیزه در آن‌ها برای مشارکت در تامین و ارتقای سطح ایمنی و امنیت خود در شهر، در گرو افزایش میزان حساسیت‌های فردی و گروهی جامعه است. وی افزود: تغییر نوع تفکر درباره «اولویت‌های عبور عابر و سواره در معابر شهری» و ذهنیت‌سازی درباره «الگو‌های رفتاری صحیح عابران و رانندگان» را می‌توان دیگر اهداف این طرح دانست که در بلندمدت می‌تواند تحولی اساسی در رفتار‌های مرتبط با انضباط ترافیکی شهر ایجاد کند.
مصحفی درخصوص نحوه اجرای پروژه گفت: بستر اجرایی فعالیت‌های کلان پروژه در قالب پویش مردمی «خط عابر، خط زندگی» شکل گرفته است. سال گذشته نیز برنامه‌های عملیاتی گسترده‌ای در معابر شهری در حوزه‌های ترویجی، آموزشی، تعاملی و گفت‌وگویی اجرا شد و محتوای علمی‌کاربردی مرتبط را تیم‌های تخصصی و دانشگاهی تدوین کردند. وی ادامه داد: در سال جدید از طریق ایجاد اتاق فکر فعال، متشکل از متخصصان شهری، روان‌شناسی، ترافیکی، جامعه‌شناسی و رسانه و ایجاد هم‌افزایی میان فعالیت‌های پویش با معاونت‌های حمل‌ونقل و ترافیک، پلیس راهور، دادگستری، بیمه مرکزی و اورژانس، برنامه‌های اجرایی در چهار بخش، «دانش»، «آموزش»، «خیابان» و «رسانه» تدوین شد. در بخش‌های دانش و آموزش، تمرکز بر روی تولید محتوای تخصصی و ایجاد ادبیات بومی در موضوع امنیت عبورومرور شهری و ارائه آن به گروه‌های هدف همچون معلمان، فعالان اجتماعی و رانندگان سیستم حمل‌ونقل عمومی بوده است. پس از آن، خروجی‌های علمی و تجربی کارشناسان پویش، درقالب برنامه‌های تعاملی، آموزشی و بصری در معابر شهری اجرا می‌شود.
مصحفی در پایان افزود: شرایط حاکم بر شهر مشهد، متاثر از الگو‌های رفتاری نامناسب رانندگان و عابران پیاده است که منجر به آمار گسترده تصادفات جرحی و فوتی عابران پیاده شده است. ما تلاش می‌کنیم این رفتار‌ها را گام‌به‌گام اصلاح کنیم تا درکنار ایجاد نظم و آرامش در فضای ترافیکی شهر، امنیت جان شهروندان که مهم‌ترین موضوع است، نیز تامین شود.