بایستگی و چگونگی افزایش مشارکت مردم در گفتگو با داریوش قنبری و حسین کنعانی‌مقدم
به گزارش شهرآرانیوز؛ پس از دوازدهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری و حضور گسترده مردم در این دوره از انتخابات، بسیاری از تحلیلگران سیاسی در یادداشت‌های مختلفی به این نکته پرداختند که دیگر از بحران مشارکت گذر کرده‌ایم. اما یازدهمین دوره انتخابات مجلس و مشارکت قلیل مردم در انتخابات نشان داد که تحلیل‌های پیشین چندان درست نبوده است. همین تجربه سبب شده است نگرانی‌هایی درباره میزان مشارکت مردم در انتخابات ۱۴۰۰ وجود داشته باشد.
تحلیلگران سیاسی در این شرایط درباره یأس موجود در بخش‌هایی از جامعه هشدار می‌دهند و به عواملی اشاره می‌کنند که سبب کاهش مشارکت مردم در انتخابات می‌شود. اما مشارکت مردم در انتخابات، نه‌تن‌ها به انتخاب گزینه اصلح از میان نامزد‌های انتخاباتی کمک می‌کند، بلکه تأثیرات بلندمدت‌تری نظیر قوام دموکراسی در کشور و توسعه سیاسی نیز دارد. برای بررسی بیشتر این مهم سراغ دو تن از چهره‌های سیاسی اصلاح‌طلب و اصولگرا رفته‌ایم؛ داریوش قنبری، فعال سیاسی اصلاح‌طلب و نماینده دوره هشتم مجلس و حسین کنعانی‌مقدم، فعال سیاسی اصولگرا و دبیرکل حزب سبز ایران.
راه حل مشکلات، قهر کردن با صندوق رأی نیست
قنبری در پاسخ به این پرسش خبرنگار شهرآرا که حضور گسترده مردم در انتخابات چه تأثیری بر توسعه سیاسی و قوام دموکراسی در کشور دارد، گفت: «مشارکت مردم در انتخابات هم در سرنوشت سیاسی و هم در سرنوشت اقتصادی‌شان اهمیت بسزایی دارد.
آن‌هایی که معتقدند مشارکت در انتخابات تأثیری بر وضعیت زندگی مردم ندارد باید متوجه این نکته باشند که مشارکت‌نکردن در انتخابات نیز مشکلی از مشکلات مردم برطرف نخواهد کرد. قهر با صندوق‌های رأی تنها باعث تقویت گرایش‌هایی در کشور می‌شود که اعتقادی به حضور مردم در صحنه ندارند و درنتیجه می‌توان گفت مشارکت گسترده در انتخابات به‌منزله میدان‌دادن به گرایش‌هایی ضدمردمی است و درنهایت همه‌چیز به نفع آن‌ها تمام خواهد شد.
تجربه مشارکت اندک در انتخابات سال گذشته و شکل‌گیری مجلس کنونی، تجربه خوبی پیش روی مردم است تا به این نکته پی ببرند که خواه مشارکتشان در انتخابات وسیع باشد و خواه ضعیف، به‌هرحال افرادی در انتخابات برگزیده خواهند شد که تصمیماتشان در حوزه سیاست‌گذاری بر سرنوشت مردم اثر خواهد گذاشت.» وی افزود: «البته مسائل و مشکلاتی در کشور وجود دارد، اما راه حل این مسائل و مشکلات، قهر با صندوق‌های رأی نیست و برخلاف این تصور، راه حل غلبه بر مشکلات موجود، حضور وسیع و گسترده پای صندوق‌های رأی و احساس مسئولیت مردم درقبال سرنوشت خودشان است.»
اقناع افکار عمومی وظیفه مسئولان کشور است
این فعال سیاسی اصلاح‌طلب همچنین در پاسخ به این پرسش که چگونه می‌توان در سیزهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری در کشور به‌سمت یک انتخابات پرشور با مشارکت فراوان رفت، گفت: «برای تحقق مشارکت پرشور در انتخابات پیش رو، در شرایط فعلی کاستی‌هایی وجود دارد که باید برطرف شود. اقناع افکار عمومی وظیفه مسئولان کشور است. همچنین در حوزه‌هایی که مسئولان، ناتوان از پیشبرد برخی از برنامه‌های خود بوده و کاستی‌هایی داشته‌اند، باید شجاعانه از مردم عذرخواهی کنند. قطعا این مهم در بازسازی اعتماد مردم می‌تواند مفید و مؤثر باشد.»
وی افزود: «مردم باید باور داشته باشند که رأی آنان و میزان مشارکتشان در انتخابات، تعیین‌کننده خواهد بود. آن‌ها نباید دچار یأس و ناامیدی شوند. اقناع افکار عمومی درکنار تزریق امید در جامعه می‌تواند نقشی تعیین‌کننده در میزان مشارکت در انتخابات آینده داشته باشد. نکته دیگر درزمینه میزان مشارکت مردم در انتخابات این است که جریان‌ها و احزاب سیاسی‌ای که قصد دارند خود را به مردم معرفی کنند و رأی آنان را به دست آورند، باید به‌گونه‌ای شعار‌ها و برنامه‌های خود را تنظیم کنند که توان عملی‌کردن آن‌ها را داشته باشند و باعث ایجاد سرخوردگی در مردم نشوند.»
نامزد‌های انتخاباتی برنامه‌شان را شفاف عرضه کنند
کنعانی‌مقدم نیز در پاسخ به این پرسش خبرنگار شهرآرا که مشارکت در انتخابات چگونه به بسط دموکراسی در کشور کمک خواهد کرد، گفت: «یکی از پایه‌های اساسی مردم‌سالاری دینی در کشورمان، مشارکت مردم در انتخابات است. وقتی مردم در انتخابات حضور پیدا می‌کنند، دولتی که به‌دنبال آن تشکیل می‌شود، از پشتوانه مردمی برخوردار می‌شود و این پشتوانه در همه صحنه‌های داخلی و بین‌المللی یاریگر آن دولت در عرصه‌های مختلف خواهد بود.»
وی افزود: «پیشنهاد من به انتخاب‌شوندگان یا آن‌هایی که خود را درمعرض رأی مستقیم مردم قرار می‌دهند این است که باید برنامه و کابینه آینده خود را به‌طور دقیق و شفاف به مردم عرضه کنند تا مردم بدانند قرار است دولت کارآمدی بر سر کار بیاید تا مشکلات موجود کشور را برطرف کند نه آنکه خود بدل به مشکلی برای نظام شود. هرچه مردم درباره نامزد‌های انتخاباتی، شعار‌ها و برنامه‌های کابینه آینده و عملکرد آنان در جایگاه‌های گذشته‌شان بررسی بیشتری کنند، انتخاب صحیح‌تری خواهند داشت و بدین ترتیب منافع ملی و مصالح جمعی بیشتر تأمین خواهد شد.»
شورای نگهبان براساس مرّ قانون، صلاحیت نامزد‌ها را تأیید کند
این فعال سیاسی اصولگرا درباره اینکه چه عواملی به مشارکت بیشتر مردم در انتخابات ۱۴۰۰ کمک خواهد کرد، گفت: «برای تحقق این مهم باید مجموعه‌ای از عوامل دست‌به‌دست هم دهد. نخست آنکه نباید اجازه داد فضای انتخابات غبارآلود شود. باید از پرداختن به شایعات و توجه به تخریب‌هایی که سبب می‌شود مردم درباره انتخابات نظر مثبتی نداشته باشند، خودداری شود.
همچنین انتخابات پستی یا اینترنتی ازجمله پیشنهاد‌هایی است که در شرایط کرونایی ارائه شده است و دستگاه مقننه و اجرایی کشور در این زمینه باید هرچه زودتر راهکار‌های مختلف را بررسی و شرایط اجرای هرکدام را که بهتر است، فراهم کنند. در عین‌حال که باید امنیت در کشور حاکم باشد، نباید به سمت فضای امنیتی رفت. فضای امنیتی سبب می‌شود مردم از حضور در انتخابات منصرف شوند و مسئولان اجرایی باید به این موضوع نیز توجه کنند. مسئولان نظارتی نظیر شورای نگهبان نیز می‌توانند به مشارکت بیشتر در انتخابات کمک کنند.
شورای نگهبان باید براساس مرّ قانون، صلاحیت نامزد‌هایی را تأیید کنند که بتوانند دولت کارآمدی را تشکیل دهند. شورای نگهبان نباید ملاک تأیید صلاحیت را تنها خود شخص به‌صورت مستقل قرار دهد. بررسی صلاحیت فرد به‌تن‌هایی کفایت نمی‌کند، بلکه باید برنامه و کابینه آن را نیز بررسی کرد و مورد توجه قرار داد. در شرایطی که دایره انتخاب مردم از میان نامزد‌های انتخاباتی جریان‌ها و احزاب سیاسی، گوناگون و گسترده‌تر باشد، آن‌ها رغبت بیشتری برای حضور در انتخابات خواهند داشت. احزاب و گروه‌های سیاسی نیز باید فضایی رقابتی ایجاد کنند تا بدین ترتیب سبب ایجاد شور و نشاط انتخاباتی در میان مردم شوند.»