الهام مهدیزاده | شهرآرانیوز؛ یادمان نرفته است. هنوز چند هفته بیشتر نگذشته است، چند هفته از روز‌هایی که فرستادن پیام تسلیت و ابراز همدردی شده بود پای ثابت دل مشغولی‌های روزانه مان؛ روز‌هایی که با فوت روزانه ۷۰۰ بیمار، تلخ‌تر از هر چه تلخ در ذهنمان ثبت شدند؛ روز‌هایی که در به در دنبال پیدا کردن کپسول اکسیژن و سرم قندی بودیم؛ روز‌هایی که محال بود زیر لب نگوییم: «اگر واکسن بود.»
روز‌هایی که از چهره‌های مشهور تا فعالان سیاسی همه خواستار ورود واکسن و پایان دادن به همه گیری کرونا در کشور بودند.
از اواخر مردادماه، اما ورود محموله‌های واکسن به کشور شتاب گرفت و حالا آن طور که مسئولان گمرک ایران آمار داده اند، فقط تا ۲۰ مهرماه، ۶۵ محموله واکسن کرونا وارد کشور شده است که مجموع واکسن‌های دریافتی ایرانی‌ها را از مرز ۹۲ میلیون دز گذرانده است. با این واردات رکورد تزریق واکسن در کشور نیز با ثبت تزریق ۸ میلیون و ۲۰۰ هزار دز واکسن در یک هفته شکسته شد. در کنار این اخبار با سردی هوا و کاهش رعایت شیوه نامه‌ها از سوی برخی شهروندان، مسئولان خیزگرفتن کرونا برای شروع موج ششم را هشدار می‌دهند؛ مسئله‌ای که خود دلیلی است برای تسریع واکسیناسیون و ایمن شدن جامعه.
اسفند سال ۹۹ واکسیناسیون عمومی آغاز شد، اما مرداد ۱۴۰۰ روند ورود واکسن به کشور شتاب بی سابقه‌ای گرفت تا جایی که فقط در شهریور و بر اساس آمار‌های وزارت بهداشت ودرمان، ۳۳ میلیون و ۶۴۳ هزار و ۹۹۶ دز وارد کشور شد. در سه هفته ابتدایی مهر ماه نیز ۳۲ میلیون و ۵۲۵ هزار دز واکسن کرونا به کشورمان تحویل داده شده است. با این داشته‌ها مسئولان وزارت بهداشت ودرمان قول اتمام واکسیناسیون عمومی را تا بهمن ماه دادند.
بر همین اساس مدیر گروه پیشگیری و مبارزه با بیماری‌های دانشگاه علوم پزشکی مشهد وضعیت واکسیناسیون در محدوده زیرمجموعه دانشگاه علوم پزشکی مشهد را تا چهارشنبه هفته گذشته به این شرح اعلام می‌کند: ۳ میلیون و ۸۵۹ هزار و ۹۰۷ دز واکسن به جمعیت ۱۲ سال به بالا تزریق شده است که از این تعداد ۲ میلیون و ۷۵۷ هزار و ۵۸۰ مورد دز واکسن مرحله اول بوده است.
به گفته دکتر محمد جعفر صادقی این تعداد واکسن نوبت اول معادل ۹/۶۷ درصد جمعیت زیرپوشش دانشگاه علوم پزشکی مشهد است. اما فاصله آماری تعداد واکسیناسیون دز دوم با آمار‌هایی که دکتر صادقی می‌دهد در مقایسه با دز اول فاصله درخور توجهی دارد. بر اساس آمار او تا تاریخ اعلامی؛ در دانشگاه علوم پزشکی فقط یک میلیون و ۱۰۲ هزار و ۳۳۷ دز واکسن برای نوبت دوم تزریق شده است.
به گفته مدیر گروه پیشگیری و مبارزه با بیماری‌های دانشگاه علوم پزشکی مشهد این آمار مؤید آن است که تنها ۲۷ درصد جمعیت استان با دریافت دو نوبت واکسن در برابر کرونا ایمن شده اند. صادقی تأکید دارد که دریافت یک نوبت واکسن نمی‌تواند سبب ایمنی فرد در برابر بیماری شود و در این باره تا زمانی که ۷۰ درصد جمعیت دو دز واکسن خود را دریافت نکنند ایمنی جمعی جامعه در برابر بیماری کرونا ایجاد نمی‌شود.
صادقی فاصله آماری تعداد دریافت کنندگان نوبت اول و نوبت دوم را برآمده از چند دلیل می‌داند. اولین دلیل او زمان انتظار ۲۸ روزه تا ۳ ماهه برای دریافت نوبت دوم واکسن است. به گفته او برخی از افرادی که واکسن دریافت کرده اند هنوز نوبت دریافت نوبت دوم آن‌ها نرسیده است. بخش از این افراد نیز کسانی هستند که در فاصله میان دو نوبت دز کرونا، مبتلا شده اند و باید دوران بیماری و فاصله زمانی بعد از بهبود را سپری کنند.
اما دسته دیگر افرادی هستند که با وجود دریافت نوبت اول واکسن و گذشت زمان، سراغ دریافت نوبت دوم واکسن خود نرفته اند. دکتر صادقی قبل از هر توضیح تکمیلی، تأکیدش را بر این موضوع قرار می‌دهد که بدون دریافت دو نوبت واکسن، فرد در برابر بیماری کرونا ایمن نمی‌شود؛ بنابراین این تصور که با یک نوبت دریافت واکسن ایمن می‌شویم، تصور نادرستی است.
مدیر گروه پیشگیری و مبارزه با بیماری‌های دانشگاه علوم پزشکی مشهد در ادامه از این طرز تفکر مصداقی می‌آورد. در گروه سنی ۸۰ سال به بالای استان ۸۲ درصد در نوبت اول واکسینه شدند، اما تنها ۷۱ درصدشان واکسن نوبت دوم را دریافت کردند.
دکتر صادقی تنها راه برون رفت از پیک‌های بعدی کرونا را افزایش جمعیت واکسینه شده‌ها می‌داند و معتقد است با ۲۷ درصد جمعیتی که در استان دو دز واکسن دریافت کرده اند، نمی‌توان به جمع شدن کرونا و نیامدن موج‌های بعدی اش دلخوش باشیم.
آخرین وضعیت واکسیناسیون دانش آموزان در برابر کرونا را نیز مدیر گروه پیشگیری و مبارزه با بیماری‌های دانشگاه علوم پزشکی مشهد این طور گزارش می‌دهد: تاکنون ۵۴ درصد جمعیت دانش آموزان ۱۵ تا ۱۹ سال واکسن نوبت اول را دریافت کرده اند. همچنین ۴۲ درصد جمعیت دانش آموزی ۱۰ تا ۱۴ سال نیز واکسن دریافت کرده اند.
دوماه قبل- هم زمان با تیرماه و مردادماه و اوج گرفتن کرونا در ایران و به تبع آن اوج گیری خواسته مردمی برای دریافت هرچه سریع‌تر واکسن کرونا، سفر به کشور‌های همسایه از جمله ارمنستان به منظور دریافت واکسن اوج گرفت. هزینه سفر به ارمنستان حدود ۸ میلیون تومان بود. البته این رقم تنها برای یک دز واکسن بود و افراد واکسینه شده باید به فاصله حدود ۱۲ هفته برای دریافت دز دوم واکسن به ایروان سفر می‌کردند.
با یک محاسبه سر انگشتی، واکسن آسترازنکای حدودا سه دلاری برای مسافران ایرانی حداقل ۳۰۰ دلار هزینه برداشت. در این بین، اما برخی به بازار سیاه و خرید واکسن از این بازار روی آوردند. اینجا هم البته باز جیب مردم بود که خالی می‌شد و واکسن آسترازنکا تا ۵۵ میلیون تومان نیز به فروش می‌رسید.
یک ماه قبل- شهریور ماه اوج ورود واکسن به ایران بود تا جایی که واکسیناسیون در برخی مراکز بهداشتی کشور شبانه روزی شد. هنوز یک ماه از روز‌های ترند شدن هشتگ‌های «واکسن بخرید» نگذشته بود که دوباره تب هشتگ‌های واکسنی در فضای مجازی بالاگرفت، اما برخلاف چهار هفته قبل این بار هشتگ‌ها «نه به واکسن» بود. در این موقعیت این سؤال مطرح می‌شود که طی یک ماه و پس از تسهیل واکسیناسیون چه اتفاقی رخ داده است که حالا عده‌ای «نه به واکسن» را مطرح می‌کنند؟ و چرا این افراد یک ماه قبل در برابر هشتک واکسن بخرید، سکوت کرده بودند؟ این موارد در شرایطی است که آمار ابتلا به کرونا هم زمان با شروع پاییز و بیماری‌های فصلی زمستان رو به رشد است و مسئولان از هم اکنون آژیر هشدار خیز ششم را به صدا در آورده اند.
تیرماه امسال و هم زمان با اوج گیری درخواست‌ها برای خرید واکسن، موضوع تأمین بودجه این خرید مطرح شد. وزیر نیروی سابق از واریز ۱۱۵ میلیون فرانک سوئیس از منابع ارزی موجود در بانک تجارت عراق، برای دریافت ۱۶ میلیون دز واکسن کوواکس گفت. عبدالناصر همتی، رئیس سابق کل بانک مرکزی کشور، نیز اردیبهشت ماه گفته بود که بانک مرکزی حداقل ۱۰۰ میلیون دلار ارز، برای واردات واکسن کرونا تخصیص داده است. به گفته او بر مبنای قرارداد کوواکس، ۱۷۸ میلیون دلار هم برای ۱۶.۸ میلیون دز واکسن کرونا تخصیص یافته بود که قسط اول آن نیز پرداخت شده بود.