یکی از رازهای اهل بیت، کتابهایی است که در میان آنان بوده و خود را موظف به نگهداری آنان میدانستند که از مهمترین و عظیمترین این کتابها، مصحف حضرت فاطمه زهرا (س) است. این مصحف در روزهای پس از رحلت پیامبر تا شهادت حضرت زهرا (س) نوشته شدهاست و طبق بعضی قولها در آن از حوادثی در آینده، خبر داده شده است.
به گزارش شهرآرانیوز، براساس آنچه در روایتها به آن اشاره شده، بخشی از سخنان و روایات حضرت فاطمه زهرا (س) در کتابی با عنوان مصحف فاطمه (س) گردآوری شده است.
باید توجه داشته باشیم که حضرت زهرا (س) زمانی که برای حضور از امامت و ولایت در جامعه حضور پیدا میکردند و حضور سیاسی خود را تثبیت میکردند، نیز سخنرانیهایی داشتند که براساس آن، مردم متوجه نقش تاثیرگذار بانوی بزرگوار اسلام در زمینههای مختلف سیاسی و اجتماعی میشوند.
از این رو در تعدادی از روایتها به این موضوع اشاره شده که مصحف فاطمه (س) در برگیرنده روایتهایی است که از دختر گرامی پیامبر اکرم (ص) بر جای مانده است.
مطابق روایات، مصحف فاطمه (س) کتاب مخصوصی است با مطالبی که آن مطالب از ناحیه فرشته مخصوص یا جبرئیل به حضرت فاطمه (س) القاء شده، و حضرت علی (ع) آن را نوشته و تدوین کرده است، در این کتاب سخنی از حلال و حرام نیست، بلکه مشتمل بر حوادث غیبی آینده و اسرار آل محمد (ص) است، و در نزد امامان (ع) دست به دست میگشته، و اکنون در نزد حضرت مهدی (عج) است و هنگام ظهور آن را آشکار میسازد، بنابراین نسبت فوق نارواست. در این راستا نظر شما را به چند روایت زیر جلب میکنیم:
۱- شیخ کلینی به سند خود از ابوعبیده نقل میکند: که یکی از اصحاب از امام صادق (ع) پرسید:
«مصحف فاطمه (س) چیست؟»
امام صادق (ع) پس از سکوت طولانی فرمود: «فاطمه (س) ۷۵ روز بعد از رسول خدا (ص) زنده بود، و در این ایام از فراق پدر، بسیار غمگین بود. جبرئیل نزد فاطمه (س) میآمد، و او را دلداری میداد و احوال و مقامهای پدرش را برای او بیان میکرد، و از حوادث آینده و غیبی در مورد ظلمهای دشمنان به فرزندانش به او خبر میداد، حضرت علی (ع) آن مطالب را مینوشت، و آن (مجموعه) نوشته شده، همان مصحف فاطمه (س) است.
۲ - روزی یکی از شاگردان امام صادق (ع) به نام حماد بن عثمان در محضر آن حضرت بود، سخن از مصحف فاطمه (س) به میان آمد، حماد میگوید: از آن حضرت شنیدم درباره مصحف فاطمه (س) چنین فرمود: «هنگامی که رسول خدا (س) رحلت کرد، فاطمه (س) بسیار اندوهگین شد که اندازه آن را کسی جز خدا نداند، در این هنگام فرشتهای به حضور فاطمه (س) میآمد، فاطمه (س) را دلداری میداد، و با او هم سخن میشد، فاطمه (س) حاضر شدن فرشته را احساس میکرد، و صدایش را میشنید، ماجرا را به حضرت علی (ع) خبر داد، حضرت علی (ع) به فاطمه (س) فرمود: «وقتی که حضور فرشته را احساس کردی و صدایش را شنیدی، به من بگو.» آنگاه فاطمه (س) به حضرت علی (ع) خبر میداد، حضرت علی (ع) نزد فاطمه (س) میآمد و هرچه (از فاطمه یا از فرشته) میشنید، مینوشت. تا آن که از آن نوشتهها مجموعهای به نام مصحف، تدوین شد، در آن مصحف چیزی از حلال و حرام نیست، بلکه در آن از حوادث (غیبی) آینده، خبر داده شده است.»
۳- امام صادق (ع) در سخن دیگری فرمود: «مصحف فاطمه (س) در نزد ما است، معتقد نیستم که در آن، چیزی از قرآن باشد، آنچه را که مردم به آن نیاز دارند در این وجود دارد، و ما به کسی احتیاج نداریم، در آن مصحف، حتی مجازات یک تازیانه و نصف تازیانه و یک چهارم تازیانه و جریمه خراش هست.»
۴- امام صادق (ع) در ضمن گفتار و احتجاج در رد مخالفان فرمود: «اگر آنها راست میگویند، مصحف فاطمه (س) را که وصیتش در آن است، و سلاح پیامبر (ص) نیز همراه آن است بیرون آورند.» ۴ یعنی مصحف فاطمه (س) در نزد ما است، و وصیت حضرت زهرا (س) که در آن مصحف ذکر شده مخالفان را تکذیب میکند.
۵- فضیل بن سکره میگوید: به محضر امام صادق (ع) شرفیاب شدم، به من فرمود: آیا میدانی که اندکی قبل چه چیزی را مطالعه میکردم؟ گفتم: نه، فرمود: به کتاب فاطمه (س) مینگریستم، نام همه سلاطین که در زمین فرمان روایی میکنند و همچنین نام پدران آنها در آن، ذکر شده است، ولی من از نوادگان امام حسن (ع) (و زمامداری آن ها) چیزی را در مصحف ندیدم.»
از این روایات فهمیده میشود، که مصحف فاطمه (س) کتابی غیر از قرآن است، و حاوی مطالبی از اخبار آینده و اسراری است که توسط جبرئیل یا فرشته دیگر به حضرت فاطمه (س) القاء شده، و نیز مشتمل بر وصیت حضرت زهرا (س) میباشد که حضرت علی (ع) آن مطالب را تنظیم و تدوین نموده است، و این مصحف در نزد امامان (ع) میباشد. بنابراین آنچه بعضی به شیعه نسبت داده اند که مصحف فاطمه (س) در نزد شیعیان همان قرآن حقیقی است و امام عصر (عج) هنگام ظهور، آن را آشکار میکند، و آن غیر از این قرآنی است که در دسترس مسلمانان میباشد، نسبت بیهوده و ناروا است.
مصحف حضرت فاطمه (س)
هر نوشتهای را که بین دو جلد جمع آوری شده باشد، مصحف مینامند. از این رو به هر کتابی میتوان مصحف گفت. در صدر اسلام به قرآن نیز مصحف گفته میشد.
در منابع اسلامی از کتبی یاد شده است که اختصاص به معصومین (ع) داشته است و آنان از محتوای آن کتب باخبر بوده¬اند. مانند کتاب علی (ع)، مصحف علی و مصحف فاطمه (س).
در این منابع از کتاب اخیر به نامهای مصحف فاطمه، صحیفهی فاطمه و کتاب فاطمه یاد شده است روایات مرتبط با این مصحف کم نیست. برخی از این روایات از حیث سند ضعیف اند، ولی دسته دیگری از این روایات از جهت سند صحیح هستند و میتوان به اصل وجود چنین کتابی یقین پیدا کرد، هر چند که در جزئیات، این روایات با هم اختلاف دارند.
محتوای مصحف
با مطالعهی روایات در مییابیم که در این کتاب شریف به موضوعات زیر پرداخته شده است:
۱. خبر حوادث آینده
۲. وصیت حضرت فاطمه
۳. نام تمام فرمانروایانی که تا قیام قیامت به حکومت خواهند رسید
۴. خبر دادن از فرزندان حضرت زهرا
۵. گزارش احوال پیامبر و جایگاه او پس از وفاتش، به زهرا (س)
در این جا برای نمونه، یک روایت ذکر میشود:
امام صادق (ع) میفرماید: «همانا فاطمه ۷۵ روز بعد از رسول خدا (ص) زندگی کرد در این مدت به خاطر از دست دادن پدر بسیار اندوهگین بود. در این ایام حضرت جبرئیل (ع) نزد او میآمد و عزای پدرش را بر فاطمه زهرا (س) تسلیت میگفت و وی را آرام میکرد و از پدرش و جایگاه او به حضرت خبر میآورد و او را از آیندهی فرزندانش مطلع میساخت و علی (ع) آن را مینوشت تا این که مصحف فاطمه تدوین شد».
تأکید ائمه (ع) بر تغایر این مصحف با قرآن
از برخی روایات به دست میآید که مصحف فاطمه نزد اهل سنت امری شناخته شده بود و آنان میپنداشتند که شیعه بر اساس آموزههای اهل بیت (ع) معتقدند که بخشی از آیات تحریف و حذف شده در قرآن در این مصحف آمده است. از این رو ائمه به شدت وجود هر گونه آیات قرآن در این مصحف را انکار کرده اند. علامه عسگری مینویسد: «برخی نویسندگان اهل سنت تهمت دیگری به مدافعان مکتب اهل بیت میزنند و میگویند که آنان قرآن دیگری دارند به نام مصحف فاطمه؛ زیرا نام کتاب فاطمه مصحف است و برخی از مسلمانان در صدر اسلام قرآن را مصحف مینامیدند». در حدیثی از امام صادق (ع) میخوانیم: «به خدا قسم مصحف فاطمه نزد ما است و در آن یک آیهی قرآن هم وجود ندارد».
نشانه امامت
در حدیثی طولانی امام رضا (ع) نشانههای امام را میشمارد و میفرماید: یکی از علامتهای امام این است که مصحف فاطمه نزد اوست. امام صادق (ع) نیز میفرماید: پیش از این که امام باقر (ع) شهید شوند مصحف فاطمه را به من سپردند.
این مصحف از زمان تدوین آن در دست ائمه بوده و در میان آنان دست به دست گشته است و اکنون در دست امام زمان (عج) است.
علم پیامبر (ص) نسبت به مصحف
از آن جایی که مصحف فاطمه بنابر مفاد بیشتر روایات پس از رحلت پیامبر اکرم (ص) و در زمان ائمه تدوین شده است به همین دلیل رسول اکرم (ص) به آن اشاره نفرموده اند و این دلیل نمیشود که رسول خدا (ص) از آن آگاهی نداشته باشند. ما معتقدیم که پیامبر اکرم (ص) با اذن خدا از آینده با خبر بود. ایشان اکنون نیز طبق آیات قرآن، ناظر هستند و شاهد تمام اعمال و حوادث میباشند. این کتاب اختصاص به ائمه دارد و از نشانههای امامت است.
همان گونه که پیش از این گفته شد اگر طبق برخی از روایات بگوییم قسمتی از این مصحف در زمان رسول خدا و با املای آن حضرت نوشته شده است، قهرا آن حضرت از این مصحف با خبر بوده اند.
مضافا بر اینکه مصحف فاطمه (ع) جزء آیات قرآن نبوده تا پیامبر (ص) موظف به ابلاغ و بیان آن باشد؛ و از طرفی پیامبر اسلام (ص) بسیاری از مسائل را بیان نفرموده و بیان آنها را واگذر به عترت کرده است. بنابر این، لازمهی خبر ندادن بی اطلاعی نیست.
منبع: میزان