پس از مدت‌ها انتظار، یکی از مهمترین برنامه‌های اینترنتی گفتگو‌محور در سال‌های اخیر، بالأخره به پخش رسید و نخستین قسمت «همرفیق»، با اجرای شهاب حسینی، منتشر شد. در این مطلب نگاهی داریم به کیفیت اولین قسمت از این برنامه جدید و امتحان پس نداده شبکه خانگی.
محمد عنبرسوز | شهرآرانیوز - پس از مدت‌ها انتظار، یکی از مهمترین برنامه‌های اینترنتی گفتگو‌محور در سال‌های اخیر، بالأخره به پخش رسید و نخستین قسمت «همرفیق»، با اجرای شهاب حسینی، منتشر شد. سازندگان این برنامه یک اتفاق ویژه را برای نخستین قسمت کار در نظر گرفته بودند و میزبانی شهاب حسینی از نوید محمدزاده، در همان نخستین ساعات پخش برنامه، حسابی مورد توجه مردم قرار گرفت. «همرفیق» که با حضور مردم ضبط شده بود، با فاصله‌گذاری حضار و استفاده از ماسک‌هایی با نشان برنامه، در مورد مسئله کرونا حساس نشان می‌داد؛ اما خود مجری و مهمان‌هایش، با رعایت نکردن شیوه‌نامه‌های بهداشتی، موجب تعجب بینندگان شدند. در این مطلب نگاهی داریم به کیفیت اولین قسمت از این برنامه جدید و امتحان پس نداده شبکه خانگی.
وزنه شهاب حسینی
تجربه اجرای برنامه‌های گفتگو محور در ایران در یک دهه اخیر، نشان داده است که بخش عمده‌ای از موفقیت یک برنامه به دعوت از مهمانان سرشناس و محبوبی بازمی‌گردد که کمتر در برنامه‌های مختلف حاضر می‌شوند؛ به‌طبع حضور مهمانانی از این دست نیز مرهون میزبان برنامه یا همان مجری است. موفق‌ترین تاک‌شو‌های تلویزیونی دهه نود ایران را رامبد جوان و مهران مدیری، به عنوان دو چهره موجه که روابط قوی و اعتبار زیادی در بین سلبریتی‌ها دارند، میزبانی کرده‌اند.
این در حالی است که
فریدون جیرانی هم با حضور در دو برنامه اینترنتی گفتگو‌محور در حوزه تخصصی سینما، نشان داد حضور یک کارگردان باسابقه و مورد احترام در مقام مجری، می‌تواند ترکیب مهمانانی که برای حضور در برنامه‌های «سی‌وپنج» و «
کافه آپارات» جواب مثبت می‌دهند را چندین پله ارتقا دهد. برای جدی‌ترین تجربه شبکه خانگی در عرصه تولید برنامه‌های گفتگو محور، همان‌طور که انتظار می‌رفت، یک چهره بسیار محبوب در سطح اول سینما لازم بود تا بتواند مهمانان سرشناس را برای حضور در برنامه و مردم را برای دنبال کردن آن قانع کند.
بدین ترتیب،
شهاب حسینی که نخستین بار بیش از دو دهه قبل، با اجرای برنامه «اکسیژن» به قاب تصویر راه یافته و مسیر خود را تا بالاترین سطح سینمای ایران و کسب جایزه بازیگری جشنواره کن هموار کرده بود، اجرای «همرفیق» را بر عهده گرفت و این بار در اوج شهرت به عرصه اجرا بازگشت. رویکرد «همرفیق» هنری و اجتماعی است؛ به تعبیر دقیق‌تر، گفتگو‌های اجتماعی با هنرمندان شاکله اصلی این برنامه را تشکیل می‌دهد. شهاب حسینی، با رویکردی آرام و به دور از چالش، گفتگو‌هایی دوستانه را، با محوریت مضامین انسانی، اخلاقی، اجتماعی و... پیش میبرد و در این میان بیش از هر چیز بر مفهوم رفاقت تأکید دارد.
ساختار فرمی و محتوایی
«همرفیق» نه یک برنامه هنری تخصصی است، نه مثل «خندوانه»، «دورهمی» و «امشو» قصد سرگرمی ایجاد کردن دارد و نه حتی به سبک برخی برنامه‌های زرد، در لایه‌های درونی و خصوصی زندگی و شخصیت مهمانانش کنکاش می‌کند.
این برنامه، چنان‌که شهاب حسینی هم در ابتدای قسمت اول تصریح کرد، به دنبال این است که با توجه به شرایط خاص کنونی و شیوع ویروس کرونا، فضایی آرام را با تأکید بر اخلاقیات و مسائل انسانی، ایجاد کند تا به سهم خود، از غم مردم و تلخی‌های فضای موجود بکاهد. با توجه به این رویکرد و البته سختگیری‌های تلویزیون در زمینه موسیقی، طبیعی است که یکی از شاخصه‌های اصلی ساختار «همرفیق» را موسیقی تشکیل دهد. قسمت اول این برنامه، با اجرای یک آهنگ از گروه بمرانی آغاز شد که کاملا حال و هوای یک اجرای کنسرتی را داشت و اعضای این گروه موسیقی از سوی حاضران در سالن همراهی می‌شدند.
در ادامه نیز، گروه بمرانی حتی در زمان دعوت از مهمانان هم قطعه‌های باکلام اجرا می‌کردند و در بخش دیگری از برنامه نیز، با باز شدن یک پرده، نوازنده دیگری به اجرای یک قطعه کمانچه (ساز مورد علاقه مهمان برنامه) پرداخت. دکور «همرفیق» دیگر شاخصه مهم این برنامه بود که در قسمت اول از آن رونمایی شد و همان‌طور که انتظار هم می‌رفت، هم از نظر نمای شب شهر در پشت تصویر و هم از نظر چینش عناصر صحنه گفتگو، شباهت بسیار زیادی به دکور یکی از محبوب‌ترین برنامه‌های تلویزیونی جهان با اجرای جیمی کیمل داشت که اتفاقا شباهتی هم در چهره این مجری مراسم اسکار با چهره شهاب حسینی وجود دارد.
در مجموع، دکور برنامه «همرفیق» آبرومند بود و حتی بیراه نیست اگر آن را یک درجه زیباتر از دکور برنامه‌های دیگر بدانیم. ساختار محتوایی این برنامه، با توجه به هدف‌گذاری‌های سازندگانش، آرام و به دور از هر گونه چالشی، طراحی شده است. مهمترین ویژگی ساختاری محتوای «همرفیق» دعوت شهاب حسینی از یک مهمان و دعوت آن مهمان از بهترین دوست خود است که در قسمت اول، با دعوت نوید محمدزاده (مهمان برنامه) از وحید جلیلوند (دوست نوید و کارگردان شناخته شده فیلم «بدون تاریخ، بدون امضا») مخاطبان «همرفیق» را حسابی سر ذوق آورد.
اما بزرگ‌ترین آسیبی که رویکرد آرام و موقر «همرفیق» به دنبال داشته، افت شدید ریتم گفتگو‌های این برنامه و تبدیل شدن آن به یک همنشینی به شدت بی‌اتفاق بوده است؛ رویکردی که شاید اگر به جای این ستاره‌های بسیار محبوب افراد دیگری آن را دنبال می‌کردند، می‌توانست حوصله مخاطب را سر ببرد. شهاب حسینی در مقام مجری، آگاهانه و تعمدا ترجیح داده که نقش یک میزبان را ایفا کند و بیشتر یک همراه و همنشین خوب باشد تا یک مجری پرسشگر. او با آرامشی که از شخصیتش سراغ داریم، تقریبا هیچ دخالتی در ریتم گفتگو نمی‌کند و معمولا، با یک طرح موضوع ساده، اجازه می‌دهد مهمان برنامه هرقدر که دوست دارد، درباره هر موضوعی که می‌خواهد، صحبت کند.
در حالی که تجربه نشان داده مخاطب ایرانی به گفت‌وگوی سخت و چالشی (هاردتاک) بیشتر علاقه داد، این نحوه هدایت گفتگو از سوی شهاب حسینی، ریتم «همرفیق» را به شدت کند کرده و از قسمت اول این برنامه، مجموعه مطولی از تعارفات و حرف‌های کلی درباره فضایلی همچون مهربانی، احترام، خوش‌بین بودن، دوستی، تکریم خانواده و... ساخته بود؛ به نحوی که تقریبا یک ربع اول گفتگو به تعارفات روزمره اختصاص یافت و در ادامه نیز، بحث دو تن از بهترین بازیگران دو دهه اخیر سینمای ایران و یک کارگردان کاربلد، به ندرت به سینما مرتبط شد.
لزوم تزریق تنوع به این رویکرد، در همین قسمت اول، کاملا احساس می‌شد؛ تنوعی که ایجاد شدنش به چیزی بیشتر از نمایش چند ویدئوی ارسال شده از سوی مردم نیاز دارد. مردم امیدوارند «همرفیق» با شهاب حسینی به تجربه موفقی تبدیل شود؛ اما محتمل است که اگر پس از چند قسمت، جذابیت شخصیت شهاب حسینی برای مخاطب عادی شود و یا چهره‌ای با محبوبیت نوید محمدزاده مهمان برنامه نباشد، «همرفیق» با ریزش مخاطبان روبه‌رو شود.