استاد مدیریت جهانگردی و رئیس انجمن علمی طبیعت‌گردی ایران از لزوم توجه به پاراتوریسم به‌عنوان حلقه گم‌شده در گردشگری ایران یاد کرد.
گروه جامعه شهرآرانیوز | دکتر فرید جواهرزاده در آستانه هفته گردشگری و روز جهانی این صنعت در گفت‌وگویی با شهرآرانیوز به اهمیت موضوع گردشگری ویژه معلولان یا همان پاراتوریسم پرداخت.
این استاد دانشگاه گفت: این رده از صنعت گردشگری در کشور ما به‌علت نبود زیرساخت‌های لازم فراموش شده است و برخلاف اقداماتی که تاکنون داشته‌ایم، همچنان راه درازی تا رسیدن به گردشگری امن و مناسب‌سازی‌شده داریم.
وی ادامه داد: شعار سال گذشته سازمان جهانی گردشگری، «گردشگری برای همه» انتخاب شده بود و در کشور ما نیز تلاش فراوانی شد تا به تبیین نظری و عملی این شعار پرداخته شود. به‌عنوان مثال کنفرانس‌ها و نشست‌های هم‌اندیشی گوناگونی با محور مناسب‌سازی و دسترس‌پذیری اماکن توریستی برای معلولان برپا شد تا متخصصان گردشگری بتوانند با ذهنیت بهتر و کارآمدتری به برنامه‌ریزی برای این قشر بپردازند.
کم‌توانی همیشه برای معلولان به کار نمی‌رود
رئیس انجمن علمی طبیعت‌گردی ایران در توصیف آنچه به‌عنوان گردشگری معلولان از آن یاد می‌شود، گروه‌های دیگری را نیز نام برد که به‌صورت موقت به مناسب‌سازی در سفر احتیاج دارند.
جواهرزاده ادامه داد: ابتدا باید ببینیم هدف ما از گردشگری معلولان چیست و جامعه هدف ما صرفا افراد معلول مادرزادی یا شدید می‌باشند یا اینکه سالمندان، بانوان باردار یا مادران حامل کالسکه را نیز می‌توانیم زیر این صنعت تعریف کنیم. به هر حال، اقشاری که نام برده شدند نیز ضعف‌هایی دارند که اندکی آنان را ناتوان می‌کند و لزوم ارائه خدمات ویژه گردشگری را برایشان به‌دنبال خواهد داشت.
پژوهشگر مدیریت جهانگردی خاطرنشان کرد: در یکی از سفر‌های خود به اروپا، با حضور در یکی از مجتمع‌های خدمات گردشگری بین‌راهی به سرویس‌های بهداشتی‌ای برخورد کردم که برای تمام اقشار از جمله معلولان مناسب‌سازی شده بود. این اقدام برای کاهش اضطراب این افراد در مواقع خاصی از سفر است که می‌اندیشند شاید مکان سفر برایشان مناسب‌سازی نشده است. جوامع اروپایی این دغدغه ذهنی گردشگران کم‌توان یا ناتوان خود را به حداقل رسانده‌اند، ولی ما در این موضوع بسیار عقبیم.
جواهرزاده نقش دستگاه‌های دولتی را مهم توصیف کرد و ادامه داد: وزارت میراث فرهنگی و سازمان بهزیستی کشور به‌عنوان متولیان گردشگری و معلولان باید با یکدیگر هم‌افزایی داشته باشند. اما متأسفانه شاهدیم که سفررفتن معلولان و کاهش دغدغه‌های روحی آن‌ها اولویت این ۲ دستگاه مهم دولتی نیست.
هیچ نیروی متخصصی را در گردشگری برای پاراتوریسم آموزش نداده‌ایم
جواهرزاده که خود از مدرسان و محققان رشته مدیریت جهانگردی در دانشگاه‌های خراسان رضوی است، با اشاره به آموزش برای آشنایی با مفاهیم پاراتوریسم در ایران گفت: اکنون هیچ واحد درسی و هیچ کتاب آموزشی و حتی نیروی انسانی‌ای در ایران نداریم که بر پاراتوریسم تسلط داشته باشند و باتوجه‌به اینکه گردشگری در ایران و جهان کاملا تخصصی دنبال می‌شود، نداشتن تخصص در پاراتوریسم یک عیب بزرگ در ایران است.
وی ادامه داد: امروز و برای نهادینه‌کردن پاراتوریسم در ایران، نیازمند آموزش راهنمایان گردشگری ویژه معلولان، آموزش راه‌اندازی تور‌های تخصصی برای معلولان و هرگونه خدمات گردشگری تخصصی برای این قشر هستیم و این‌طور به‌نظر می‌آید که در صورت تحقق این هدف، نه‌تن‌ها ابعاد اجتماعی آن، بلکه ابعاد اقتصادی ویژه معلولان نیز شکوفا خواهد شد.
طبیعت‌درمانی برای معلولان مفید است
رئیس انجمن علمی طبیعت‌گردی ایران با اشاره به ماهیت گسترده گردشگری سلامت برای مردم، آن را منحصر به گردشگری پزشکی ندانست و تشریح کرد: گردشگری سلامت از ۳ وجه گردشگری تندرستی، درمانی و پزشکی تشکیل شده است که هریک مخاطب خاص خود را دارد و آنچه در این سبک گردشگری فراموش شده، طبیعت‌درمانی است.
جواهرزاده ادامه داد: درمان آسیب‌های روحی، کمک به حضور در محیط‌هایی که فقط تصاویر تلویزیونی‌ای از آن دیده‌ایم و اجازه تحرک و پویایی روحی و روانی برای معلولان، از مزایای پرداختن به طبیعت‌درمانی برای این قشر است و باتوجه‌به شرایط ویژه آن‌ها، این نوع گردشگری هم ساده است و هم دسترس‌پذیرتر؛ بنابراین می‌توانیم با سرمایه‌گذاری و تربیت نیروی متخصص و همچنین تشویق جامعه هدف به انجام چنین سفرهایی، زمینه‌های خوبی را در کشور برای پاراتوریسم فراهم کنیم.