«امسال تکلیف نوروزی نداریم.» همین. این جمله کوتاه، اما گویای آخرین صحبت‌های حاجی میرزایی، وزیر آموزش وپرورش، تکلیف دانش آموزان و معلمان را در ایام نوروز تعیین کرد.
تکتم جاوید | شهرآرانیوز؛ «امسال تکلیف نوروزی نداریم.» همین. این جمله کوتاه، اما گویای آخرین صحبت‌های حاجی میرزایی، وزیر آموزش وپرورش، تکلیف دانش آموزان و معلمان را در ایام نوروز تعیین کرد. از جملۀ وی که گفته بود نه تکلیف نوروزی داریم، نه آموزش مجازی، معلوم است که دانش آموزان مانند نوروز چندسال اخیر به حال خود رها خواهند شد. اما مسئله مهم نوشتن مشق شب نیست، مسئله والدین این است در نوروزی که هشدار‌ها درباره درخانه ماندن، مهمانی نرفتن و سفرنکردن در آن ادامه دارد، کودکان و نوجوانانی را که یک سال است در خانه اند، چگونه سرگرم و مشغول کنیم؟
بهانه تراشی یا توجیه تعطیلی؟
می‌گویند سال‌های گذشته در شش ماه ابتدایی سال تحصیلی بار‌ها به دلیل آلودگی هوا یا برف و سرما تعطیل می‌شد، اما امسال دانش آموزان از آموزش مداوم خسته اند و بهتر است دو هفته را تعطیل باشند. استدلال برخی خانواده‌ها همچون مادر علی و الهام این است: امسال اصلا بچه‌ها درس نخواندند. پسرش سال یازدهم است و دخترش سال ششم ابتدایی و به گفته او به جز چندساعتی که خواب آلود و خسته پای لپ تاپ می‌نشستند، بقیه اوقات روز به بیکاری یا نشستن پای تلویزیون گذشته است.
نصیری ادامه می‌دهد: نمی‌دانم مدارس غیردولتی یا نمونه چقدر تکلیف و فعالیت فوق برنامه داشتند، اما مدارس دولتی بچه‌های من با کمترین عملکرد و فقط محدود به کتاب بودند. به این ترتیب نمی‌توان گفت خسته شده اند و حالا نیاز به استراحت دارند.
عاطفه مادر یک پسر هفت ساله است که امسال را با مشکلات آموزش فرزندش درگیر بوده است و از تعطیلی دوهفته‌ای گلایه می‌کند و می‌گوید: پسر من به لطف کلاس‌های آنلاین و شبکه شاد، کار با تلفن همراه و شبکه‌های مجازی و اینترنت را آموخت و حالا اگر کلاسی هم نباشد، باز تلفن را روی زمین نمی‌گذارد! در ایام عید سرگرمی اش بازی‌های رایانه‌ای است و من هم توان محدودکردنش را ندارم؛ چون راه دیگری برای سرگرم کردنش نمی‌شناسم.
با والدین دیگری هم صحبت کردیم، اما آن‌ها هم از وضعیت تحصیل بچه‌ها در این چندماه گلایه داشتند. حرف همه هم این بود که اگرچه تجربه درس خواندن با تلفن همراه و رایانه، مفید و مؤثر نبود، دست کم ساعتی را برای گوش دادن به درس یا نوشتن گاه وبیگاه تکلیف سپری می‌کردند، اما حالا دو هفته بدون هیچ آموزشی، به طور کامل بیکار خواهند شد.
مسئولان نظام آموزش وپرورش و موافقان تعطیلی نوروز ادعا می‌کنند کلاس‌های درس برخلاف سال‌های قبل از ۱۵ شهریور آغاز شده است و نسبت به سنوات گذشته، مدت بیشتری طول کشیده و بدون وقفه حتی بلافاصله پس از امتحانات ادامه داشته؛ پس ضرورری است که مدت کوتاهی بدون درس و نگرانی آموزش بگذرد.
البته نباید این نکته را ناگفته رها کرد که برخی مدارس به ویژه مدارس خاص و تیزهوشان با افراط در ساعات آموزش مجازی و فعالیت‌های فوق برنامه، توان دانش آموزان را تقلیل داده اند، به طوری که دانش آموزان به استراحت چندروزه نیاز دارند. اما نکته اینجاست که کیفیت یکسانی میان آموزش‌ها در مقاطع و مدارس حتی یک شهر و یک استان مختلف وجود ندارد. همان طور که تعطیلی برای عده‌ای به معنی استراحت و آرامش است، برای عده‌ای دیگر، نشانه ادامه بیکاری و بی برنامگی است.
«عید، هنر و داستان» به جای تکلیف درسی
پیشنهاد وزارت آموزش وپرورش برای دانش آموزان مقطع ابتدایی علاقه‌مند به فعالیت فوق برنامه در ایام نوروز، مشارکت در طرحی به نام «عید، هنر و داستان» است. موضوعات پیش بینی شده در این طرح شامل «دنیای بدون کرونا و دنیای با کرونا (مراقبت‌های فردی و اجتماعی جهت پیشگیری از انتقال ویروس کرونا)»، «دوست دارم به مدرسه برگردم» و «مدرسه برای همه کودکان» است.
بر این اساس دانش آموزان می‌توانند در ایام نوروز، برحسب علایق خود، یکی از محور‌های فعالیت‌های هنری شامل عکاسی، نقاشی، فیلم کوتاه و فعالیت‌های ادبی شامل داستان خوانی، داستان نویسی و داستان گویی را انتخاب کرده و با راهنمایی معلم، آثار خود را در قالب عکس یا مجموعه‌ای از عکس ها، نقاشی یا طراحی و فیلم‌های کوتاه داستانی یا مستند ارائه کنند.
در بخش داستان خوانی، دانش آموز می‌تواند با انتخاب خود یا با کمک خانواده و معلم، یک کتاب داستان را بخواند و خلاصه آن را با استفاده از فایل صوتی (پادکست‌های ادبی)، فیلم، پاورپوینت، خلاصه نویسی و... برای معلم و هم کلاسی‌های خود در گروه‌های کلاسی شبکه شاد ارائه کند. در بخش داستان نویسی هم هر دانش آموز می‌تواند با توجه به علاقه خود، موضوع دلخواهی را به شکل داستان یا گزارش بنویسد یا بازآفرینی کند.
طرح داریم، اما اختیاری
ابوالحسن حقیقی، معاون آموزش ابتدایی آموزش وپرورش استان، در گفتگو با شهرآرا خبر تعطیلی تدریس‌ها را تأیید می‌کند و می‌افزاید: در ایام نوروز برنامه‌های درسی در مقطع ابتدایی به طور کامل تعطیل است. فعالیت‌های فوق برنامه، اما مثل سنوات گذشته ادامه دارد. وی اضافه می‌کند: چنانچه دانش آموزان تمایل داشته باشند، می‌توانند در طرح عید، هنر و داستان شرکت کنند. چون دانش آموزان ابتدایی درصورت تعطیلی طولانی مدت بیشتر دچار افت تحصیلی و فراموشی حروف، اعداد و ارقام می‌شوند، این فعالیت مناسب خواهد بود و مهارت خواندن، نوشتن و گوش دادن آنان را تقویت می‌کند.
آشفته بازاری از نوع آموزش
اسفند سال ۹۸ که کرونا ناگهان بر زندگی‌ها سایه افکند، مدارس، یکی از اولین قربانیان آن بودند. خیلی زود بچه‌ها را در خانه نشاند و امیدواری درباره اتمام همه گیری و بازگشایی مدارس در مهرماه سال ۹۹ را نقش برآب کرد. آموزش و پرورش که هیچ آمادگی قبلی برای آموزش از راه دور نداشت، ابتدا به آموزش تلویزیونی روی آورد که البته خیلی محدود و ضعیف بود. سپس به فکر ایجاد شبکه اجتماعی مخصوص دانش آموزان با نام اختصاری «شاد» افتاد که با هزاران عیب و ایراد راه اندازی شد و در حال فعالیت است؛ در مناطقی هم که نه اینترنت بود و نه تلویزیون، توزیع بسته‌های درسی و آموزش حضوری را ادامه داد.
این تمام تلاش‌هایی بود که در یک سال گذشته انجام گرفت و هنوز تعداد زیادی از دانش آموزان بدون تلفن همراه هوشمند یا تبلت روزگار می‌گذرانند و عده‌ای نیز ترک تحصیل کرده اند. با این احوال و باوجود عقب ماندن درسی این همه محصل چطور می‌توان از تعطیلی دوهفته‌ای نوروز سخن گفت!