مرتضی اخوان | شهرآرانیوز؛ شلوغی، تراکم و دود و دم را می‌توان از همان راسته‌بازار میدان‌بار نوغان فهمید. کافی است به حجم زیاد تردد خودرو‌ها و مردمانی که زیر گرمای طاقت‌فرسای تابستان و سرمای جان‌سوز زمستان در تکاپوی کسب روزی حلال هستند، دقیق‌تر خیره شوید. محله‌ای که از ابتدا تا انتهایش پر از مغازه‌های مکانیکی، تعمیرات، آهن‌آلات، کارگاه‌های تراشکاری و... است. مشاغلی که به‌خودی‌خود آلودگی زیست‌محیطی ویژه دارند و تجمعشان در یک راسته می‌تواند زندگی و تنفس را برای مردم محله سخت کند.
بااین‌همه، در این مسیر امکانات ورزشی و سرانه کمی دیده می‌شود. اگر از بوستان ۲۳ هکتاری بهار بگذریم که یک ضلعش همان اوایل رسالت بعد از میدان‌بار است، باید به‌جرئت گفت که سایر نقاط رسالت سهمشان از امکانات و سرانه ورزشی «هیچ» است. بااین‌همه، کوچه‌پس‌کوچه‌های رسالت هنوز بوی فوتبال محلی می‌دهد و کودکان، نوجوانان و جوانان زیادی هستند که لابه‌لای این بی‌توجهی، هوای ورزش به‌ویژه فوتبال را نفس می‌کشند.
درباره منطقه رسالت (جاده سیمان) که به چند محله مشهور تقسیم شده است
محدوده رسالت شمالی ۹۱ و اطراف آن در دهه ۵۰ به روستای «سی‌سواد» شهرت داشته است. علت این نام‌گذاری بنا به‌گفته اهالی، بالابودن سواد مکتبی بزرگان این روستا در قدیم بوده، اما به‌مرور اسم این روستا با گویش مردم به سیس‌آباد تغییر پیدا کرده است. پس از پیروزی انقلاب، مهاجرت گسترده‌ای از روستا‌ها به‌سمت مشهد اوج گرفت و به‌مرور در اطراف این روستا، زمین‌های کشاورزی به مسکونی تبدیل شد تا اینکه در ابتدای دهه ۹۰ به محدوده شهری متصل شد. جالب است بدانید شغل بسیاری از اهالی محله سیس‌آباد، کشاورزی و دام‌پروری بوده و هست! البته این فقط یک محله از ۳ محله بزرگ منطقه رسالت است. محله دره‌وی و بلال هم از محلات مشهور سه‌گانه رسالت هستند.
از میدان‌بار نوغان تا رسالت ۸۱ به محله دره‌وی مشهور است که یک مسجد قدیمی و بزرگ به‌نام «مسجد جامع دره‌وی» هم آنجاست؛ مسجدی که پاتوق قدیمی‌های محله است و بسیاری از تصمیم‌های مهم محلی را هم معتمدان محلی آنجا می‌گیرند. مسجدی که سر در آن به تصویر شهدا مزین است و عبارت مشهور «شهادت هنر مردان خداست»، بر آن نقش بسته است. مسجدی که یکی از عناصر هویتی این محله به شمار می‌رود و در رسالت ۵۵ واقع شده است. محله بلال هم از رسالت ۶۶ تا ۷۸ است. محله‌ای با تراکم جمعیتی بالا و نزدیک به ۲۶ هزار نفر جمعیت که به نوبه خود از مناطق پُرجمعیت مشهد به شمار می‌رود.
بوستان بهار یکی از ذوق‌زدگی‌های جدی محله است. بوستانی با وسعت نزدیک به ۲۳ هکتار که چند محله قدیمی مشهد را پوشش می‌دهد و رسالت (جاده سیمان) هم یکی از محلاتی است که ضلعی از این بوستان را پذیراست. بوستانی که اگر از زیبایی‌های طبیعی و سرسبزی‌اش بگذریم، به تمهیدات ویژه شهرداری می‌رسیم که در آن در حد توان امکانات منحصربه‌فرد ورزشی را تعبیه کرده است. ۳ زمین روباز فوتسال، ۴ زمین سرباز والیبال، ۲ زمین سرباز بدمینتون، یک زمین سرباز اختصاصی برای فوتبال گل‌کوچک، ابزار و دستگاه‌های بدن‌سازی پارکی و... بخشی از این امکانات است که به‌صورت مجتمع در حاشیه بولوار و در بوستان بهار قرار گرفته و دور آن فنس کشیده شده است. البته درب این زمین‌ها شبانه‌روزی باز است و علاقه‌مندان می‌توانند آزادانه و بدون پرداخت بهایی از آن استفاده کنند. همچنین نورافکن‌های استاندارد این زمین‌ها، استفاده از این زمین‌ها را در زمان تاریکی هوا ممکن کرده است.
مجموعه ورزشی چندمنظوره رسالت واقع در رسالت ۸۱ یکی‌دیگر از امکانات ورزشی منطقه است. سالن شیک و مدرنی که برای رشته‌های مختلف فوتسال، هندبال، والیبال، بسکتبال، آمادگی جسمانی و ورزش صبحگاهی استفاده می‌شود. البته استفاده از این سالن اجاره‌بها دارد؛ اجاره‌بهایی که کمترین میزان در میان سالن‌های ورزشی شهرداری است. بااین‌همه، بوستان بهار و سالن رسالت تنها امکانات ورزشی منحصربه‌فردی است که به‌همت شهرداری مشهد در منطقه برای امر ورزش جوانان در نظر گرفته شده است.
سالنی که به‌تازگی کف‌پوش آن با ۵۰۰ میلیون تومان عوض شده است. البته دراین‌میان نباید از زمین چمن مصنوعی کنار سالن رسالت هم بگذریم که باز امکانی برای ورزش محلی‌هاست. منطقه‌ای با تراکم جمعیتی زیاد که شاید این سرانه ورزشی برای آن کم باشد؛ چنان‌که به اذعان محلی‌ها شب‌ها زمین‌های ورزشی بوستان بهار آن‌قدر پر است که گروه‌های ورزشی برای استفاده باید صف بکشند و حتی گاهی کار به جروبحث و نزاع با یکدیگر هم می‌رسد!
یکی از عجایب منطقه رسالت (جاده سیمان) مشهد نبود حتی یک استخر برای ورزش آبی جوانان محله است! منطقه‌ای با این تراکم جمعیتی و نیاز، حتی یک استخر هم ندارد؛ چه خصوصی و چه دولتی! علاقه‌مندان به استخر و آب‌تنی اگر بخواهند به استخر بروند، باید مسافت زیادی را طی کنند و این یکی از مشکلات جدی امکانات ورزشی محله به‌شمار می‌رود. جالب‌تر آنکه در این منطقه از باشگاه‌های بدن‌سازی هم خبر چندانی نیست؛ تا چشم کار می‌کند «هیچ» است و «هیچ»!
یکی از اتفاقات خوبی که چند سال پیش در برخی محلات مشهد رقم خورد، بحث تجهیز مساجد به امکانات ورزشی بود. طرحی که در آن قرار شد شهرداری مشهد بودجه‌ای برای تجهیز مساجد به امکانات ورزشی اختصاص دهد و به این طریق وسیله ورزش کودکان، نوجوانان و جوانان را بیشتر فراهم کند. اتفاق مبارکی که رقم خورد و در آن بیشتر مساجد محله رسالت هم تجهیز شدند؛ از تجهیز مساجد به میز پینگ‌پنگ و فوتبال‌دستی و راکت بدمینتون بگیرید تا اهدای صفحه دارت و ابزار بدن‌سازی فردی و.... مسجد جامع دره‌وی یکی از مساجدی است که آن‌موقع با این طرح تجهیز شد و حالا یک اتاق مسجد که حالت سالن دارد، به وسایل ورزشی برای جوانان محله اختصاص داده شده است.
خادم مسجد دراین‌باره می‌گوید: این اتاق مخصوص ورزش بچه‌هاست و معمولا بعدازظهر‌ها درش باز می‌شود و با کنترل و نظارتی که بچه‌های کانون فرهنگی مسجد، کانون فرهنگی امام‌رضا (ع)، دارند، چراغ اینجا همیشه روشن است. یکی‌دیگر از مساجدی که در محله رسالت به وسایل ورزشی تجهیز شده، مسجد جامع ابوالفضلی دهرود است؛ مسجدی که در حاشیه رسالت واقع شده است و طبقه بالای آن یک میز پینگ‌پنگ و یک فوتبال‌دستی دارد تا بچه‌های مسجد و محله از آن استفاده کنند.
عباسی، رئیس اداره فرهنگی و اجتماعی شهرداری منطقه ۳، در تشریح وضعیت ورزشی موجود در محله رسالت می‌گوید: اینجا از میدان‌بار نوغان تا رسالت ۱۱۳ به ۳ محله تقسیم می‌شود؛ از میدان‌بار نوغان تا رسالت ۸۱ را محله «دره‌وی» می‌گویند. از رسالت ۸۱ تا میدان رسالت، محله «سیس‌آباد» است و ضلع مقابل یعنی از رسالت ۶۶ تا ۷۸ محله «بلال» است. وی می‌افزاید: محله رسالت از محلات پراستعداد شهری است که در حوزه ورزش هم جوانان این محله در مسابقات بومی محلی و ورزش‌های محلات در سطح کشور همیشه شاخص بودند و عناوین زیادی به‌دست آوردند. ما اینجا در طناب‌کشی بانوان قهرمان کشوری داریم و پاتوق‌های ورزش بانوان در این محله خیلی فعال است.
صحبت‌های رئیس اداره فرهنگی و اجتماعی شهرداری منطقه ۳ درحالی مطرح می‌شود که یک چهره پیشکسوت و ویژه هم در این محله حضور دارد. سیدمحمدعلی جعفری پیشکسوت نودوپنج‌ساله ورزش محله است که هنوز هم شب‌ها برای ورزش به باشگاه بدن‌سازی واقع در مقداد می‌رود و وزنه می‌زند! تصویر سید با کلاه سبزش و لباس ورزشی روی دیوار باشگاه نصب است. او در دوران جوانی عنوان‌دار و قهرمان کشوری در رشته بدن‌سازی و پرورش‌اندام بوده است. نابغه‌ای که یکی از ۱۰۰۰ استعداد ورزشی محله است و حالا در دوران بازنشستگی می‌تواند الگوی خوبی برای جوانان منطقه باشد تا با ورزش، سلامت جسم و روانشان را حفظ کنند.
مردم محله رسالت از خواسته‌هایشان برای بهبود سرانه ورزش در این منطقه می‌گویند
هر کدامشان سرشان گرم کار و تلاش است. گویی در زندگی ذوب شدند. بااین‌همه، تا سراغ تفریح و ورزش فرزندانشان را می‌گیریم، سفره دلشان را باز می‌کنند. گویی برای این مهم دغدغه دارند. دغدغه‌ای که در دل دارند و گاهی از بیانش خجالت می‌کشند. سیدمحمدجواد از قدیمی‌های محله است که هنوز هم دلش برای ورزش و هیاهوی آن غنج می‌رود. خودش می‌گوید هر وقت فرصت کند به زمین خاکی آخر رسالت می‌رود و با جوان‌تر‌ها پا به توپ می‌شود.
وقتی از او درباره امکانات ورزشی محله و خواسته‌های مردمی می‌پرسیم، می‌گوید: ما نمی‌خواهیم همین زمین خاکی را چمن کنند و یک ورزشگاه شیک شود، خواسته ما کم است. ما می‌خواهیم دست‌کم اطراف این زمین را یک فنس بکشند تا توپ بچه‌ها گاه‌وبیگاه وسط جاده نرود و خطر تهدیدشان نکند. وی می‌افزاید: از قدیم گفتند هروقت دیدید یک توپ آمد وسط جاده، بدانید پشت سرش حتما کودکی می‌آید؛ چه حوادثی که اینجا رخ نداده است.
طاهر یراقی هم که کنار سیدمحمدجواد ایستاده است، اضافه می‌کند: باز ناشکر نیستیم. همین زمین خاکی غلتک‌نخورده هم درب‌وداغان است، چرا نمی‌گویی اینجا یک استخر هم ندارد. بچه‌های این محله آرزوی یک استخر دارند تا بتوانند آب‌تنی کنند. یعنی واقعا نمی‌توانند یک استخر در منطقه به این بزرگی بزنند تا بچه‌های ما مجبور نباشند برای یک استخر تا آن سر شهر بروند. آقاسید حرف رفیقش را قطع می‌کند و قاطعانه می‌گوید: راست می‌گوید. داشتن یک استخر در اینجا واجب است. کمی آن‌طرف‌تر زیر درخت توت کنار زمین خاکی، پیرمردی نشسته است. پیرمرد می‌گوید: شما نگاه کنید همین زمین کنار دبیرستان دخترانه فردوسی است و ۱۰۰۰ جور مشکل دارد. وی می‌افزاید: من هر روز می‌آیم اینجا می‌نشینم و بازی نوه‌ام را تماشا می‌کنم.
همین که با بچه‌های محله می‌دود و شاد است، من عشق می‌کنم. انگار دنیا را به من داده‌اند. پیرمرد اضافه می‌کند:، ولی متأسفانه نبود امکانات باعث شده است این بچه‌ها به جایی نرسند. آرزو و رؤیا دارند، اما فقر امکانات ورزشی باعث شده است سقف رؤیاهایشان روی سرشان آوار شود. میثم مطهری هم از جوانان فوتبالی محله است. او می‌گوید یک تیم فوتسال با بچه‌های محله تشکیل دادیم، اما متأسفانه می‌رویم داخل زمین خاکی بازی می‌کنیم. چرا؟ چون سالن رسالت هزینه می‌گیرد و واقعا در توان بچه‌های ما نیست که هر جلسه بخواهند چهل‌پنجاه هزار تومان بدهند و سالن اجاره کنیم.
وی می‌افزاید: به‌خدا اینجا بالای شهر نیست. بچه‌های این منطقه از پدر و مادرشان پول توجیبی نمی‌گیرند، چه برسد که بخواهند هر روز پول سالن بدهند. مهم‌ترین مطالبات مردم محله رسالت ساخت یک استخر در محدوده زندگی‌شان، کشیدن دستی به سروروی زمین خاکی انتهای رسالت، رایگان‌کردن استفاده از سالن رسالت دست‌کم برای محلی‌ها و افزایش شمار زمین‌های روباز یا سرپوشیده ورزشی در منطقه است. مطالبات بحقی که برای تحقق آن باید همه نهاد‌ها و دستگاه‌های ذی‌ربط دست‌به‌دست هم بدهند، زیرا از قدیم گفته‌اند: «یک دست صدا ندارد.»
نمای یک
یکی از کوچه‌های تنگ و باریک رسالت که به‌گفته اهالی‌اش ماه‌هاست برای آسفالت آن درخواست داده‌اند، اما خبری نیست. کوچه بن‌بستی که به پاتوق بچه‌های همسایه برای فوتبال بدل شده و هر روز از کله‌سحر تا غروب شاهد هیاهوی فوتبال با توپ پلاستیکی است. محمدباقر حتی می‌گوید روزی نیست که توپ پلاستیکی‌شان پاره نشود و همین برایشان مصیبتی نباشد؛ مصیبت تهیه توپ جدید!
نمای دو
بوستان بهار یکی از اتفاقات جذاب رسالت است. بوستانی که با وسعت تقریبی ۲۳ هکتار چند محله قدیمی مشهد را پوشش می‌دهد. یکی از اضلاع این بوستان واقع در بولوار رسالت، جاده سیمان است و امکانات ورزشی خوبی دارد. این تصویری از زمین فوتسال این بوستان است که عصر‌ها با خنک‌ترشدن هوا، پاتوق ورزشی‌های محله می‌شود. این پاتوق به نورافکن هم مجهز است.
نمای سه
تصویری از زمین خاکی بزرگی که تیر‌های دروازه درونش حکایت از آن دارد که روزگاری پاتوق فوتبالی‌ها بوده است. این زمین در بوستان بهار واقع شده است، اما عجیب است که چرا وسطش علف و بوته‌های هرز روییده است و کسی به فکر آن نیست! زمینی که اطرافش فنس است، اما به‌نظر به‌دست فراموشی سپرده شده است. تیر دروازه‌های زنگ‌زده در وسط این زمین هنوز خودنمایی می‌کند.