محمد عنبرسوز | شهرآرانیوز - یکی از برنامه‌های تازه مرکز آفرینش‌های هنری آستان قدس رضوی با عنوان «حماسه واژه ها» پنجشنبه گذشته با حضور شاعران نامدار و مهمی از مناطق مختلف کشور، در محل نگارخانه رضوان مشهد، برگزار شد و هم زمان در فضای مجازی نیز در اختیار مخاطبان و علاقه‌مندان این حوزه قرار گرفت. این جلسه با مدیریت و اجرای سعید بیابانکی (شاعر معاصر نام آشنا و صاحب چندین عنوان کتاب شعر) است، میزبان شاعران معاصر کشورمان بود که شعر‌های خود را، اغلب با موضوع ستایش امام رضا (ع)، ارائه کردند. در ادامه، گزارشی می‌خوانید از کم و کیف این نشست.
دومین جلسه سلسله نشست‌های «حماسه‌واژه ها»، با هدف ترویج چهل سال شعر فارسی، به دلیل تقارن زمانی با ایام ولادت با سعادت امام رضا (ع)، به محلی برای ارائه اشعار آیینی درباره آن حضرت تبدیل شده بود. بیشتر اشعاری که در این نشست قرائت شدند، از لحاظ مضمونی، ناظر به مقام امام هشتم (ع) و معطوف به این مناسبت فرخنده بودند؛ اما اشعار آزاد نیز در این بین خوانده شد که برخی از آن‌ها مورد توجه حضار قرار گرفت.
یکی از نکات جذاب این جلسه، تنوع در دعوت از شاعران مختلف بود. هنرمندانی که در این نشست به ارائه اشعار خود پرداختند، چه از نظر سنی و چه از منظر سبک شعر، تنوع چشمگیری به محتوای دومین نشست «حماسه واژه ها» بخشیده بودند؛ به طوری که این جلسه هم میزبان شاعران جوان بود و هم استادان باتجربه در آن به شعرخوانی پرداختند، شاعران مرد و زن در ترکیب دعوت شدگان این جلسه حضور داشتند و از نظر مضمونی و قالب شعری نیز آثار گوناگون با تنوع درخوری به مخاطبان عرضه شد.
«حماسه واژه ها» صرفا محلی برای ارائه اشعار است و از نقد و بررسی یا اظهارنظر فنی و جانبی فاصله گرفته تا فضایی رسمی با ضرباهنگی مناسب به خود بگیرد و مخاطبانی که تمایل به شنیدن اشعار تازه و ناب شاعران مختلف دارند، فرصت استفاده حداکثری از محتوای هنری و ادبی نشست را پیدا کنند.
سعید بیابانکی در مقام مدیر جلسه و مجری مراسم، کمتر صحبت می‌کرد و به جز مواردی که با یکی دو جمله یا شعر کوتاه به استقبال مهمان بعدی می‌رفت، بیشتر نقش خود را در قالب مخاطب و شنونده ابیات شاعران مختلف، تعریف کرده بود.
در زمان حدود دوساعته برگزاری دومین نشست «حماسه واژه ها» پانزده شاعر به جایگاه دعوت شدند و اشعار خود را قرائت کردند. نخستین مدعو این مراسم محمود‌اکرامی فر، شاعر، پژوهشگر، گوینده و مجری رسانه باسابقه، بود که ابتدا غزلی عارفانه با ردیف «می خواهم چکار» در مدح حضرت امام رضا (ع) را تقدیم مخاطبان کرد و در ادامه هم یکی دو شعر دیگر خواند که، به دلیل طرح مضامین اجتماعی در قالب سخن گفتن با امام هشتم (ع)، برای شنوندگان از جذابیت ویژه‌ای برخوردار بودند.
دومین شاعر دعوت شده به جایگاه، حجت الاسلام ذکریا اخلاقی از استان یزد و صاحب کتاب «تبسم‌های شرقی»، بود که سعید بیابانکی، با خواندن شعری از این شاعر و توضیح نقش او در بنیان نهادن نشست شعر توحیدی، از او دعوت کرد. ذکریا اخلاقی چند رباعی درباره امام رضا (ع)، با محوریت فرهنگ زیارت، خواند و توضیح داد که این اشعار را در مسیر سفرهایش از یزد به مشهد و جاده‌ای که به طریق الرضا (ع) مشهور است، سروده. در بخش بعدی این نشست قاسم رفیعا، شاعری که خواندن شعر معروفش با عنوان «بچه محله امام رضا (ع)» در محضر رهبر انقلاب مورد توجه قرار گرفته بود، به جایگاه آمد و شعری با زبان عامیانه و لهجه مشهدی خواند که، همراه با یک لحن مطایبه آمیز و جذاب، حاوی نوعی توسل بی پیرایه به امام هشتم (ع) بود.
به مناسبت خوانش این شعر، سعید بیابانکی نیز در ادامه یک رباعی مناسبت دار با لحنی مطایبه آمیز و درباره گرفتن غذای حضرت (ع) خواند که باعث تزریق نشاط به فضای جلسه شد. در ادامه، سیده فاطمه موسوی از تهران و حسن دلبری از سبزوار به جایگاه دعوت شدند و اشعاری با مضمون دینی و در ارتباط با حضرت امام رضا (ع) ارائه کردند و سپس نوبت به مصطفی محدث خراسانی، شاعر مشهدی، رسید که او هم چند رباعی و غزل با درون مایه دینی و ستایش ائمه اطهار (ع) خواند.
سپس نوبت به محمدکاظم کاظمی، شاعر افغانستانی ساکن مشهد رسید که این شاعر تصمیم گرفت دو غزل را به مخاطبان تقدیم کند. نخستین شعر کاظمی با الهام از جمله معروف «جان پدر کجاستی؟»، ناظر به حوادث تروریستی اخیر در کشور افغانستان بود و دومی با عنوان «چاقوی ضامن دار» شعری اجتماعی و انتقادی به شمار می‌رفت و بیابانکی این شعر را سروده‌ای دردمندانه توصیف کرد. هر دو سروده کاظمی مورد توجه حاضران قرار گرفت.
راضیه رجایی نیز با اشعاری درباره امام‌رضا (ع)، شاعر بعدی بود که به جایگاه دعوت شد و سپس علی اصغر داوری، شاعر اهل کاشمر، شعر‌هایی آیینی و عاشقانه خواند. محمد جواد غفورزاده (شفق) دیگر شاعری بود که، در میان احترام مجری و حضار، پشت تریبون حضور یافت و به خواندن چند رباعی پرداخت که همه آن‌ها مضمونی دینی و آیینی داشتند. عاطفه سادات موسوی هم به ارائه چند غزل پرداخت که یکی از آن‌ها به حادثه مسجد گوهرشاد اختصاص داشت و بقیه هم ناظر به ترسیم حال و هوای حرم مطهر رضوی و توسل به امام هشتم (ع) بودند.
در بخش بعدی، حجت الاسلام محمدعلی صفری زرافشان به قرائت چند شعر در ستایش امام رضا (ع) پرداخت و محمدرضا رحیمی عنبران نیز اشعاری در وصف فضای حرم مطهر را به مخاطبان ارائه کرد. علیرضا‌سنچولی شاعر اهل زابل، با یک غزل و یک مثنوی دینی، شاعر بعدی این نشست بود و در پایان نیز مصطفی جلیلیان مصلحی شعری تغزلی درباره امام هشتم (ع) خواند. این نشست با خوانش بیت «چه‌کوتاه است شب‌های وصال عاشقان یا رب / خدا از عمر ما بر عمر این شب‌ها بیفزاید»، پایان یافت.
یکی از نکات جالب توجه دومین نشست «حماسه واژه ها» کیفیت خوب اجرای این جلسه بود که نشان می‌داد با طراحی دقیق و شوق زیاد عوامل، برنامه ریزی شده است. بر خلاف برخی جلسات مشابه که با سهل انگاری‌های اجرایی همراه هستند، «حماسه واژه‌ها (۲)» با طراحی آبرومند دکور، نورپردازی مناسب، پوشش تصویری حرفه‌ای و مدیریت فضا برای رعایت شیوه نامه‌های بهداشتی می‌توان گفت که نمره خوبی دریافت کرد. به نظر می‌رسد این سلسله جلسات می‌توانند در ادامه مخاطبان بیشتری هم پیدا کنند و در صورت بازتاب مناسب در رسانه ها، توجه به کیفیت و تنوع مورد انتظار در محتوا و دعوت از شعرای مختلف، می‌تواند به رویدادی اثرگذار در شعر فارسی، با مرکزیت شهر مشهد، تبدیل شود.
ضعف مهم اجرای این مراسم، اما به حائل شدن دوربین‌ها بین حضار و جایگاه ارائه شعر اختصاص داشت؛ به طوری که گویی این نشست برای پخش تلویزیونی تدارک دیده شده و بنای پوشش فضای جمعی را ندارد. فاصله زیاد میان حضار و مجری، که طبعا همراه با مشکلاتی در رسیدن صدا به حاضران در سالن هم بود، می‌تواند در جلسات عادی اصلاح شود تا این جداافتادگی از بین برود و حس مشارکت جمعی تقویت شود.