کارنامه زنده یاد نجف دریابندری (۱۳۹۹ - ۱۳۰۸)، مترجم صاحب‌نام ایرانی که امروز سالگرد درگذشت اوست، دو وجه بسیار سودمند برای داستان‌نویسان و خوانندگان ادبیات داستانی دارد.
خراسانی | شهرآرانیوز - کارنامه زنده یاد
نجف دریابندری (۱۳۹۹ - ۱۳۰۸)، مترجم صاحب‌نام ایرانی که امروز سالگرد درگذشت اوست، دو وجه بسیار سودمند برای داستان‌نویسان و خوانندگان ادبیات داستانی دارد. او با انتخاب نمونه‌هایی ناب از آثار ادبیات غرب و ارائه ترجمه‌هایی درخور و پرطرف‌دار از آن‌ها تقریبا جای تردیدی برای مخاطبانش باقی نمی‌گذارد که با متونی درجه‌یک و نزدیک به قلم آثار ویلیام فاکنر (گوربه‌گور؛ یک گل سرخ برای امیلی)، مارک توئین (بیگانه‌ای در دهکده؛ سرگذشت هاکلبری فین)، ارنست همینگوِی (پیرمرد و دریا؛ وداع با اسلحه)، ای. ال. دکتروف (رگتایم؛ بیلی باتگیت) و کازوئو ایشی‌گورو (بازمانده روز) روبه‌رو هستند.
این مخاطبان چه نویسنده باشند و چه خواننده، تا حد زیادی می‌توانند اطمینان داشته باشند که دریابندری تلاش ستایش‌برانگیزی برای نزدیک شدن به ویژگی‌های اثر اصلی به خرج داده است تا ترجمه‌ای خواندنی از اثری ماندگار پیش‌روی او بگذارد. روشن است که این خدمت او چقدر در پیشرفت قلمی داستان‌نویسان ما و ارتقای فرهنگ کتاب‌خوان‌های ایرانی سودمند خواهد بود، اما نجف در حوزه‌های دیگری نیز قلم زده که از برگردان نمایش‌نامه تا تألیف و ترجمه متون فلسفی و طنز... را در برمی‌گیرد.
نگارنده قاطعانه عرض می‌کند که حتی مطالعه این متون و باز حتی «کتاب مستطاب آشپزی» استاد نیز می‌تواند برای نویسندگان ما آموزنده و کاربردی باشد. این کارایی به ویژگی نثر شیرین و روان او برمی‌گردد که در جایگاه نثری شاخص، جنبه‌های آموزشی پررنگی دارد. دریابندری ادبیات کهن ایران به ویژه بوستان سعدی – کتاب مورد علاقه‌اش – را خوب خوانده و این پشتوانه را با خلاقیت خود به زیبایی درآمیخته و خواسته یا ناخواسته، هم نمونه‌هایی از نوشتار سالم فارسی ارائه کرده و هم پیشنهاد‌هایی برای نوشتن عرضه داشته است.
در تألیف مشهور آشپزی‌اش یعنی «کتاب مستطاب آشپزی» او یخ‌بند را به‌جای فریزر، پیشارک و پسارک را به‌جای اردور و دسر، و در ترجمه رمان زیبای «رگتایم» خواباندن را به‌جای پارک کردن خودرو و پاگرد را برای فضای باز انتهایی قطار به کار می‌برد. نثر او گنجینه‌ای غنی از واژه‌های احیاشده فارسی در کنار واژه‌های نوساخته است که هم می‌تواند بار داستانی زبان نویسنده را تقویت کند و هم دایره واژگانش را گسترش ببخشد. با این نگاه، کتاب‌های دریابندری را دوباره و چندباره بخوانیم.
طرح: همشهری/ محمدرضا اکبری براساس عکسی از حمید جانی‌پور