در روزگاری که تصور بر مدرنیته بودن شهر‌ها می‌شود و این‌طور فکر می‌کنیم که همسایه بی‌خبر از حال همسایه است، حال و هوایی متفاوت را در کوچه‌پس‌کوچه‌های محلات بهشتی و امام خمینی تجربه کردیم. در این محلات مراسم عزاداری در کوچه‌ها برپا بود.
حمیده صفائی | شهرآرانیوز؛ شب تاسوعای حسینی سری به کوچه‌پس‌کوچه‌های محلات شهرداری منطقه ۸ زدیم تا جویای حال و هوای این روزهای محرمی‌شان شویم.
شاید در روزگاری که تصور بر مدرنیته بودن شهر‌ها می‌شود و این‌طور فکر می‌کنیم که همسایه بی‌خبر از حال همسایه است، حال و هوایی متفاوت را در کوچه‌پس‌کوچه‌های محلات بهشتی و امام خمینی تجربه کردیم. در این محلات مراسم عزاداری در کوچه‌ها برپا بود. مردم مانند گذشته در‌های خانه‌هایشان باز بود، هر یک فرشی مقابل خانه انداخته و روی آن نشسته، تا از صدای مراسم عزاداری فیض ببرند. در وسط خیابان هم صندلی‌ها با فاصله چیده شده است تا میهمانانشان روی صندلی‌ها بنشینند و ساعتی در کنار یکدیگر به مراسم عزاداری بپردازند.
تنها دلخوشی ما همین روضه‌هاست
اولین قرارمان در خیابان نامجو بین نامجوی ۸ و ۱۰ بعد از چهارراه اول بود. مردم ساکن در این خیابان با کمک یکدیگر مسیر خیابان را بسته بودند و با چیدن صندلی و فرش فضایی را برای عزاداری مهیا کرده بودند.
یکی از خانم‌های مسن ساکن این محله می‌گوید: از ابتدای انقلاب در اینجا ساکن هستم. در محله ما هر ساله روضه‌های بسیاری برگزار می‌شود، اما امسال به‌دلیل بیماری کرونا دیگر خبری از روضه‌های زنانه نیست و باید پای تلویزیون عزاداری کنیم. خوشحالیم که این مراسم برگزار می‌شود. از اسفند سال گذشته در خانه نشسته‌ایم و نمی‌توانیم جایی برویم و تنها دلخوشی ما همین روضه‌های سیدالشهداست. نمی‌دانم اگر امسال برگزار نمی‌شد چه حالی داشتم، اما باید دعا را به جان آن‌هایی بکنم که بانیان این مراسم بودند و فضا را برای ما فراهم کردند.
پیرزن دیگری به میان صحبت ما می‌آید و می‌گوید: باور کنید اگر این مراسم برگزار نمی‌شد من دق می‌کردم. ۶۸ سال است که پای سفره حضرت می‌نشینیم و عزاداری می‌کنیم. حال به یکباره جدا شدن از این سفره برایمان سخت بود. این مراسم در فضای باز و با رعایت فاصله‌گذاری برگزار می‌شود. هرچند ماسک اذیتم می‌کند و نفس کم می‌آورم، اما حاضرم به عشق امام حسین (ع) این ماسک را بزنم و در مراسم عزایش شرکت کنم.
محمد رضایی، عضو شورای اجتماعی محله بهشتی و یکی از ساکنان این کوچه، هم درباره برگزاری مراسم می‌گوید: با توجه به برنامه‌های امسال و با توجه به شیوع کرونا که برگزاری برنامه‌های مذهبی در مساجد و مکان‌های مسقف ممنوع است با همکاری و همفکری اهالی محل و رضایت تک تک آن‌ها مراسم در فضای باز و در این قسمت از کوچه برگزار می‌شود. برای برگزاری این مراسم معاونت فرهنگی شهرداری منطقه ۸، شورای اجتماعی محله بهشتی و آموزش و پرورش ناحیه ۳ مشهد در کنار مردم بودند و برخی امکانات را به ما دادند. مراسم عزاداری از سوم امام حسین (ع) از ساعت ۲۱ شروع و ساعت ۲۳ تمام می‌شود.
با توجه به توصیه‌های بهداشتی هیچ یک از عزاداران حسینی اجازه ورود بدون ماسک به مراسم را ندارند و اگر کسی فراموش کند ماسک به همراه بیاورد حتما همیار سلامت حاضر در مراسم به او ماسک می‌دهد. این مراسم به طور کامل محلی است، همان‌طور که می‌بینید مردم در خانه‌هایشان باز است، بلافاصله بعد از مراسم وسایل را درخانه‌هایمان می‌گذاریم تا مسیر تردد خودرو‌ها را باز کنیم و مشکلی برای شهروندان ایجاد نشود.
علی‌اکبر اکبریان، دیگر عزادار حاضر در این مراسم که جزو بانیان است، اهل تربت است و فقط برای مراسم عزاداری به مشهد می‌آید. او می‌گوید: برای مراسم عزاداری آمده‌ام و با کمک اهالی تلاش داریم تابع فرمان رهبر و ستاد مقابله با کرونا باشیم. در این مراسم یکسره به حاضران تذکر می‌دهیم که شما نمی‌دانید ناقل بیماری هستید یا نه، پس برای حفظ سلامتی خودتان و هم‌محله‌ای‌ها از ماسک استفاده کنید. علاوه بر آن حتما افراد باید دست‌هایشان را ضدعفونی کنند. رعایت فاصله‌گذاری هم یکسره تذکر داده می‌شود تا کسی به ویژه کودکان صندلی‌ها را جابه‌جا نکنند. ما ایستگاه صلواتی هم نداریم و تلاش بر رعایت نکات بهداشتی داریم. من به همه دوستان و آشنایان می‌گویم اگر به خودتان رحم نمی‌کنید به پرستاران رحم کنید که چند ماهی است درگیر این بیماری شده‌اند و دور از خانواده در سنگر سلامت خدمت می‌کنند.
روضه‌های خانگی را به خیابان‌ها آوردیم
بعد از محله بهشتی سری به خیابان امام خمینی ۹۵ واقع در محله امام خمینی زدیم. از آن طرف خیابان چیدمان صندلی‌ها و آدم‌هایی که با فاصله‌های یک متر از هم روی آن نشسته بودند توجه رهگذران را به خود جلب می‌کرد و لحظه به لحظه به تعداد حاضران افزوده می‌شد. در این خیابان هم ساکنان کوچه در خانه‌هایشان باز بود و روی فرشی کنار در خانه نشسته بودند. خانواده‌ها گرد هم جمع بودند و میزبان ساکنان دیگر کوچه‌ها در آن خیابان بودند.
میرزایی که ۴۵ سال از سکونتش در این محله می‌گذرد، می‌گوید: از زمانی‌که به خاطر دارم در این محله مراسم مناسبت‌های مذهبی برگزار می‌شد و مردم محل هم شرکت پرشوری در مراسم داشتند. حتی پخت و پز‌های مراسم را هم، محلی‌ها انجام می‌دهند، اما شرایط امسال فرق کرده و مسجد ما فضای کمی برای برگزاری مراسم دارد که در این شرایط امکان برگزاری مراسم نیست. هیئت امنای مسجد مثل همیشه با تدبیر بجا این مراسم را در فضای باز برگزار کردند که خوشبختانه اصول بهداشتی در آن اجرا می‌شود.
حسین نجفی، سرپرست هیئت متوسلین به حضرت رضا (ع) و عضو هیئت امنای مسجد حضرت رسول (ص) این محله، بیان می‌کند: مدت ۳۶ سال است که هیئت متوسلین به حضرت رضا (ع) ۵ شب دهه اول محرم عزاداری می‌کنند، اما شرایط امسال اجازه برگزاری مراسم مانند سال‌های گذشته را به ما نمی‌داد. بر همین اساس تصمیم گرفتیم با وجود ویژگی خیابان امام خمینی ۹۵ مراسم عزاداری را در این خیابان با رعایت شرایط توصیه شده توسط ستاد ملی مبارزه با کرونا برگزار کنیم. هیئتی‌بودن فقط به برگزاری مراسم نیست، وظایفی داریم که باید به آن‌ها پایبند باشیم و یکی از وظایف ما حفظ جان مردم است و همین موضوع سبب شد تا در فضای باز مراسم را برگزار کنیم. هر شب بیش از ۷۰۰ نفر شرکت‌کننده در مراسم داریم که در کنار صندلی‌ها مجبور می‌شویم فرش پهن کنیم و از مردم بخواهیم با رعایت فاصله‌گذاری برروی آن‌ها بنشینند، برای اطمینان تعدادی از خادمان یکسره تذکر می‌دهند.
خانم هادیان که ۳۰ سال ساکن محله امام خمینی است هم توضیح می‌دهد: امسال به‌دلیل کرونا مراسم عزاداری بیرون از مسجد برگزار می‌شود، ابتدا همه نگران این موضوع بودیم چگونه مراسم را بیرون از مسجد برگزار می‌کنند، اما پس از برگزاری اولین جلسه خوشحالیم، چون این فاصله‌ها علاوه‌بر کنترل بیماری هوای نفس آدم‌ها را هم کنترل کرده و مانع صحبت آن‌ها با یکدیگر می‌شود و هر کسی در خلوت خودش عزادار امام حسین (ع) است.