تاکنون در کشور ۲۰۰ دفتر تسهیلگری راه‌اندازی شده که سهم مشهد در این میان ۳۸ دفتر است و از این لحاظ می‌توان مشهد را در صدر شهر‌های دارای دفتر‌های تسهیلگری دانست.
به گزارش شهرآرانیوز؛ دفتر‌های تسهیلگری با هدف جلب مشارکت‌های مردمی در آبادانی محلات هدف بازآفرینی چند سالی است که در کشور و به‌ویژه در شهر مشهد به‌عنوان یکی از کلان‌شهر‌هایی که بیشترین آمار جمعیت حاشیه‌نشین و بافت‌های ناکارآمد شهری را دارد، ایجاد شده است.
بر اساس آماری که استاندار خراسان‌رضوی اواخر تیر امسال اعلام کرد، تاکنون در کشور ۲۰۰ دفتر تسهیلگری راه‌اندازی شده که سهم مشهد در این میان ۳۸ دفتر است و از این لحاظ می‌توان مشهد را در صدر شهر‌های دارای دفتر‌های تسهیلگری دانست. البته ناگفته نماند که بر اساس برنامه‌ریزی‌های انجام‌شده، تعداد این دفتر‌ها در مشهد به‌عدد ۶۶ خواهد رسید. این دفتر‌ها در واقع قرار است با نقش تسهیلگرانه، واسط بین مردم و مدیریت شهری باشند؛ اهمیت و ماهیت کاری آن‌ها باعث شد تا شهردار مشهد دیروز نشست مشترکی با مدیران این دفتر‌ها داشته باشد و پس از شنیدن نکات مطرح‌شده از سوی آن‌ها، بار دیگر اولویت‌ها و نقشه راه این دفتر‌ها را یادآوری کند.
محمدرضا کلائی در این نشست که با حضور رئیس شورای اسلامی شهر و جمعی از اعضای شورا و مدیران شهری برگزار شد، اعلام کرد که یکی از اولویت‌های دفتر‌های تسهیلگری که در کوتاه‌مدت از آن‌ها درخواست شده بود، حضور در میان مردم و انجام فعالیت‌هایی برای جلب اعتماد و مشارکت مردم است که در این مسیر مدیریت‌شهری از دفتر‌ها حمایت خواهد کرد. او اظهار کرد: در کنار جلب اعتماد و مشارکت مردم در کوتاه‌مدت، در میان‌مدت و بلندمدت نیز برنامه‌ها و پیشنهاد‌هایی که توسط دفتر‌های تسهیلگری محلات ارائه شود، با مشارکت مدیریت‌شهری اجرایی خواهد شد. کلائی با اشاره به موارد مطرح‌شده از سوی مدیران دفتر‌های تسهیلگری درباره طرح‌ها و پیشنهاد‌های این دفتر‌ها برای توسعه و بازآفرینی محلات مختلف افزود: یکی از مشکلات مردم در منطقه عباس‌آباد این است که عموم آن‌ها با عبور از بزرگراه، وارد محور جاده‌سیمان و رسالت می‌شوند.
شهردار مشهد بیان کرد: ترافیک موجود در میدان‌فجر به‌سمت جاده‌سیمان، میدان‌بار رضوی و ابتدای رسالت موضوع بسیار مهمی است که باید در قالب دفتر‌های تسهیلگری و سازمان بازآفرینی شهری پیگیری شود.
کلائی درباره مشکل ورودی محله‌بلال که از سوی دفتر تسهیلگری این محله مطرح شد، بیان کرد: اینکه دفتر تسهیلگری محله بتواند طرح‌هایی را برای رفع این مشکل با توجه به پارکی که در مجاورت این محل وجود دارد، تدوین کند و ارائه دهد، بر ترافیک محور رسالت نیز تأثیر خواهد داشت.
وی اضافه کرد: در مجموع معتقدم فاصله میان پارک و بزرگراه را باید با درنظرگرفتن چند مسیر به یکدیگر اتصال داد؛ بنابراین پیشنهاد‌های دفتر تسهیلگری محله‌بلال مبنی بر نفوذ از یک یا دو نقطه در پارک یا موازی بزرگراه برای ایجاد مسیر دسترسی و اتصال به این محور باید توسط سازمان ترافیک بررسی شود و امکانات فنی آن نیز مورد توجه قرار گیرد و ظرف یک هفته نتیجه نهایی اعلام شود، زیرا این طرح علاوه بر رفع مشکل ورودی بلال، بخشی از مشکل ترافیک ورودی جاده‌سیمان و رسالت را حل خواهد کرد.
شهردار مشهد تصریح کرد: خوشبختانه طرح تفصیلی شمال‌شرق در حال تدوین است و تا یک ماه آینده نهایی می‌شود که این موضوع می‌تواند در طرح تفصیلی نیز مطرح شود.
کلائی درباره پیشنهاد‌های دفتر تسهیلگری توسعه محله‌طرق، گفت: مردم محله‌طرق مردمی منسجم هستند و خودشان برای رفع مشکلات کمک می‌کنند، پیگیر هستند و برای حل مسائل اهتمام دارند.
وی با اشاره به اینکه با اجرای پروژه جاده‌محمدآباد به طرق مسیر دسترسی مناسبی در این منطقه ایجاد شده است، ادامه داد: با این وجود در ورودی این محله به شهرک‌شیرین دچار مشکل هستیم و عموم مردم نسبت به آن معترض هستند؛ بنابراین این موضوع نیز از سوی دفتر تسهیلگری با مردم مطرح و پیگیری شود.
شهردار مشهد بیان کرد: جاده‌محمدآباد از کنار اراضی شهرک‌شیرین عبور می‌کند و ما برای رفع مشکل بن‌بست شهرک‌شهیدرجایی می‌خواهیم بازوی چهارم را از تقاطع غیرهمسطح مصلی تا محور شهرک‌شهیدرجایی اجرا کنیم که موازی با محور محمدآباد و طرق است.
کلائی اظهار کرد: بازوی چهارم وقتی به انتهای محدوده شهری می‌رسد، عملا باید به محمدآباد و طرق نیز دسترسی داشته باشد که اجرای پروژه جاده دسترسی محمدآباد به طرق این امر را تسهیل کرده است.
وی با بیان اینکه ما قطعا تصمیم داریم که بازوی چهارم را ایجاد کنیم و این موضوع ۱۲ شهریور در کمیسیون ماده ۵ مطرح می‌شود و با امید به خدا اجرایی خواهد شد، افزود: بنابراین پیگیری این موضوع می‌تواند از سوی دفتر تسهیلگری محله تأثیر مثبتی داشته باشد.
کلائی با اشاره به موضوعات مطرح‌شده از سوی دفتر تسهیلگری محله‌نوده، درباره توسعه این محله گفت: می‌توان با وجود اراضی بزرگ‌مقیاسی که در محدوده محله‌نوده (شهرک امام‌علی علیه‌السلام) وجود دارد و بهره‌گیری از زمین‌های موجود در جاده‌قدیم قوچان، مجموعه‌ای با فضا‌های تفریحی، اقامتی و تجاری با پارکینگ کافی در این اراضی ایجاد کرد که این کار می‌تواند روی توسعه این منطقه بسیار تأثیرگذار باشد.
گشایش در قلعه وکیل‌آباد با تصویب طرح تفصیلی منطقه
شهردار مشهد همچنین درباره مشکلات قلعه‌وکیل‌آباد و پیشنهاد‌های مطرح‌شده از سوی دفتر تسهیلگری این محله، گفت: اکنون طرح تفصیلی این منطقه در حال طی‌کردن مسیر است که با تصویب آن در کمیسیون ماده ۵ شاهد گشایش‌های خوبی در قلعه‌وکیل‌آباد خواهیم بود.
کلائی در ادامه درباره بازار سرشور و پیشنهاد‌های دفتر تسهیلگری برای توسعه و بازآفرینی آن، بیان کرد: ما بر بازآفرینی این محله قدیمی تأکید داریم و انتظار داریم که تا پایان سال حداقل ۱۰ پروژه مناسب برای توسعه این محل تعریف و اتصالاتی میان بافت‌های تاریخی باقی‌مانده در این محله برقرار شود.
او درباره طرح‌های مرتبط با خیابان ارگ‌مشهد گفت: تأکید بنده این است که دفتر تسهیلگری این محله روی طرح‌های توسعه و بازآفرینی این محور قدیمی تمرکز داشته باشد تا بتوانیم آن را به‌سرانجام برسانیم. کلائی درباره اقدامات انجام‌شده در دفتر تسهیلگری شهرک‌شهیدبهشتی نیز با بیان اینکه از برنامه زمان‌بندی درنظرگرفته‌شده عقب‌تر هستیم، اظهار کرد: سامان‌دهی شهرک‌شهیدبهشتی برای ما مهم است؛ موانعی از جمله موضوعات حقوقی بر سر راه قرار دارد که باید با استفاده از ظرفیت‌های قانونی شورای اسلامی شهر و سازمان بازآفرینی شهری رفع شود.
وی ادامه داد: باید بررسی شود از زمانی که دیوار حائل شهرک‌پردیس و شهید بهشتی برداشته شده، چه اقداماتی برای سامان‌دهی شهرک‌شهیدبهشتی انجام شده است؛ به‌نظرم برای دست‌یابی به نتیجه در شهرک‌شهیدبهشتی باید کار به‌صورت قطعه‌قطعه پیش برده شود تا مردم احساس کنند کار در حال انجام‌شدن است.
اصلاح بافت‌های ناکارآمد، هدف نهایی تسهیلگری
رئیس شورای اسلامی شهر مشهد هم در این نشست با بیان اینکه اصلی‌ترین هدف برنامه‌های بازآفرینی محلات و فعالیت دفتر‌های تسهیلگری شهری اصلاح بافت‌های فرسوده و ناکارآمد شهری با حفظ هویت تاریخی‌فرهنگی و ارزش‌گذاری بر سرمایه‌های اجتماعی شهر است، اظهار کرد: سازمان بازآفرینی نهاد نوپایی است و در مقایسه با شرایط پیش از سال ۹۶ که تنها اداره‌ای مربوط به بافت فرسوده بود، تحول چشم‌گیری در این زمینه روی داده است و امروز عزم جدی شورای پنجم در تأسیس و تجهیز این سازمان برای بازآفرینی فضا‌های ناکارآمد شهر به‌خوبی عیان است.
محمدرضا حیدری دفتر‌های تسهیلگری را شرکای تخصصی اجتماعی و اقتصادی سازمان بازآفرینی شهرداری مشهد لقب داد و افزود: به‌هرحال در آغاز چنین فعالیتی مشکلات وجود دارد، اما شهرداری با تعامل و شورا با مصوبات مختلف در پی حل مشکلات هستند. وی با تأکید بر اینکه اعتمادسازی و ارتقای سرمایه اجتماعی باید از اصلی‌ترین اهداف دفتر‌ها قلمداد شود، ادامه داد: پیش‌نیاز اصلاح بافت‌ها جلب اعتماد عمومی است و بدون آن کاری از پیش نخواهد رفت؛ کمااینکه در قانون برنامه‌سوم کشور، لزوم بهسازی ده‌ساله بافت‌های فرسوده گنجانده شده بود، اما محقق نشد.
رئیس شورای اسلامی شهر مشهد ضرورت بازآفرینی عام بافت‌ها در ابعاد عمرانی و خدماتی و اجتماعی را مورد توجه قرار داد و اضافه کرد: باید دفتر‌های تسهیلگری در جلسات کارگروه شهرسازی برای بررسی طرح‌های تفصیلی شرکت و اعلام‌نظر کنند؛ هر ماه طرح تفصیلی یک منطقه در شورا مطرح می‌شود و تا پایان سال تکمیل خواهد شد؛ بنابراین این فرصت مناسبی است تا خواسته‌های عمومی شهروندان ویژه محلات خود از زبان نمایندگان ایشان در دفتر‌های تسهیلگری شنیده و برای تحقق این خواسته‌ها در طرح تفصیلی جدید مشهد، بررسی‌ها انجام شود. حیدری ادامه داد: برای رفع مشکلات و کمبود‌ها و تأمین سرانه‌های محلات، معطل طرح تفصیلی نمانده‌ایم و در محلات مختلف طرح‌های ویژه‌ای در نظر گرفته‌ایم؛ برای مثال ویژه آبکوه و بافت‌های واجد ارزش، مصوبات خاص در شورا داشتیم.
وی گفت: شورا آمادگی دارد برای تسهیل برنامه‌ها همه لوایح شهرداری را در اسرع وقت بررسی کند، اما نکته مهم آن است که در رتبه‌بندی شهرداری مناطق، باید شاخص تعامل و همکاری با دفتر‌های تسهیلگری در نظر گرفته شود و باید بین نهاد شهرداری با دفتر‌ها فضای تعامل را جایگزین فضای تقابل کرد و شاخص این تعامل پیشنهاد‌های دفترهاست.
اتفاق‌های مثبت با جلب اعتماد مردمی
مدیرعامل سازمان بازآفرینی فضا‌های شهری شهرداری مشهد هم در این نشست با اشاره به اینکه دفتر‌های تسهیلگری در راستای جلب اعتماد و مشارکت مردم در توسعه محلات اتفاقات مثبتی را رقم زده‌اند، اظهار کرد: مدیریت‌شهری در این دوره با تدبیر شورای اسلامی شهر، شهردار و با استفاده از تجربیات کلان‌شهر‌هایی که سابقه آن‌ها در حوزه بازآفرینی فضا‌های شهری بیشتر بود، این دفتر‌ها را راه‌اندازی کرد.
مجتبی شاکری‌روش با بیان اینکه ما در فرایند تشکیل و راه‌اندازی دفتر‌های تسهیلگری وارد تجربه جدیدی شدیم، ادامه داد: طی یک سال گذشته از تشکیل دفتر‌های تسهیلگری، سازمان بازآفرینی و ارکان دفتر‌های تسهیلگری در این تجربه جدید همراه مدیریت‌شهری شدند و تجربیات و دستاورد‌های زیادی را کسب کردند.
وی با اشاره به اینکه ورود به موضوع بازآفرینی محلات و تشکیل دفتر‌های تسهیلگری تجربه راحتی نبود، اضافه کرد: این موضوع یک بحث بین‌بخشی میان سازمان‌های مختلف و نه‌صرفا نهاد‌های زیرمجموعه شهری است و نیازمند تعامل بسیار گسترده با سایر نهاد‌ها و سازمان‌هاست. او بیان کرد: در ستاد بازآفرینی شهری استان‌ها و شهرها، شاهد حضور ۲۹ عضو هستیم که در مشهد یک عضو بسیار مؤثر یعنی آستان قدس رضوی نیز در این ستاد حضور دارد که نقش مهمی را در این موضوع ایفا می‌کند.
شاکری‌روش با بیان اینکه طی چند ماه گذشته در حال تدوین فرایند‌های درنظرگرفتن مشوق‌هایی برای بازآفرینی بافت‌های شهری بودیم که می‌تواند ابزاری برای دفتر‌های تسهیلگری باشد، گفت: در طول یک سال گذشته دفتر‌ها به‌دنبال جلب اعتماد و مشارکت مردم برای توسعه و بازآفرینی محلات بودند و اکنون نیاز به ابزاری برای تشویق مردم به مشارکت بیشتر دارند؛ بنابراین در همین راستا بسته‌های تشویقی تدوین شده و با حمایت‌های شورای اسلامی شهر به‌تصویب رسیده است.
وی ادامه داد: این مصوبه اکنون ابلاغ شده است و در فرایند بارگذاری بسته تشویقی و مشوق‌ها در نظام‌های مجموعه شهرداری هستیم که امیدواریم با همکاری بخش‌های مختلف شهرداری مشهد بتوانیم تا پایان شهریور این مشوق‌ها را در همه سامانه‌های شهرداری بارگذاری کنیم تا دفتر‌های تسهیلگری و مردم بدون هیچ مانعی از این مشوق‌ها برای توسعه و بازآفرینی محلات هدف استفاده کنند.