مژگان موحد | شهرآرانیوز؛ ولایت (استان) هرات، واقع در غرب جمهوری اسلامی افغانستان، هم‌جوار شهرستان تایباد جمهوری اسلامی ایران است. این شهر با داشتن انگورهای متنوع و مرغوب در جهان به «معدن انگور» افغانستان شهرت دارد.
تاریخچه پیدایش انگور هرات به صدها سال قبل برمی‌گردد. چنانکه می‌گویند خیام هم در نوروزنامه خود پیدایش انگور را به هرات نسبت داده و نوشته است اولین بار سیمرغ افسانه‌ای دانه انگور را در هرات به زمین انداخت.
نقل است که در هرات حدودا ١٣٥ نوع انگور موجود بوده، اما در بررسی‌هایی که به‌تازگی انجام شده حدود ٢٤ نوع انگور در شهر و ولسوالی‌های (شهرستان‌های) این ولایت مشاهده شده است که در بازارهای ملی و بین‌الملل عرضه می‌شود.
موسم انگور در هرات با درنظرداشت تنوع و گونه‌های آن متفاوت است. نوع «رَوچه» و «خلیلی» آن اواسط فصل بهار شروع به حاصل‌دهی می‌کند و انواع دیگر آن کل فصل تابستان و تا اوایل فصل پاییز حاصل‌دهی دارد.
بیشتر بخوانید: هرات شهری با ۳۶ نوع انگور | امسال ۱۴۰ هزار تن انگور در هرات برداشت می‌شود
وجود انواع گسترده این میوه شیرین و خوش‌طعم باعث شده است، برنامه‌ها و جشنواره‌های ویژه‌ای برای تولید و عرضه آن در بازارهای ملی و بین‌المللی در هرات برگزار شود که جشن انگور مهم‌ترین آن است. 6 سالی می‌شود که روستاییان برای ابراز خوشی خود از فراوانی محصولات انگورشان این جشن را برگزار می‌کنند که در واقع نمایش انواع انگور هرات است و در آن گاه انگور به شکل‌های مختلف مثلا یک کلبه و یا یک خوشه بزرگ چیده می‌شود.
به‌تازگی دولت هم از جشن انگور استقبال و حمایت می‌کند زیرا به واسطه این جشن ظرفیت انگور هرات بیشتر به جهان معرفی می‌شود چنانکه سال گذشته به همین واسطه 135هزار تن انگور هرات به خارج کشور صادر شد. اما به دلیل مشکلات مختلف، هنوز گردشگران چندانی از جشن انگور استقبال نمی‌کنند و بیشتر عکس‌های آن در اینترنت دست به دست می‌شود.
شاید در آینده همین بهانه‌ای شود برای سفر مردم از نقاط مختلف به هرات. در این جشن به روستایی که بهترین انگور را عرضه کند جایزه می‌دهند. البته برخی معتقدند این جشن ریشه باستانی دارد و در گذشته نیز برگزار می‌شده است اما سند زیادی برای این ادعا وجود ندارد.
مشهورترین و محبوب‌ترین نوع این میوه در هرات انگور «لعل باقلی‌دانه» است. این انگور دارای خصوصیات منحصربه‌فردی چون کیفیت غنی غذایی، طعم شیرین، پوست نازک، بدون هسته و رنگ روشن است. لعل‌کلان‌دانه، لعل آبی، لعل سرخ، فخری سفید، فخری شصت‌عروس، کشمشی میده‌دانه (ریزدانه) و فوشنجی از انواع دیگر انگورهای هرات است.