علیرضا وفایی‌نیا | شهرآرانیوز - بیش از یک‌سال‌ونیم از زمانی که کرونا وارد زندگی ما شد می‌گذرد و بیماری‌ای که ابتدا گمان می‌کردیم با گذشت چند ماه به‌پایان برسد، هنوز از سر ما دست برنداشته است. در مدت همه‌گیری کرونا، بستر‌های اینترنتی توانستند در حوزه‌های مختلفی مثل آموزش، دورکاری، ارتباطات مجازی و... به ما کمک کنند فاصله‌گذاری اجتماعی را رعایت و از رشد بیشتر ویروس جلوگیری کنیم.
عزاداری‌های محرم نیز یکی از مواردی بود که پارسال بخشی از آن به‌کمک پلتفرم‌های مختلف به‌صورت اینترنتی برگزار شد. اوضاع کرونا در مقایسه با محرم پارسال اگر بدتر نشده باشد، بهتر نیست و با توجه به توصیه رهبر معظم انقلاب درباره رعایت شیوه‌نامه‌های بهداشتی، به نظر می‌رسد امسال نیز بخشی از عزاداری‌های محرم در بستر‌های اینترنتی انجام خواهد شد. در این مطلب، با مهم‌ترین پلتفرم‌های عاشورایی بیشتر آشنا خواهیم شد.
اگر یکی‌دو دهه پیش وضعیتی مثل امروز اتفاق می‌افتاد و ناچار بودیم تا جای ممکن از اجتماع دوری کنیم، بخش زیادی از فعالیت‌های ما به‌طور کامل متوقف می‌شد، اما به‌لطف گسترش زیرساخت‌های اینترنتی در سال‌های گذشته، رعایت دستور‌های کرونایی کمتر به فعالیت‌های مختلف آسیب رساند و بستر‌های اینترنتی توانستند تا اندازه‌ای جای فعالیت‌های حضوری را پر کنند. از محرم پارسال شرکت‌هایی مثل «ابرآروان» با دراختیارگذاشتن سرویس رایگان پخش زنده خود در خدمت هیئت‌های عزاداری، به این نهاد‌ها امکان دادند بدون نگرانی از مسائل فنی و زیرساختی، از سرویس‌های ابری برای برگزاری غیرحضوری عزاداری استفاده کنند.
اگر هیئت‌های مذهبی خودشان وب‌سایت داشته باشند، می‌توانند از سرویس ابری برای پخش زنده استفاده کنند و فقط کد آن را در سایت خود قرار دهند. حتی هیئت‌های کوچکی که وب‌سایت ندارند نیز می‌توانند مراسم خود را رایگان به‌صورت زنده از پلتفرم استریم پخش کنند.
پخش زنده به‌کمک این سرویس‌ها به تجهیزات زیادی هم نیاز ندارد و با یک گوشی ساده موبایل و اینترنت می‌توان کار پخش را انجام داد. از طرفی، وزارت ارتباطات نیز با همکاری اپراتور‌های مخابراتی، هزینه اینترنت برای استفاده از این خدمات را رایگان کرده است.
«آپارات» پلتفرم ویدئومحور شناخته شده‌ای برای کاربران ایرانی است که افراد زیادی روزانه به آن سر می‌زنند. این برنامه از ۵ سال پیش و زمانی که هنوز خبری از کرونا نبود، شروع به ارائه خدمات پخش زنده هیئت‌های عزاداری محرم کرد تا افرادی که به هر دلیلی نمی‌توانند به‌صورت حضوری در این مراسم شرکت کنند، با کمک این پلتفرم، امکان بهره‌بردن از مراسم عزاداری سالار شهیدان را داشته باشند. پارسال با شیوع کرونا، استقبال هیئت‌ها از قابلیت پخش زنده آپارات بیشتر شد و بنابر اطلاعیه رسمی این پلتفرم، ۳۷۰ هیئت تصمیم گرفتند روزانه مراسم خود را در این پلتفرم زنده پخش کنند. بر اساس بیانیه آپارات، در محرم پارسال بیش از ۱۲۱ هزار کاربر روزانه مشغول تماشای مراسم مذهبی در این پلتفرم بودند.
مداحان معروف نظیر محمود کریمی، عبدالرضا هلالی، مجید بنی‌فاطمه، میثم مطیعی، جواد مقدم، مهدی رسولی، مهدی سلحشور، سعید حدادیان، محمدحسین پویانفر، حسین سیب‌سرخی، حنیف طاهری، حسین طاهری، مهدی توکلی و محمدرضا طاهری، همگی در پخش زنده آپارات حضور یافتند و به مداحی مشغول شدند. همچنین بار‌ها واعظان معروف در هیئت‌هایی نظیر «محبین اهل‌بیت (ع)»، «نورالرضا (ع)» و «ابن‌الرضا (ع)» سخنرانی کرده‌اند که این سخنرانی‌ها از آپارات به‌صورت زنده پخش شده است.
امسال نیز با فرارسیدن محرم، سرویس پخش زنده آپارات پذیرای هیئت‌های مختلفی از سراسر کشور است. کاربران می‌توانند با مراجعه به این برنامه، به صورت مجازی در هر هیئت و برنامه عزاداری‌ای که می‌خواهند شرکت کنند.
بر خلاف آپارات که در کنار بقیه سرویس‌هایش، بخش عزاداری را نیز راه‌اندازی کرده است، «هیئت‌آنلاین» بستری به‌شمار می‌رود که از پارسال به‌طور تخصصی با هدف پخش آنلاین عزاداری‌های محرم آغازبه‌کار کرد. هر کدام از هیئت‌های مذهبی می‌توانند در این وب‌سایت به‌نشانی «heyatonline.ir» ثبت‌نام کنند و رایگان از امکان استفاده از خدمات برای پخش زنده مراسم خود بهره ببرند. حجم اینترنت مصرفی کاربران نیز در این بستر رایگان است و تماشای برنامه‌های مختلف در آن هیچ هزینه‌ای نخواهد داشت.
تا امروز بیش از ۱۵۰۰ هیئت مذهبی در سامانه هیئت‌آنلاین ثبت‌نام کرده‌اند و عزاداری‌های آن‌ها در روز‌های محرم از بستر این پلتفرم به طور زنده پخش خواهد شد.
علاوه بر این، قابلیت «حرم‌آنلاین» به‌تازگی به این بستر اضافه شده است که با استفاده از آن می‌توانید به‌صورت زنده تصاویری از حرم حضرت‌علی (ع)، حرم امام‌رضا (ع)، حرم امام‌حسین (ع)، حرم حضرت‌عباس (ع) و بین الحرمین را مشاهده کنید.
«تکیه» نیز مثل سامانه هیئت‌آنلاین، بستری بود که با توجه به شرایط کرونایی، از پارسال به‌همت سازمان تبلیغات اسلامی کشور راه‌اندازی شد. این بستر اینترنتی با شعار «حسینیه‌ای بدون زمان و مکان» فعالیت‌هایش را پیگیری می‌کند و روزانه ویدئو‌های متنوعی روی خروجی خود قرار می‌دهد که مربوط به مراسم مذهبی محرم هستند. سامانه تکیه ادعا می‌کند می‌تواند فرصت حضور در همه هیئت‌های ایران را به عزاداران ارائه بدهد. سامانه تکیه مراسم عزاداری را زنده پخش می‌کند تا مردم در خانه خود بتوانند عزاداری کنند.
در سرویس تکیه، امکان مشاهده پخش زنده مراسم در اماکن متبرکه‌ای همچون حرم امام‌حسین (ع) و حرم امام‌رضا (ع) وجود دارد. این سامانه ویدئوی مربوط به عزاداری در ده‌ها هیئت را زنده پخش می‌کند تا کاربران در بسیاری از شهر‌های ایران بتوانند به تماشای مراسم هیئت شهر خود بنشینند. هزینه ترافیک اینترنت این سامانه رایگان است. به‌علاوه، امکان دسترسی به آرشیوی جامع از صوت‌ها و تصاویر مراسم مذهبی سال‌های مختلف را بدون هیچ محدودیتی برای کاربرانش فراهم کرده است.
سامانه «خیمه‌های آنلاین» رابط کاربری متفاوتی در مقایسه با بسیاری از سامانه‌های مشابه برای پخش عزاداری دارد. در این سرویس، می‌توانید مستقیم نام هیئت موردنظر خود را جست‌و‌جو کنید و مراسم عزاداری در حال برگزاری را ببینید. خیمه‌های آنلاین با همکاری مستقیم پایگاه خبری «شرجی» راه‌اندازی شده است. این سامانه مراسم عزاداری حرم امام‌حسین (ع) را به همراه مراسم متعدد دیگر پخش می‌کند و محتوا‌های ویدئویی ویژه‌ای نظیر ویژه‌برنامه «شیرکتل» دارد.