افراد معلول به دلیل معلولیت‌هایی که دارند، از برخی حقوق شهروندی محروم شده اند. نبود امکانات و مشکلاتی که این روز‌ها به معضل تبدیل شده، ادامه راه را برای خیلی از این افراد سخت کرده است.
ملیحه ابراهیمی | شهرآرانیوز؛ «انگار شهر میل و رغبتی برای حضور و آمد و شد معلولان ندارد. مدت هاست کم توجهی شهر به معلولان واضح و مشهود است.» این جمله را از زبان چند معلول مشهدی البته با ادبیات متفاوت هرکدامشان شنیدم، وقتی پای مصائبی که با آن دست و پنجه نرم می‌کردند، نشسته بودم. شاید بیراه نمی‌گویند. افراد معلول به دلیل معلولیت‌هایی که دارند، از برخی حقوق شهروندی محروم شده اند. نبود امکانات و مشکلاتی که این روز‌ها به معضل تبدیل شده، ادامه راه را برای خیلی از این افراد سخت کرده است. چند خطی همراهمان باشید تا نگاهی اجمالی به وضعیت این گروه افراد از جامعه بیندازیم که به گفته خودشان از حقوق حداقلی برخوردار نیستند.
حواسمان به تعامل با معلولان باشد
دقت کنیم که هنگام صحبت، مخاطبمان فرد معلول باشد نه همراه او.
هیچ وقت به صراحت به فرد معلول نگوییم این کار خطرناک است و از پسش برنمی آید.
از معلولان نپرسیم چرا معلول شده اند. به آن‌ها برچسب نزنیم.
همه‌ی تجهیزات آن‌ها از قبیل عصا، صندلی چرخ دار، سمعک و ... حریم شخصی آن هاست.
از آن‌ها نخواهیم که استفاده از این وسایل را امتحان کنیم.
قبل از هر کمکی، از آن‌ها سؤال کنیم که آیا کمک می‌خواهند.
در برخورد با آن دسته معلولان که مشکل تکلم دارند باید حرف هایش را کامل گوش کنیم نه آنکه جملاتشان
را از سر بی حوصلگی تکمیل کنیم.
هیچ وقت در پاسخ به کنجکاوی کودکان نگوییم که معلولان مواظب نبودند یا به حرف مادرشان گوش نکردند.
معلولیت تنبیه نیست. فیلم سازان باید این مسئله را مد نظر قرار دهند که سزای کار بد معلولیت نیست.
هنگام صحبت با معلولان ارتباط چشمی با آن‌ها برقرار کنیم و به دقت به حرف‌ها و خواسته هایشان گوش کنیم.
محیط خانوادگی
مشکل بسیاری از معلولان این شهر از محیط خانواده شروع می‌شود، جایی که اعضای آن هنوز با پذیرش عضو دارای معلولیت مشکل دارند. گاهی مشکلات با سرزنش، ملامت یا مقایسه شروع، و با بی توجهی به کار‌های شخصی فرد معلول ادامه می‌یابد.
گاهی برخی افراد معلول ناخواسته به این شرایط دامن می‌زنند. خیلی‌ها با انزوا و گوشه گیری فرصت بیان مشکلاتشان به دیگر اعضای خانواده را از خود صلب می‌کنند. این دوری و فاصله گیری از کانون گرم خانه باعث می‌شود در کار‌های خانوادگی کمتر مشارکت کنند و بسیاری از مسائل فردی شان در خفا حل و فصل نشود. این کناره گیری به دیگر روابط خویشاوندی و دوستی آسیب می‌زند.
محیط تحصیلی
برای گروهی از معلولان فرقی نمی‌کند در چه مقطعی تحصیل کنند، از دبستان گرفته تا دانشگاه. وقتی توانایی بیان مسائل شخصی خود را نداشته باشند، حجم فزونی از عقده هایش روی هم تلنبار می‌شود. در نتیجه، توان دفاع از آسیب‌های خارج از محیط خانه را ندارند. روح و روانشان در برابر کوچک‌ترین توهین و تمسخری حالت شکننده به خود می‌گیرد. دیگر توان همراهی با دیگران را ندارند و روز به روز دچار ضعف در روابط اجتماعی می‌شوند. تنها علت را نقص جسمانی خود می‌دانند و در پی شکست‌های متعدد ناشی از رفتار‌های اشتباه خود، اعلام بازندگی می‌کنند.
محیط اجتماعی
فارغ از نگاه برخی شهروندان که خود را جدا از شهروندان معلول می‌بینند، باید به این نکته اشاره کرد که عمده مشکلات معلولان در موارد زیر خلاصه می‌شود:
مشکلات معیشتی ناشی از بیکاری اعم از مخارج روزانه، هزینه سنگین مسکن و ...
در دسترس نبودن امکانات رفاهی از اماکن تفریحی، ورزشی، اقامتی و ...
جای خالی مناسب سازی شهری به ویژه در رفت و آمد‌ها از حمل و نقل گرفته تا دسترس پذیر نبودن اداره ها، سازمان ها، بانک‌ها و ...
بالا بودن هزینه‌های درمانی
فراهم نبودن بستر اشتغال
اجرایی نشدن قانون سهم سه درصدی استخدامی‌ها مختص افراد معلول
فراهم نبودن مقدمات ازدواج
دیده نشدن شرایط خاص معلولان در برنامه ریزی‌های کلان از محرومیت‌های این قشر در دوران کروناست که نشان از بی توجهی مدیران بحراندارد