گزارش سرزده از اداره کل پست خراسان‌رضوی که با گسترش کووید ۱۹، تعداد مراجعانش افزایش یافته‌است
محدثه شوشتری | شهرآرانیوز؛ پستچی حالا نه از رساندن نامه‌های فدایت شوم خاطره‌ای نزدیک به یادش می‌آید و نه از پاکت‌های معمولی و همیشگی که به دست مردم می‌رساند؛ محموله‌های یک روز کاری‌اش را از لوازم الکترونیک، دارو، کاپشن، دمبل ورزشی، کارت سوخت و گذرنامه گرفته تا وسیله آشپزخانه، جعبه اسباب‌بازی و انواع کالا برمی‌شمارد که هر روز به خانه‌ها می‌رساند. کرونا خیلی از معادلات را بر هم زده و بازار کسب و کار‌ها را به خواب برده، اما اینجا در اداره پست، ردپای تجارت و کسب‌وکار با مرسوله‌های مربوط به خرید‌های اینترنتی با شیوع این ویروس رونق گرفته است، تا‌جایی‌که در ایام کرونا فقط در استان خراسان رضوی بیش از ۵ میلیون مرسوله پستی جابه‌جا شده است.
در این ایام، پستچی‌ها خیلی بیشتر از آن روز‌هایی که فقط پاکت‌های اداری یا بسته‌های کاغذی را درِ خانه‌ها می‌رساندند، سرشان با رساندن محموله‌هایی که هر کالایی را شامل می‌شود، شلوغ شده است. هرچند هفته ملی پست، بیشتر روز پستچی‌ها و شنیدن سختی‌ها و شیرینی‌های کار آن‌هاست، هم‌زمان با این هفته (۱۵ تا ۲۱ مهر) سرزده به اداره پست در خیابان امام خمینی (ره) مشهد آمده‌ایم تا گلایه‌ها و حرف دل مراجعان مردمی به پست و در عین حال حرف‌های مسئولان پست را بشنویم.
شلوغی پست در تاخت و تاز کرونا
ترافیک ماشین‌ها و آدم‌ها جلو در ورودی اداره پست از دور پیداست. بخشی از ترافیک آدم‌ها، دلال‌های خرید و فروش دلار هستند که از آن طرف خیابان، خودشان را به این طرف رسانده‌اند و بین مراجعان پست هم دنبال مشتری می‌گردند.
کنار دیگر مراجعان وارد سالن اصلی پست می‌شویم. باجه‌ها شلوغ‌تر از زمان عادی است که از سال‌های قبل به یاد داریم. تنها باجه‌ای که خلوت‌تر دیده می‌شود، باجه ارسال بار به خارج است. همه مراجعان با ماسک وارد سالن می‌شوند، اما برخی در صف انجام کار، فاصله اجتماعی را رعایت نمی‌کنند. همه عجله دارند، هم برای انجام کار و هم برای رسیدن محموله ارسالی‌شان به مقصد.
تقریبا همه مراجعان دو سوال مشترک را همان اول کار از مأمور دریافت‌کننده بسته‌های پستی می‌پرسند؛ اینکه دقیقا تا کی بسته آن‌ها به مقصد می‌رسد و دوم موضوع هزینه‌های ارسال است. بین مراجعان، کسانی هم هستند که گویا آن‌قدر در ایام کرونا گذرشان به اداره پست افتاده که بدون سوال و جواب کارشان را انجام می‌دهند و فقط با زمان‌بندی که از قبل دستشان آمده به مأمور پست تأکید می‌کنند: «تا ۴۸ ساعت دیگه، بار تحویل داده می‌شه؛ درسته؟» و مأمور پست، سری به نشانه تایید تکان می‌دهد.
هرچه از اوایل ساعت کاری می‌گذرد، شلوغی پست بیشتر می‌شود. با بیشتر مراجعان که هم‌کلام می‌شویم، می‌گویند کارشان در اداره پست به خرید‌های اینترنتی برمی‌گردد. در تاخت و تاز کرونا که خیلی‌ها ترجیح داده‌اند از راه دور خرید کنند، بازار این شرکت‌ها داغ شده است، مأمور اداره پست هم می‌گوید بیشتر کار روزانه‌شان ثبت و ارسال همین خرید‌های اینترنتی است. درواقع پست برای کاهش رفت‌وآمد غیرضروری مردم، واسطه خریدار و مشتری شده است تا با رساندن کالا‌ها در خانه‌ها، به پویش در خانه ماندن، کمک کنند.
گلایه مراجعان از تأخیر بسته‌های پستی
رسیدن بموقع بسته‌های پستی، دغدغه هر مراجعه‌کننده‌ای به اداره پست است. آن‌هایی که کارشان با پست گره خورده، دل پردردی از این دیر رسیدن‌ها و تأخیر‌های تکراری دارند. خانمی که تولیدکننده پوشاک است، بیشتر تولیداتش را به شهرستان‌های دیگر ارسال می‌کند. چون اجناسش به‌صورت تک و اینترنتی به فروش می‌رود، فقط با اداره پست محموله‌هایش را ارسال می‌کند و مثل دیگر تولیدکنندگان انبوه که با باربری‌ها کار می‌کنند، کار او در باربری‌ها انجام نمی‌شود. این خانم تولیدکننده می‌گوید: درست است که پست به کسب‌وکار ما رونق داده و کمک‌حال فروشندگان اینترنتی است، اما یک مشکل ثابت با پست داریم که باوجود منتقل‌کردن درخواست‌هایمان، هنوز این مشکل حل نشده است.
در مواردی که ارسال بسته‌های پستی با تأخیر انجام می‌شود، مشتریان ما ناراضی می‌شوند و باید وقت زیادی را برای مجاب‌کردن مشتری و پیگیری‌های پست بگذاریم. حتی برخی از مشتری‌ها حرف ما را که پست در ارسال بسته تأخیر داشته و تأخیر ازسوی تولیدکننده نبوده است، باور نمی‌کنند و همین مسئله سبب می‌شود برخی از مشتریان سراغ دیگر شرکت‌های تولیدی بروند.
با یکی از نمایندگان شرکت فروش لوازم الکترونیک که در مراجعه به پست صحبت می‌کنیم، او هم گلایه‌هایی مشابه دارد که به دیر رسیدن کالا‌های پستی برمی‌گردد. این نماینده که بیشتر کالا‌های ارسالی شرکتشان، قطعات کامپیوتر و گوشی موبایل و... است، می‌گوید: فردی که سفارش یک قطعه الکترونیک را می‌دهد، حتی برای یک ساعت زودتر رسیدن برنامه‌ریزی می‌کند و معطل است، چه برسد به یک روز تأخیر. اما در همین ایام کرونا بار‌ها اجناس ارسالی ما در پست با تأخیر یک‌روزه به دست مشتری رسیده است.
افزایش هزینه‌های پست
هزینه‌های ارسال مرسولات پستی، دیگر گلایه مراجعان به پست است، به‌خصوص مراجعان به باجه ارسال مرسولات پستی به خارج از کشور که نرخ‌های این بخش را خیلی زیاد می‌دانند. مادری که برای پسرش در خارج از کشور، یک بسته ۱۰ کیلویی ارسال کرده است، می‌گوید: این بسته حدود یک‌میلیون تومان هزینه داشت. ۱۰ کیلو چیزی نمی‌شود. دوست داشتم خیلی چیز‌های دیگر هم برای پسرم ارسال کنم، اما وقتی نرخ‌ها را دیدم، منصرف شدم.
مراجعه‌کننده دیگری هم از نرخ‌های پستی گلایه می‌کند. این مراجعه‌کننده یک بسته را برای تهران ارسال می‌کند که به گفته خودش ارزش کل بسته ۵۰ هزار تومان است، اما باید ۱۵ هزار تومان برای هزینه پست بدهد. می‌گوید: برای ما که از این راه کسب‌وکار می‌کنیم، هزینه‌های پستی هم در معاملاتمان نقش دارد. معمولا هزینه پستی را ما به عهده مشتری گذاشته‌ایم، اما وقتی برای مشتری مقرون به صرفه نباشد، خرید اینترنتی نمی‌کند و همان خرید‌های حضوری را ترجیح می‌دهد. برای همین سعی کرده‌ایم از میزان سود خودمان کم کنیم تا مشتری‌هایمان را از دست ندهیم.
۳ میلیون
مرسوله وارده پستی به استان در ۶ ماه نخست امسال
۵/۱ میلیون
مرسوله صادره از استان در ۶ ماه نخست امسال
۵ میلیون
مجموع مرسوله‌های پستی از زمان شیوع کرونا تاکنون
۱۷ بار
تعداد دفعاتی که یک بسته پستی دست به دست می‌شود
۲۰۰ عدد
شرکت‌های اینترنتی در استان برای پست خرید‌ها
۹۲۰ هزار
تعداد مرسوله خرید‌های تجاری در ۶ ماه نخست امسال
۹۵ درصد
افزایش ترافیک پست در جابه جایی خرید‌های اینترنتی
دوم
رتبه خراسان رضوی در ارسال پست در زمینه تجارت
در گفتگو با مدیرکل پست خراسان رضوی بیان شد
تأخیر در ارسال بسته‌ها؛ انگشت اتهام به سوی تأخیر پرواز‌ها
به‌دنبال مطرح‌شدن این گلایه‌ها، پاسخ سوالاتمان را از مدیرکل پست خراسان‌رضوی جویا شدیم. سیداحمد موسوی در گفتگو با خبرنگار ما از افزایش بی‌سابقه مرسولات پستی در ایام کرونا خبر می‌دهد و می‌گوید: در ۶ ماه ابتدای امسال در خراسان رضوی ۳ میلیون مرسوله وارده پستی و ۵/۱ میلیون مرسوله صادره و درمجموع ۴.۵ میلیون مرسوله پستی داشته‌ایم. با احتساب اسفندماه که زمان آغاز شیوع کرونا بود تاکنون، مجموع این مرسوله‌ها به بیش از ۵ میلیون در ایام کرونا رسیده است که با توجه به سال‌های گذشته این میزان بسته پستی، بی‌سابقه است.
موسوی تأخیر در پرواز‌ها و همچنین لغو بسیاری از آن‌ها را ازجمله دلایل تأخیر در ارسال بسته‌های پست در ایام کرونا برمی‌شمارد و می‌گوید: پست ویژه ما ازطریق فرودگاه بین‌المللی هاشمی‌نژاد مشهد و پرواز صورت می‌گیرد؛ در موارد زیادی با این مشکل مواجه می‌شویم که یا پرواز‌ها تأخیر دارند یا اینکه فرودگاه به ما اعلام می‌کند پروازی به حد نصاب نرسیده و لغو شده است. در این شرایط، بسته‌های پستی باید درانتظار پرواز‌های بعدی بمانند که همین مسئله سبب دیر رسیدن و گلایه مراجعان می‌شود.
۵۰ مأمور پست استان به کرونا مبتلا شده‌اند
مدیرکل پست خراسان رضوی، دیگر مشکلی که در ایام کرونا، کار مأموران پست را به‌دلیل افزایش حجم کالا‌های ارسالی با مشکل مواجه کرده، ابتلای مأموران پست به ویروس کرونا عنوان می‌کند؛ به گفته او ۵۰ مأمور پست استان در این مدت به کرونا مبتلا شده‌اند. او می‌افزاید: ۵ فوتی میان مأموران پست در کشور گزارش شده است که هیچ‌یک در خراسان‌رضوی مشغول به کار نبوده‌اند. با این حال موسوی تأکید می‌کند که ابتلای کارکنان به کرونا و قرنطینه دوهفتگی آنان، فشار زیادی به دیگر کارکنان وارد کرده است. برای نمونه در تربت‌حیدریه از مجموع ۱۴ کارمند پستی، هم‌زمان ۱۰ نیرو به کرونا مبتلا شدند. در این شرایط قطعا روال کار به مشکل می‌خورد. در یکی از انبار‌های پست استان نیز، از ۳۵ مأمور پست، هم‌زمان ۱۲ نفر به این بیماری مبتلا شدند؛ این موارد مشکلاتی است که شاید مراجعان به پست از آن‌ها بی‌خبر باشند.
قرنطینه ۲۴ ساعته بسته‌های پستی
موسوی دلیل دیگری را هم برای دیر رسیدن بسته‌های پستی بیان می‌کند که آن، شرایط کروناست. مأموران اداره پست برای حفظ سلامتی مردم، برخی از محموله‌های پستی را ۲۴ ساعت متوقف نگه می‌دارند تا با ضدعفونی‌کردن و سم‌پاشی، ویروس احتمالی روی بسته‌ها از بین برود. هر بسته پستی به‌طور میانگین ۱۷ بار دست به دست می‌شود و با تعداد این بسته‌ها که شامل ده‌ها هزار بسته در روز می‌شود، احتمال آلوده‌شدن وجود دارد؛ لذا مأموران پست تلاش می‌کنند با رعایت پروتکل‌های بهداشتی، بسته‌ها را سالم‌تر به دست مردم برسانند. او بیان می‌کند: از مردم برای تأخیر در دریافت بسته‌های پستی عذرخواهی می‌کنیم، اما بدانند که این توقف و حساسیت در ارسال بسته‌ها برای سلامتی خودشان و مأموران پست است که همواره خدمات‌رسان بوده‌اند.
پست زیان‌ده است، نه درآمدزا
درباره تعرفه‌های پست هم که مراجعان به پست در برخی از بخش‌ها از آن گلایه داشتند، مدیرکل پست خراسان رضوی توضیح می‌دهد: تعیین نرخ‌ها دست ما نیست و فقط تعرفه‌های مصوب را اجرا می‌کنیم. مردم بدانند که پست یک شرکت درآمدزا نیست و حتی در مواردی زیان‌ده نیز بوده است. به طور مثال اگر بسته‌ای با هزینه ۱۵ هزارتومانی به تهران ارسال می‌شود، با درنظر‌گرفتن تمام مراحل پستی این بسته، هزینه آن برای ما بیشتر از ۲۰ هزار تومان تمام می‌شود؛ لذا اگر مراجعان در طرف مقابل، زحمت اداره پست و مراحل مختلف کار را درنظر بگیرند، متوجه می‌شوند که همه هزینه‌ها از مردم دریافت نمی‌شود.
افزایش ۹۵ درصدی ترافیک پست
موسوی در بخش دیگری از سخنانش، اداره پست را واسطه خوبی برای رونق‌گرفتن تجارت الکترونیک می‌داند و از افزایش ۹۵ درصدی ترافیک پست در جابه‌جایی خرید‌های اینترنتی خبر می‌دهد. به گفته او، خراسان رضوی رتبه دوم خرید‌های اینترنتی در کشور و جابه‌جایی آن از طریق پست را دارد که در همین زمینه در ۶ ماه ابتدای امسال ۹۲۰ هزار مرسوله پستی فقط در بخش تجارت الکترونیک به دست مردم رسیده است. در صورتی که در مدت مشابه سال گذشته این رقم ۱۲۲ هزار مرسوله پستی بود. این خرید‌های اینترنتی از ۲۰۰ شرکتی که با اداره پست کار می‌کنند، صورت گرفته است. او ادامه می‌دهد: برای پیگیری ارسال خرید‌های این شرکت‌ها، نیازی به مراجعه حضوری افراد نیست و کافی است هرکس ازطریق گوشی تلفن همراه هوشمند خود وارد سامانه شود و وضعیت مرسوله خود را پیگیری کند.