مرتضی اخوان | شهرآرانیوز؛ یکی‌شان باهوش و دیگری به‌خاطر سرعت منحصر‌به‌فردش در کانون توجه‌ها بود؛ یکی‌دوجین ستاره که انگار هر کدام در آسمان زندگی فوتبالی‌شــــان می‌درخشیدند. با‌این‌همه دهه۶۰ و ویژگی‌های اجتماعی و فرهنگی‌اش به آن‌ها اجازه نداد تا سوار بر قطار خوشبختی شوند و در مسیر سعادت قرار بگیرند. در سال‌هایی که تک‌تکشان در مستطیل نه‌چندان‌سبز آن‌روز‌ها با مهارتشان چشم‌ها را خیره می‌کردند، دوربین‌های تلویزیونی هنوز رونق نگرفته بود و شرایط غیرحرفه‌ای فوتبال و جنگ هم مزید‌بر‌علت بود تا نتوانند به حقشان برسند.
برخی از آن‌ها حتی به اردوی تیم ملی هم دعوت شدند، اما در ترافیک سرخابیپرستان آن‌روز‌ها هیچ‌وقت پیراهن ملی را به تن نکردند. ستاره‌های فوتبال خراسان در دهه۶۰ کم نبودند و انتخاب ۱۰ چهره برتر آن‌ها برای پرونده فوتبالیست‌هایی که با‌وجود توانایی‌های منحصر‌به‌فرد هرگز به حقشان نرسیدند، کار سختی بود. با‌این‌همه تنی چند از پیشکسوتان فوتبال استان در این مهم به ما کمک کردند تا در‌نهایت به این فهرست برسیم؛ جاماندههای قطار خوشبختی در دهه۶۰.
شماره‌یک بسیاری از تیم‌های فوتبال مشهد را به تن کرده است؛ از ابومسلم بگیرید تا رقیب سنتی پیام. سعید جوشش یکی از سنگربان‌های شش‌دانگ مشهد در دهه۶۰ بود که هر تیمی خواهان به‌خدمت‌گرفتنش بود. جوشش در اوایل دهه ۶۰ به تیم ملی هم دعوت شد، اما به‌خاطر شرایط جنگ تحمیلی، اردوی تیم ملی تشکیل نشد و بعد هم دیگر همه‌چیز به هم ریخت. جوشش به اذعان بسیاری از هم‌بازیانش عاقل‌ترین سنگربان تاریخ خراسان است. می‌گویند نیازی به شیرجه نداشت. فوق‌العاده باهوش بود و به‌واسطه اینکه خودش یک برهه در خط حمله بازی می‌کرد، دست مهاجم‌ها را می‌خواند.
مهاجم شش‌دانگ ابومسلم و منتخب خراسان یکی از معدود‌بازیکنانی بود که پایش در دهه۶۰ به تیم ملی باز شد. اگرچه ترافیک نفرات نگذاشت استعداد ناب خراسانی در تیم ملی فرصت درخشش پیدا کند، اما توانایی‌هایش بر کسی پوشیده نیست. سعید صیامی، مهاجمی سرعتی بود که وقتی پا‌به‌توپ می‌شد، هر مدافعی را جا می‌گذاشت؛ سرعتی مثال‌زدنی که گویا هیچ‌کس را یارای مقابله با این سرعت نبود. اوگل‌زنی بالفطره بود که در نساجی مازندران هم بازی کرد؛ سال‌هایی که کمتر بازیکنان از استان خارج می‌شدند.
مرحوم محمد اعظم یکی از کامل‌ترین بازیکنان تاریخ فوتبال خراسان است؛ بازیکنی که برخی درباره‌اش می‌گویند اگر کسی بازی اعظم را دیده باشد، دیگر از خداداد سخن نمی‌گوید! او در میانه میدان ابومسلم و منتخب خراسان به‌عنوان یک هافبک طراح و هجومی همه‌کاره بود؛ بازیکنی دوپا که در پنالتی‌زدن هم مهارت خاصی داشت. در باب دوران حرفه‌ای ورزش او روایت‌های زیادی مطرح است.
یکی از این روایت‌ها مشهور است که زمانی که تیم ملی برای بازی دوستانه با منتخب خراسان به مشهد آمد شرط کرده بود محمد اعظم در فهرست تیم ملی باشد. اما سرمربی وقت منتخب خراسان اصرار داشت که اعظم در تیم استانش به میدان برود؛ اتفاقی که در نهایت افتاد که خیلی‌ها می‌گویند همین، عناد و کینه‌ای شد تا اعظم از تیم ملی خط بخورد و دیگر هیچ‌گاه به تیم ملی دعوت نشود! یکی از پیشکسوتان فوتبال خراسان درباره این اعجوبه فوتبال مشهد تعبیر زیبایی دارد: «اعظم هیچ‌گاه زمین چمن را ندید، آن‌قدر که سر‌بالا بازی می‌کرد!»
درباره مرحوم کاظم غیاثیان، مرد دفاعی میانه زمین فوتبال خراسان یک تعبیر ویژه وجود دارد: «او یک مدیر بود.» مردی که همیشه چه بازوبند به دست بود و چه نه، در قامت یک رهبر، تیم را رهبری می‌کرد و این مهم‌ترین ویژگی کاری‌اش به‌شمار می‌رفت؛ البته کاظم غیاثیان مهارت‌های فنی بالایی هم داشت که بر کسی پوشیده نیست.
شهریار رضایی قلب دفاع تیم را به دست می‌گرفت، اما هر گاه لازم بود، در طول بازی خودش را به همه پُست‌ها می‌رساند. هم‌بازی‌هایش می‌گویند شهریار در میدان تمرین فاجعه بود، اما وقتی به میدان مسابقه می‌آمد، همه را خیره می‌کرد. مدافع میانی ابومسلم و منتخب خراسان در طول تمرین شاید یک دور هم دور زمین نمی‌دوید، اما در روز مسابقه از هر بازیکنی دونده‌تر بود.
سال۱۳۶۳ مرحوم محمود یاوری در قامت سرمربی تیم ملی او را به اردو فراخواند. منصور شفیعی، مهاجم شش‌دانگ ابومسلم بود؛ اما برای پیام، هواپیمایی و منتخب خراسان هم بازی کرد. بازیکنی که به‌زعم هم‌بازی‌هایش، زیرکی و هوش بالا، ویژگی‌های مهم اوست. مهاجمی که خوب گل می‌زد و هنوز هم در این سن‌و‌سال وقتی به‌عنوان پیشکسوت به مستطیل سبز می‌رود، سرحال و بانشاط بازی می‌کند.
هافبک‌دفاعی ابومسلم آن‌قدر جنگنده و دونده بود که هر کسی کنارش بازی می‌کرد، روز استراحتش بود. گویی همه کار‌ها را قرار بود جانداری یک‌تنه در میانه میدان انجام دهد. خودش توپ می‌گرفت، حرکت و توپ پخش می‌کرد. خیلی‌ها او را ضیا عرب‌شاهی فوتبال خراسان می‌دانند؛ بازیکنی با ویژگی‌های دوندگی و جنگجویی، اما بااخلاق.
میگفتند اگر توپ از او رد شود، پا رد نمی‌شود. شاید به‌همین‌خاطر بود که مهاجمان از رویارویی با مدافع مستحکم منتخب خراسان و هدف گلکار واهمه داشتند. فریدون مهریار یکی از بهترین مدافعان چپ تاریخ فوتبال مشهد است که سمبل تعصب بود! برای او باخت حکم مرگ داشت بار‌ها دیده بودند که به خاطر باختن گریه می‌کرد.
احمد حامد یکی از پیامی‌های لیستی است که هیچ‌گاه به حقشان در فوتبال نرسیدند؛ بازیکنی که از حیث فنی تحسین شده و کسی نیست که بر توانایی‌های فنی او اذعان نکند. تمام کارشناسان و پیشکسوتان مشهد به‌اتفاق می‌گویند احمد حامد یکی از فوتبالیست‌های باکیفیت تاریخ خراسان است. با‌این‌همه حامد از حیث فیزیکی خیلی شکننده بود و شاید به‌همین‌دلیل بود که نتوانست آن‌چنان رشد کند.
میثاقیان در مربیگری به مراتب بالا در فوتبال ایران رسید و شاید خیلی بیشتر از تمام اسامی این فهرست به شهرت رسید. با‌این‌همه او در دوران فوتبال چندان به حقش نرسید. میثاقیان طعم حضوری هر‌چند کوتاه در استقلال را چشید؛ اما هیچ‌گاه نتوانست به درجه‌های بالا در عرصه بازی برسد. اکبر میثاقیان با پرتاب‌دست‌های معجزه‌آسایش پیش از آنکه اوت‌دستی در فوتبال ایران مُد باشد، این کار را به بهترین نحو ممکن انجام می‌داد. فوتبال خراسان را خیلی‌ها در آن برهه با «اوت‌دستی»های میثاقیان می‌شناختند. او البته استفاده دیگری هم از دست‌هایش می‌کرد و همواره در محوطه جریمه به بهترین شکل با دست‌هایش مانع پرش مهاجمان و رسیدن به توپ می‌شد. شاید دست‌های میثاقیان خیلی بهتر از پاهایش کار می‌کرد!
جاماندههای تیم منتخب نسل سوخته فوتبال خراسان در دهه۶۰
فهرست ۱۰ ستاره فوتبال خراسان در دهه۶۰ که می‌توانستند به جایگاهی بالاتر در فوتبال ایران برسند، می‌تواند با نام‌های دیگری هم تکمیل شود؛ نام‌هایی که وقتی به‌هر‌کدامشان نگاه می‌کنیم، شاید با این پرسش مواجه شویم که «چرا نام این بازیکن در فهرست ۱۰ ستاره برتر نیست؟» با‌این‌همه اسامی ۱۰ ستاره این پرونده گلچینی از فهرست مشترک پیشکسوتان و نامیان فوتبال خراسان بوده است. در اینجا به چند ستاره بیرون‌مانده از این فهرست اشاره می‌کنیم که شاید باید بودند، اما نیستند.
مرتضی اعتمادی، حسین نخودیان و حسین پاس، ۳ سنگربان دهه۶۰ فوتبال خراسان بودند که هر کدام درون چهارچوب دروازه تیم‌هایشان وزنه روحی خوبی بودند. نخودیان و پاس بعد از پایان فوتبالشان مربیان خوبی برای گلر‌های این شهر شدند و مرتضی اعتمادی هم به کانادا رفت و مسیر زندگی حرفه‌ای‌اش عوض شد.
حسین امیدوار، حسین قدم‌السلطان، سیدحسین حسینی، حسین شاملو، حسین رضایی و... بخشی از فهر ست بلندبالای مدافعان نامی دهه۶۰ بودند که هرکدام برای خودشان اعجوبه‌ای بودند؛ مدافعانی که می‌توانست نامشان در کنار ۱۰ ستاره برتر بیاید. شاید خیلی از این اسامی امروز خانه‌نشین یا بیکارند، اما در دوران فوتبال، نقطه اتکای مربیان خودشان بودند.
برادران اصغری، ۲ هافبک طراز‌اول و خوش‌نقش فوتبال خراسان در دهه۶۰، هیچ‌گاه در مستطیل سبز به حقشان نرسیدند. با‌وجود‌این بعد از پایان دوران فوتبال هر ۲ مسند‌های مدیریتی در ورزش گرفتند و هنوز هم در این مسند‌ها هستند و فعالیت می‌کنند. باقر کبیری، جعفر رئوف و رضا قضاوت هم در این فهرست هستند؛ لیست جامانده‌ها از فهرست ۱۰ ستاره برتر دهه۶۰ فوتبال خراسان.
فوتبال خراسان همواره مهاجمان طراز اول و کارکشته‌ای را به خود دیده است. چه از دورانی که سعید صیامی‌ها در خط آتش مقابل حریفان طنازی می‌کردند و چه در سال‌هایی که تا امروز خداداد عزیزی آبروی فوتبال مشهد است. شاید بهترین این افراد در همان لیست ۱۰ نفره این پرونده آمدند.