مرکز فوریت‌های سایبری هنوز در مرحله آزمون و خطاست و تا همه‌گیر شدن آن همچون پلیس ۱۱۰، راه پر فراز و نشیبی را پیش رو دارد. برای آگاهی از مشخصات بیشتر این سامانه و خدماتی که به صورت برخط به شهروندان ارائه خواهد داد با سرهنگ جواد جهانشیری، رئیس پلیس فتای خراسان‌رضوی گفتگو کرده‌ایم
محمد جواد ابوعطا | شهرآرانیوز؛ آخرین گزارش رگولاتوری از وضعیت اینترنت کشور از نفوذ نودوچهاردرصدی اینترنت حکایت دارد به نحوی که بالغ بر ۸۳درصد مردم کاربر اینترنت تلفن همراه هستند و نفوذ اینترنت ثابت خانگی به ۱۱درصد رسیده است. استفاده از اینترنت که امروز وارد تمام شئونات مردم شده است، مشکلات زیادی را هم در پی داشته که گل سرسبد آن سرقت‌های اینترنتی در قالب‌های مختلف بوده است، موضوعی که گستردگی آن و افزایش شکایت‌های مردمی، پلیس فتا را واداشته تا از تجربه موفق دهه ۸۰ در ایجاد مرکز فوریت‌های پلیسی ۱۱۰ بهره ببرد و مرکز فوریت‌های سایبری را با شماره هشت‌رقمی ۳۷۷۶۹۲۹۹ایجاد کند.
البته مرکز فوریت‌های سایبری هنوز در مرحله آزمون و خطاست و تا همه‌گیر شدن آن همچون پلیس ۱۱۰، راه پر فراز و نشیبی را پیش رو دارد. برای آگاهی از مشخصات بیشتر این سامانه و خدماتی که به صورت برخط به شهروندان ارائه خواهد داد با سرهنگ جواد جهانشیری، رئیس پلیس فتای خراسان‌رضوی گفتگو کرده‌ایم که گزیده آن، هم اینک پیش روی شماست.
این درست است که مرکز فوریت‌های پلیس سایبری را با پلیس ۱۱۰ قیاس کنیم؟
هدف ایجاد این سامانه دقیقا مشابه همان سامانه مرکز فوریت‌های پلیسی ۱۱۰ بوده است با این تفاوت که تمرکز ما بر روی خدمات در حوزه سایبری است و شهروندان می‌توانند با استفاده از این سامانه از افتادن به دام شیادان و کلاهبرداران مجازی پیشگیری کنند.
یعنی تنها به مخاطبان مشاوره داده می‌شود؟
مشاوره تنها بخشی از این فعالیت‌هایی است که برای این سامانه درنظر گرفته شده است. البته بخش مهمی است، چرا که امروز تنها به شهروندان هشدار داده می‌شود که مراقب باشند در دام کلاهبرداران مجازی نیفتند، اما افراد هنگام خرید و فروش در فضای سایبر، واریز وجه به حساب‌های ناشناس یا مقابله با شیادان تلفنی و... نمی‌دانند چطور باید اقدامات پیشگیرانه انجام دهند. یکی از اهداف راه‌اندازی این سامانه، مشاوره دادن پیش از وقوع جرم است تا از تشکیل یک پرونده و متضرر شدن یک شهروند جلوگیری کنیم.
آیا این سامانه بخش‌های عملیاتی هم دارد؟ یعنی مال‌باختگان می‌توانند به صورت فوری اقدامات پلیسی را درخواست کنند؟
هنوز در مرحله آزمون و خطا هستیم. به این منظور وقتی فرد مورد سرقت یا کلاهبرداری قرار می‌گیرد می‌تواند با این سامانه تماس بگیرد و راهنمایی‌های لازم را به منظور انجام اقدامات پلیسی- قضایی دریافت کند تا از اتلاف وقت، سرگردانی و مراجعه بیهوده به سایر بخش‌های پلیسی و قضایی جلوگیری شود.
یعنی هیچ امکانی برای جلوگیری از برداشت و انتقال وجوه سرقتی در همان لحظه‌ای که فرد موضوع سرقت را اعلام می‌کند، وجود ندارد؟
اکنون همکاران ما تنها به فرد راهنمایی‌های لازم را می‌دهند تا چگونه مراحل شکایت را پشت سر بگذارد. اما در آینده نه‌چندان دور پس از اعلام شکایت فوری مال‌باخته، کارشناسان ما پس از ثبت شکایت مهلتی چند ساعته به فرد می‌دهند تا مدارک ثابت کننده وقوع جرم را به نزدیک‌ترین مقر پلیس فتا تحویل دهد، در این مرحله به صورت موقت حسابی که وجوه به آن انتقال یافته مسدود می‌شود و اگر مدارک تحویل شده صحت اظهارات اولیه شاکی را نشان دهد، در آن صورت حساب سارق همچنان مسدود می‌ماند و از انتقال یا برداشت وجوه سرقتی پیشگیری می‌شود، اما اگر فرد نتواند ادعایش را ثابت کند، حساب رفع توقیف می‌شود و فرد گزارش‌دهنده باید پاسخگوی ادعای کذبش باشد.
این اتفاق کی می‌افتد؟
هنوز در مرحله ابتدایی راه‌اندازی این سامانه هستیم. کمی که جلوتر برویم و مشکلات و خطا‌های سامانه را اصلاح کنیم، این اقدام نیز عملیاتی خواهد شد. فعلا در مرحله بازبینی طرح و هماهنگی‌های لازم میان‌دستگاهی و همچنین دریافت مجوز‌های لازم هستیم.
سامانه مرکز فوریت‌های سایبری همیشه فعال است؟
بله این سامانه به صورت بیست‌وچهارساعته فعال خواهد بود و افراد در هر ساعتی در شبانه‌روز می‌توانند از خدمات اورژانسی پلیس فتا بهره‌مند شوند. اما باز هم تأکید می‌کنیم که شهروندان خود باید ابتدا پیشگیری کنند و فریب تبلیغات اغواگرانه سودجویان در بستر سایبر به‌ویژه فضای مجازی را نخورند و توجه کنند که به پیامک‌های مشکوک به خصوص در حوزه بانکداری که شگرد جدید مجرمان است، پاسخ ندهند و به آدرس‌های اینترنتی اعلام شده در این پیامک‌ها مراجعه نکنند و قبل از هر اقدامی از کارشناسان پلیس فتا صحت و سقم ماجرا را جویا شوند.
پس هنوز هم تأکید شما بر این است که شهروندان خودشان مراقب باشند و از سامانه فوریت‌های سایبری هم مشاوره بگیرند؟
مراقبت شهروندان درخواست همیشگی ماست، اگر فرد خودش مواظب باشد تا در دام شیادان نیفتد، دیگر نیازی به خدمات پلیس فتا نخواهد داشت و این سامانه هم گام‌به‌گام به خدماتش افزوده می‌شود و اهمیت آن در آغاز خدمات‌دهی این سامانه است. ما تمام تلاشمان این است که فرایند ارتباط مردم با پلیس ساده‌تر و راحت‌تر شود و مردم دسترسی سریع و کاملی به خدمات پلیس داشته باشند.